Connect with us

Infrastrukturë

Projekt-buxheti i Prishtinës nuk i përmbush kriteret ligjore

Published

on

Organizata INPO reagon ndaj neglizhencës dhe papërgjegjshmërisë së organave komunale të Kryeqytetit, respektivisht kryetarit të Komunës dhe Kuvendit Komunal, në zbatimin e obligimeve ligjore për planifikimin e politikave fiskale dhe financiare të Komunës për vitin 2024.

Kuvendi i Komunës së Prishtinës, më 14 shtator 2023, përmes mbledhjes së jashtëzaknishme, të thirrur nga kryetari i kryeqytetit, ka shqyrtuar dhe miratuar njërin ndër dokumentet më të rëndësishme për funksionimin e Komunës, buxhetin për vitin 2024, përkundër se nuk ka zbatuar obligimet e tij ligjore rreth procesit të planfikimit të buxhetit në njërën anë, dhe në anën tjetër procesi i hartimit, shqyrtimit dhe miratimit të buxhetit komunal nuk është ndonjë çështje e jashtëzakonshme.

Sipas nenit 61.2 të Ligji për Menaxhimin e Financave dhe Përgjegjegjësitë (LMFPP), “Pas pranimit të projekt buxhetit nga kryetari i komunës, Kuvendi Komunal do të mbajë dëgjime publike në përputhje me aktet e aplikueshme ligjore të komunës. Pas këtyre dëgjimeve, Kuvendi Komunal, deri në datën e përcaktuar në paragrafin 3 të nenit 20 të këtij ligji, duhet të shqyrtojë, ndryshojë siç e sheh të nevojshme ose të arsyeshme si dhe të miratojë dhe t’ia dorëzojë Ministrit propozim-buxhetin komunal”.

Kuvendi i Komunës së Prishtinës, përveçse nuk ka mbajtur asnjë dëgjim publik rreth projekt-buxhetit, atë e ka pranuar vetëm 6 ditë para mbledhjes së jashtëzakonshme të thirrur nga kryetari. Kjo neglizhencë dhe mosgatishmëri e Kuvendit të Komunës për të zbatuar obligimet e veta ligjore rreth procesit të hartimit dhe miratimit të politikave financiare të Komunës dhe reflektimit e kërkesave dhe prioriteve të qytetarëve në projekt-buxhet, është në kundërshtim të plotë me mandatin e tij si organi më i lartë vendimmarrës në komunë dhe në kundërshtim me të gjitha parimet e qeverisjes së mirë, transparencës dhe llogaridhënies para qytetarëve.

Miratimi i buxhetit dhe planeve investuese është kompetencë ekskluzive e kuvendit të komunës, të cilën nuk mund ta delegojë tek asnjë organ tjetër.

Në këtë drejtim INPO shpreh dyshime se votimi, respektivisht miratimi i një dokumenti përmbjatja e të cilit është e paqartë, për të mos thënë e panjohur nga anëtarët e Kuvendit, nuk mund të ketë legjitimitet.

Tutje, kryetari i Komunës sipas nenit 61.1 të Ligjit për Financat Publike dhe përgjegjësitë është dashur që më 1 shtator 2023, t’ia dorëzojë Kuvendit të Komunës, project-buxhetin për vitin fiskal 2024, i cili sipas LMFPP duhet të përfshijë “a) parashikime dhe supozime ekonomike dhe buxhetore; b) vlerësime të përgjithshme të të ardhurave nga të gjitha burimet, duke përfshirë (i) grantet, në përputhje me shumat e këshilluara në qarkoren(t) buxhetore të nxjerra nga Ministri, (ii) ndihmën nga burimet jashtë Kosovës, dhe (iii) të ardhurat e parashikuara vetanake të komunës; c) një cak të përgjithshëm të shpenzimeve në të gjitha kategoritë ekonomike të shpenzimit; d) vlerësime të përkrahjes së pritur nga donatorët; dhe e) çfarëdo të dhëna të tjera me rëndësi materiale për buxhetin të cilat ZKF e konsideron të arsyeshme për t’u përfshirë”

