Connect with us

Aktuale

10 digat më të mëdha në botë

Published

on

Ka shumë vepra strukturore në të gjithë botën që mahnisin me modelet e tyre interesante inxhinierike.

Por, një lloj i strukturës që gjithmonë do të na linte në një frikë të madhe janë digat. Dimensioni i tyre i plotë dhe aftësia e jashtëzakonshme kanë këtë efekt përulës për këdo që do të vihej përpara ketyre strukturave.

Gjithashtu digat janë një nga strukturat më të ndërlikuara të dizajnuara në botë. Këtu, ju do të zbuloni disa nga digat më të mëdha dhe më të thella në mbarë globin, të cilat janë bërë prodhues të energjisë së qëndrueshme.

1. Diga Contra (Zvicër)

Contra Dam është një digë e hollë me hark betoni që qëndron në një lartësi prej 220 m me një gjatësi prej 380 m. Për shkak të dizajnit më të hollë të digës, vëllimi i betonit që kërkohej për ndërtimin e tij ishte zvogëluar dhe rrjedhimisht duke ulur koston e infrastrukturës.

2. Diga Gordon (Australi)

E vendosur në jugperëndim të Tasmania në Australi, Gordon Dam është një digë hark betoni me lakim të dyfishtë. Një nga karakteristikat e mahnitshme të digës është se është e lakuar si në drejtimet vertikale ashtu edhe në atë horizontale për ti rezistuar presioneve të mëdha hidraulike që vijnë nga 12,359,040 megalitra uji në Liqenin Gordon, liqeni më i madh në Australi.

3. Diga Monticello (USA)

Kjo digë prej harku betoni 93 m në Kaliforni, Sh.B.A është një nga digat më mahnitëse në botë për shkak të rrjedhës së saj magjepsëse të quajtur Glory Hole. Rruga e derdhjes ka një diametër tip 22 m dhe ndodhet brenda perimetrit të Liqenit Berryessa, liqeni i shtatë më i madh i bërë nga njeriu në Kaliforni.

4. Diga Hoover (SHBA)

Diga Hoover është një nga digat më ikonike në të gjithë botën që shtrihet midis shteteve amerikane të Nevadës dhe Arizonës. Fillimisht e quajtur si diga Boulder, kjo strukturë kolosale qëndron në një lartësi prej 221.4 m, me gjerësi bazë 200 m dhe shtrirje 14 m.

5. Diga Three Gorges (Kinë)

E njohur si diga më e madhe hidrocentrale në botë, Diga Three Gorges shtrihet 2.3 km për të përshkuar dhe bllokuar lumin Yangtze në provincën Hubei në Kinë. E aftë të prodhojë 87 TWh energji elektrike në vit, kjo digë hidrocentrale përdor 32×700 MW dhe 2×50 MW turbina Francis. Profili i tij strukturor është i dizajnuar me një gjerësi të madhe bazë 115 m dhe renie deri në 40 m në shtrirje.

6. Diga Tarbela (Pakistan)

Konsideruar si diga më e madhe e mbushur në botë, Diga Tarbela në Pakistan imponon lumin Indus për të shërbyer si furnizim ujitje, kontrolli nga përmbytja dhe për të prodhuar energji hidroelektrike. Për të devijuar siç duhet lumin Indus, ndërtimi i digës duhej të bëhej në tre faza ku duheshin ndërtuar tunele të mëdha për të vepruar si kanale devijimi. Muri kryesor i digës ishte i ndërtuar me tokë dhe shkëmb të mbushur që përfshin 2.743.2 m nga ishulli në krahun e djathtë të lumit.

7. Diga Almendra (Spanjë)

Një nga strukturat më të larta të Spanjës, Diga Almendra, që përkthehet fjalë për fjalë me bajame, ndodhet në provincën e vendit të Salamanca. Duke u ndalur lumi Tormes, kjo digë e harkut të gravitetit është pjesë e sistemit hidroelektrik. Sistemi Duero Drops është i përbërë nga pesë diga nga Spanja dhe tre diga të tjera afër Portugalisë. Rrjedhja mund të shpërndajë ujin me një shpejtësi prej 3,039 metër kub për sekondë.

8. Diga Itaipu (Brazil)

Kjo digë magjepsëse hidroelektrike shtrihet 7, 919 m nga Brazili në Paraguai duke përfshirë lumin Parana. Mund Digen Three Gorges për sa i përket prodhimit të energjisë me një mesatare prej 89.5 TWh në vit duke përdorur turbina 20×700 MW Francis. Dhjetë nga turbinat prodhojnë energji për Paraguai, ndërsa dhjetë të tjera sjellin fuqi në Brazil.

9. Diga e Atatürk (Turqi)

E vendosur në lumin Eufrat, Diga Atatürk është më e madhja në Turqi dhe renditet e gjashta nga digat më të mëdha të argjinaturës mbushëse me tokë dhe shkëmb në botë. Eshtë qendra kryesore e 22 digave që ekzistojnë në Eufrat dhe Tigër, të cilat përbëjnë sektorët e integruar të Projektit të Anadollisë Juglindore, ose GAP në turqisht (Güney Doğu Anadolu Projesi).

10. Diga e Kariba (Zimbabve)

Një nga më të mëdhenjtë në Afrikë, Diga Kariba furnizon 1.626 MW energji të Zambisë dhe Zimbabve. Duke dëmtuar lumin Zambezi, diga e Kariba është e pajisur me 10 lloje turbine Francis të afta të nxjerrin një mesatare prej 6.400 GWh të energjisë elektrike në vit. Diga u krijua si një digë e dyfishtë e harkut prej betoni të lakuar për të ruajtur në mënyrë efektive 180 kilometra kub ujë.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending