Trashëgimia Kulturore
Veshja mirditore 120-vjeçare tërheq turistë të huaj
Në restorantin e tij në Perlat të Mirditës në Shqipërinë veriore, Ermal Duka ka ekspozuar veshjen mirditore që gjyshja e tij e ka veshur ditën e dasmës, 120 vjet më parë.
Ai duket se ia ka ditur vlerën përpara se veshja mirditore të shpallej “vlerë kombëtare”.
Ky vendim u miratua në dhjetor të vitit të kaluar nga Këshilli Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore të Shqipërisë, ndërsa propozimi u bë nga Unioni “Mirdita”. Pjesë e grupit për përgatitjen e dosjes ishin historianë, juristë, akademikë dhe etnologë.
Ministrja e Kulturës e Shqipërisë, Elva Margariti, tha atëkohë se kjo veshje e mbushur me simbole mitike e kulti “e ka shoqëruar me shekuj gruan e krahinës së Mirditës”.
Mirdita është një rajon në Qarkun e Lezhës, rreth 85 kilometra në veri të Tiranës, dhe ka rreth 27.000 banorë.
Veshja mirditore 120-vjeçare tërheq turistë të huaj
Ermali thotë se prej se ka ngritur biznesin e tij, vite më parë, e ka menduar edhe ekspozimin e kësaj veshjeje, që e konsideron të shenjtë.
“Ideja e ekspozimit të veshjes ka ecur paralelisht me idenë e ndërtimit të agro-turizmit. Ekspozimi i saj është traditë e çdo mirditori në çdo hapësirë ku i jepet mundësia. E kemi të shenjtë si veshje, ka qëndruar aq autoktone sa vetë treva”, thotë Ermali për Radion Evropa e Lirë.
Etnologia shqiptare, Afërdita Onuzi, thotë se veshja mirditore ka vlera të jashtëzakonshme.
Shpallja si vlerë kombëtare ka, sipas saj, vlera jo vetëm për veshjen, por edhe për shumë objekte e dukuri që lidhen me të.
“Janë disa elemente shumë specifike, siç është ‘xhupja’ [pjesë e veshjes mirditore që përdoret në ceremoni, por edhe në dimër, pasi është e trashë] që dokumentojnë një periudhë kur kombi nisi të merrte formën e tij të plotë të organizimit të një shteti. Kjo veshje përkon me kufijtë e përhapjes së shtetit të Arbrit të shekullit XII-XIII”, thotë etnologia.
E gjithë veshja, sipas saj, ka simbole të periudhave të ndryshme, por më interesantja për të mbetet “xhupja”, apo “xhahengu”, siç i thonë mirditorët.
Interes për ta studiuar veshjen mirditore, sipas Onuzit, përbëjnë edhe teknikat e qëndisjes së saj, të qepjes me fije, me shumë ngjyra e me bizhuteri.
Ajo shfaq shpresën që kjo veshje, një ditë, të shkojë “atje ku e ka vendin” – në Agjencinë e Kombeve të Bashkuara për Kulturë, UNESCO.
Në muajin dhjetor, nën mbrojtje të UNESCO-s është futur shtegtimi i bagëtive në Shqipëri.
Pjesë e trashëgimisë botërore të UNESCO-s janë edhe: Gjirokastra, Butrinti, Berati, Liqeni i Ohrit, Lumi i Gashit në Luginën e Valbonës, si dhe xhubleta./Media Ndërtimi
Trashëgimia Kulturore
Restaurohet kulla e Xhelë Hajdinit në Gjilan, aset i trashëgimisë kulturore
Ka përfunduar restaurimi i kullës së Xhelë Hajdinit, e cila ndodhet në një peizazh të mrekullueshëm natyror, në fshatin Terziaj në Gjilan.
E ndërtuar në vitin 1947, kjo kullë dykatëshe ka pasur funksion të banimit. Është e ndërtuar me gur dhe dru, edhe tash pas restaurimit ka ruajtur konstruksion e mëhershëm të saj.
Restaurimi do të vazhdojë edhe në dy shtëpi të tjera të familjes Hajdini, që janë plot vlera arkitekturore dhe dëshmi të së kaluarës.
Mbrojtja, restaurimi dhe funksionalizimi i aseteve të trashëgimisë sonë kulturore është një prej prioriteteve të Ministrisë së Kulturës./Media Ndërtimi
Trashëgimia Kulturore
Kurti: Buxheti vjetor sivjet për kujdesin dhe investimet në trashëgiminë kulturore është më i larti ndonjëherë —
Trefish më i lartë sesa në vitin 2021, sipas kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti është buxheti vjetor sivjet për kujdesin dhe investimet në trashëgiminë kulturore,
“Në tri vjet qeverisje, janë restauruar mbi 100 asete të trashëgimisë kulturore — më shumë se në dy dekadat pararendëse bashkë.
E puna po vazhdon. Përditë.
✅Në pjesën e parë të këtij viti, kanë përfunduar restaurimet në:
🟢Kullën e familjes Tafolli në Çadrak të Suharekës
🟢Shkollën historike shqipe “Ismail Qemali” në Ferizaj
🟢Mullirin e fshatit Majac të Podujevës i ndërtuar në shek. XIX
🟢Mullirin e Cal Malushit në fshatin Kotradiq të Pejës
🟢Ndërtesën e shkollës së parë shqipe në Pejë
🟢Muzeun e Hidroelektranës në Prizren
🟢Hamamin e Gazi Mehmed Pashës në Prizren – faza e parë
🟢Kullën e Gjyle Kadrisë në fshatin Rastavicë, Deçan, e ndërtuar në shek. XIX
🟢Shtëpinë Kullë të Vesel Godenit në Viti
🟢Kullën e Zeqë Ramë Sadrisë në Brovinë në Gjakovë.
👷🏼♂️Ndërkaq punimet po vazhdojnë e janë drejt përfundimit në:
🟠Shtëpinë e Hynilerëve në Prishtinë
🟠Rezidencën e Presidentit Ibrahim Rugova
🟠Shtëpitë tradicionale të Janjevës
🟠Shtëpinë e familjes Kryeziu në Gjakovë, e cila karakterizohet me arkitekturë tradicionale të fundit të shek. XVIII
🟠Shtëpinë e Adem Aga Gjonit në Prizren, e karakterizuar nga arkitektura tradicionale e shek. XVIII
🟠Shtëpitë tradicionale të familjes Hajdini, në lagjen e quajtur Terziaj në Gjilan
🟠Shtëpinë e familjes Safqi në Prishtinë, e ndërtuar rreth vitit 1800
🟠Shtëpinë tradicionale të familjes Sylejmani brenda qendrës historike në Prishtinë, e ndërtuar në vitin 1880
🟠Shtëpinë e familjes Kirajtani, një prej shtëpive më të veçanta të Prizrenit
🟠Shtëpinë e familjes Munik në Prizren
🟠Qendrën Kulturore Hebraike në Qendrën Historike të Prizrenit
🟠Shtëpitë tradicionale në rrugën Marin Barleti në Prizren
🟠Kishën Katolike në Ferizaj
🟠Xhaminë në Turbohovc të Istogut
🟠Kullën e Tal Belit në Krelan të Gjakovës
🟠Postën e Vjetër në Mitrovicë.”, deklaroi Kurti./Media Ndërtimi
Trashëgimia Kulturore
Nisin gërmimet në Kalanë e Kastërcit në Suharekë
Kanë nisur punimet në Kalanë e Kastërcit në Suharekë, hapësirë kjo arkeologjike përplot vlera e histori.
Nga gërmimet e mëparshme është dëshmuar lashtësia që ka ky lokalitet tejet i rëndësishëm, dikur vendbanim parahistorik me një vazhdimësi deri në mesjetën e vonë.
Tani ka filluar të bëhet pastrimi i strukturave arkitektonike të zbuluara dhe konservimi i tyre, me qëllim të ruajtjes dhe promovimit të lokalitetit e në shërbim të turizmit kulturor.
“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh
Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme
Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri
Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?
Një autostradë dixhitale do të ndërtohet mes Tokës dhe Hënës
Develon prezanton ekskavatorin tunelues DX235RTF-7
Liebherr blen 119 hektarë në SHBA për të ndërtuar një qendër logjistike
Epiroc përballet me sfida në tregun e ndërtimit
India do të shpenzojë 132 miliardë dollarë në infrastrukturë
Bulevardi i palmave dhe agrumeve në Vlorë, 3.4 milion euro për projektin
Ndërtuesi thotë se i përfundoi punët sipas kontratës te ‘Prishtina e Re’, 40 familje të një kompleksi mohojnë këtë, mbesin pa kushte jetese
Në Kosovë po prodhohen shtëpi të gatshme me beton të parafabrikuar [video]
Agroturizmi më i madh në Ballkan ndërtohet në Suharekë
Këto janë 5 kompanitë ndërtimore më të mëdha në Prishtinë, prinë Marigona Hill
Kush po i pengon hetimet në rastin “Brezovica” ku u sekuestruan 75 villa
Pa e shkatërruar natyrën, lagjja Area34 vjen me shumë kasolla në liqenin e Batllavës
Lëndohen dy punëtor të ndërtimit pas rrëzimit të një plloçe në Kaçanik
Rruga A del këtë javë në tenderim, do të ketë gjashtë korsi
Kompania kosovare “FORMON” krijon ventilatorë të frymëmarrjes