INPO bën me dije se përveçse kryetari i Komunës nuk i ka respektuar afatet ligjore për dorëzim të projekt-buxhetit në Kuvend, atë nuk e ka dorëzuar me përmbjatjen e paraparë me ligj. Anëtarëve të Kuvendit të Komunës së bashku me ftesën për mbledhje të jashtëzakonishme për të shqyrtuar dhe miratuar projekt buxhetin, u është vënë në dispozicion një tabelë e cila përmban infomacione të përgjithësuara të kategorive buxhetore dhe e financimit të tyre. Madje INPO në disa raste ka gjetur mospërputhshmëri ndërmjet Kornizës Afatmesme të Shpenzimeve (KASH) 2024-2026 dhe projekt-buxhetit sa i përket planfikimit të invesitmeve për projekte kapitale. Në KASH, për projektin “Ndërtimi Unazës së Qytetit” për vitin 2024 janë paraparë 101,000.000EUR, ndërsa në buxhetin e propozuar, projekt me emërtim të tillë nuk ka. Gjithashtu, për projektin “Ndërtimi i shkollës në lagjen ‘Kalabria’ për vitin 2024 janë paraparë 1,100,000EUR, ndërsa në buxhetin e planifikuar për vitin 2024 janë paraprë 500,000 euro.

Tutje, gjatë hartimit të projekt-buxhetit nuk janë përmbushur standardet minimale të konsultimit publik. Komuna e Prishtinës asnjëherë nuk ka publikuar draftin e projekt-buxhetit në uebfaqen e saj zyrtare dhe as në platformën e konsultimeve publike. Ekzekutivi i Komunës ka organizuar vetëm 5 takime me qyetarë, ku në asnjërën prej tyre nuk ka marrë pjesë kryetari i Komunës dhe në të cilat ka pasur pjesëmarrje tepër të ulët të qytetarëve. Po ashtu, Komuna nuk ka hartuar asnjë raport për rezultatet e konsultimit publik, i cili në veçanti pasqyron statusin e kërkesave, respektivisht pranimin apo refuzimin e kërkesave dhe rekomandimeve të marra nga palët e interesuara.

Andaj, INPO vlerëson se ky dokument, i cili pritet të shqyrtohet dhe miratohet në mbledhjen e nesërme të Kuvendit, përveçse nuk i plotëson kriteret dhe obligimet ligjore, nuk është gjithpërfshirës, transparent dhe i qashshëm për të gjithë.

INPO i bën thirrje Kuvendit të Komunës si organi më i lartë venndimmarës që të ndërrmarrë të gjitha veprimet e nevojshme në kuadër të kompetancave të tij për të siguruar qytetarët e Prishtinës se buxheti komunal për vitin 2024 plotëson të gjitha kërkesat dhe oblgimet ligjore dhe se ai reflekton kërkesat, prioritetet dhe nevojat e tyre dhe të sigurohet se në të ardhmen procesi i hartimit të buxhetit është gjithpërshirës trasparent dhe në përputhje me standardet dhe obligimet ligjore./Media Ndërtimi

Infrastrukturë

“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh

Published

on

Ndërtimi i kullës 35 katëshe ‘Hotel Rozafa Tower’ në Shkodër mblodhi në protestë dhjetra qytetarë dhe aktivistë.

Kulla është një investim privat që do të ndërtohet përbri pallatit ekzistues Rozafa, nga “Uldedaj Group”, i zbatuar nga një studio spanjolle.

“Të vendosur përpara një fakti të kryer në një kohë kur për projekte kaq të mëdha duhen dëgjesa publike; të shqetësuar për dëmin urban dhe arkitekturor që kjo kullë paralajmëron ti kanosë Shkodrës; të indinjuar nga mosrespektimi nga ana e institucioneve i të drejtës sonë për qytetin dhe hapësirës që jetojmë vendosëm të marshojmë sot bashkë me ju kundër betonizimit të qytetit për të thënë: Jo kullave!“ – u shpreh aktivisti Amel Pervizi.

Sipas qytetarëve, zhvillimi i qytetit nuk vjen përmes kullave, ndërsa ky investim bie në kundërshtim me planin e përgjithshëm vendor të qytetit.

„Projekti i ri ka jo më pak se 43 mijë metër ndërtim të ri. Intensiteti I ndërtimit nga 4 që është i lejuar në planin e përgjithshëm vendor, shkon në 8.2, pra dyfishohet. Numri I lejuar i kateve nga 7 kate të lejuara shkon në 35, pra pesëfishohet. Lartësia në metra nga 29.8 metra e lejuar shkon deri në 100 metra lartësi. Parametër i cili trefishohet. Sa I përket distancave, kjo godinë me këtë lartësi duhet të mbajë jo më pak se 36 metër distancë nga kufiri i saj i pronës. Gjë që nuk mund ta realizojë dot”,-u shpreh urbanisti Imeldi Sokoli.

Ata theksuan se Shkodra ka nevojë për hapësira dhe investime publike dhe jo shëmbëlltyrë e “kryeqytetit rilindas”.

“Sot ne jemi të thirrur për ti dalë zot qytetit tonë, bukurisë së qytetit tonë, kulturës së qytetit tonë, historisë dhe trashëgimisë kulturore. Në 11 vite, kjo qeveri nuk solli asnjë investim për Shkodrën. Shkodra ka nevoja të mëdha, Shkodra ka objekte, monumente kulture që po bien brenda. Shkodra nuk ka nevojë për kulla, Shkodra ka nevojë për zhvillim dhe nëse flitet për inovacion, inovacioni nuk është një kullë e ndërtuar dhe e sjellë këtu jashtë të gjitha kritereve dhe jashtë të gjitha ligjeve. Ne nuk duam dhe nuk pranojmë betonizimin e Shkodrës“, -u shpreh Eliona Shkreli, anëtare e këshillit bashkiak Shkodër.

Mes thirrjeve „Stop betonizimit“ dhe “Kullat janë pastrim parash” qytetarët marshuan nga busti i Luigj Gurakuqit drejt godinës së bashkisë Shkodër, ku kërkuan realizimin e dëgjesave publike dhe konsultimeve me grupet e interesit.

“Një nga kompanitë, pjesë e Rozafa Group që do të investojë për kullë, sinjalizohet me shkresë për mos shlyerje të detyrimeve tatimore me vlerën 970 mijë euro. Nëse mbledhim fitime te deklaruara të këtij grupimi nuk arrijnë të shlyejnë as taksën e ndërtimit prej 8% ndaj bashkisë Shkodër, nëse ky investim prej 30 milionë eurosh realizohet. Si thoni ju a është me të vërtetë kjo kompani pas këtij ndërtimi? Zhvillimi duhet bërë duke ndjekur planin urbanistik të qytetit, duke bërë transparencë dhe duke u konsultuar”, – u shpreh Amel Pervizi./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme

Published

on

Çmimet janë rritur me 172% në qytetet më të mëdha të Rusisë gjatë tre viteve të fundit.

Hipotekat dikur ishin të papranueshme në Rusi. Dekada të propagandës sovjetike, e cila e denoncoi kredinë si një barrë të padurueshme, patën efekt.

Edhe pas përfundimit të komunizmit, rusët ende i referoheshin hipotekave si “skllavëri borxhi”, duke preferuar të kursenin derisa të mund të blinin shtëpitë e tyre. Vladimir Putin, presidenti i vendit, ka kaluar dy dekada duke u përpjekur të bindë qytetarët e tij, që të kenë një tjetër pikëpamje.

Në vitin 2003, gjatë mandatit të tij të parë, ai shpjegoi se hipotekat mund të ndihmojnë në zgjidhjen e “problemit akut të strehimit”, me të cilin përballen rusët. Lutja e tij ra në vesh të shurdhër.

Ai tani duket se ka më shumë sukses. Gjatë viteve të fundit, numri i rusëve që marrin hipoteka është rritur, për shkak të një programi bujar të subvencioneve shtetërore për blerësit e apartamenteve të reja. Por, shpërndarja e subvencioneve të shtetit ka nxitur një treg shumë ‘të nxehtë’ të pronave, duke i rritur çmimet e banesave.

Në vitin 2020, kur Rusia u mbërthye nga Covid-19, zyrtarët rritën ndihmat për ata, që blinin prona të sapondërtuara në një përpjekje për të forcuar ekonominë. Në fillim, bankat u ofruan aplikantëve për hipotekë një normë preferenciale prej rreth 6%, afërsisht dy pikë përqindje nën normën e tregut, dhe shteti paguante diferencën.

Zbritje të ngjashme, të cilat më parë ishin në dispozicion vetëm për familjet, iu ofruan më pas punëtorëve dhe njerëzve, që zhvendoseshin në vende duke përfshirë Arktikun, Siberinë dhe Ukrainën e pushtuar.

Megjithatë, vëllimet e hipotekave nuk filluan të rriteshin vërtet, derisa ekonomia e Rusisë shkoi në gjendje lufte. Bankat lëshuan kredi hipotekore me vlerë 7.7 trilion rubla (88 miliardë dollarë, ose 4% e PBB-së) vitin e kaluar, nga një total prej 4.3 trilionësh në vitin 2020. Shumica u mbështetën nga subvencione.

Kjo pasqyron faktin se rusët nuk kanë mundësi investimi: sanksionet rëndojnë mbi bursën dhe kontrollet e monedhës e bëjnë të vështirë lëvizjen e parave jashtë vendit. Inflacioni, i cili u ngrit përsëri në mesin e vitit 2023, ka luajtur gjithashtu një rol.

Kur Banka Qendrore e Rusisë (CBR) filloi të rriste normat e interesit, interesi për skemën u rrit. Ndërsa CBR ngriti normën e saj bazë në 16%, qeveria e mbajti normën e saj preferenciale të ulët, duke e rritur atë në vetëm 8%. Në qershor kishte një hendek prej më shumë se dhjetë pikë përqindjeje midis normës së qeverisë dhe normës së tregut për një hipotekë.

Në fillim të këtij muaji ajo i dha fund skemës së saj më të njohur, e cila ishte për blerësit e ndërtesave të reja. Numri i hipotekave të reja mund të bjerë me rreth 50% në gjysmën e dytë të vitit.

Industria e ndërtimit të Rusisë do të vuajë si rezultat. Kështu do të bëjnë bankat, të cilat kanë gëzuar fitime rekord të nxitura nga rritja e shpejtë e portofolit të hipotekave. Për momentin, megjithatë, tregu i banesave duket se do të arrijë të shmangë një kolaps.

Vasily Astrov i Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare, thotë se “ngadalësimi dhe ndoshta stanjacioni” ka më shumë gjasa sesa një rënie e madhe e çmimeve.

Ekonomia e luftës e Rusisë, e cila ka parë rritje të shpejtë të pagave këtë vit, mund të jetë ende në gjendje të mbajë një treg të fortë pronash, edhe kundrejt normave më të larta dhe mbështetjes së pakësuar të shtetit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri

Published

on

Fabrika e përpunimit të bakrit në Fushë Arrëz iu dha me koncesion për 30 vite një kompanie turke. Ishte viti 2001 kur shteti shqiptar firmosi marrëveshjen koncesionare. Shumë shpejt në lojë hynë edhe partnerët kinezë. Periudha e artë e marrëdhënieve të Shqipërisë me Kinën u ndërpre rreth viteve 80-të, për t’u rivendosur sërish me ardhjen e demokracisë.

Përmes një operacioni financiar të zhvilluar në Turqi, ata morën nën zotërim pjesën më të madhe të rezervave shqiptare të bakrit, të cilat kaluan në pronësi të gjigantit botëror të minierave, kompanisë kineze “Jiangxi Koper”, shkruan citizens.al.

Ata blenë 48% të aksioneve të kompanisë “BerAlb” e cila zotëronte për 30 vite koncesionin e bakrit në vendin tonë, duke përfituar të drejtën për të administruar dhe shfrytëzuar minierën e bakrit Munellë, minierën e bakrit Lak-Rosh, minierën e bakrit Karmë, fabrikën e pasurimit të bakrit Fushë-Arrëz dhe të Mjedës si dhe impiantin e fraksionimit të skorieve të bakrit në Shëngjin.

Me një kapital fillestar prej vetëm 30 mijë USD ose 47 Milionë lekë, kjo kompani e ka zgjeruar kapitalin e saj çdo vit, ndërsa aktualisht deklaron një kapital prej 7.7 miliardë lekësh.

Pavarësisht rritjes së kapitalit, kompania deklaron se del vazhdimisht me humbje.

Megjithëse deklaron bilance negative, në vitin 2017 kompania nënshkroi një tjetër marrëveshje me shtetin shqiptar duke e shtyrë koncesionin edhe me 10 vite . Pra koncesioni i bakrit dhënë Turqisë dhe Kinës do të jetë në fuqi deri në vitin 2043. Ekspertët sugjerojnë se zgjatja e afatit duhet të ishte ballafaquar me performancën ekonomike, rritjen e niveli të mirëqënies së zonës si dhe ruajtjen e mjedisit./Meda Ndërtimi

Continue Reading

Trending