Aktivisti më i mirë i klimës është një planifikues i mirë urban. Ndryshe nga ndërtesat, transporti ose menaxhimi i mbetjeve, planifikimi urban nuk është një sektor i emetimeve në vetvete – prandaj, kur raportojnë emetimet e gazeve serrë (GHG) dhe veprimet klimatike, qeveritë lokale dhe kombëtare rrallë ndajnë informacion mbi politikat e tyre të përdorimit të tokës. Megjithatë, provat tregojnë se rregullimi i mënyrës se si i planifikojmë qytetet dhe qytezat tona do të përcaktojë se si do të përballemi me krizën klimatike.

Raporti i fundit i panelit IPCC – organi i Kombeve të Bashkuara që bashkon shkencëtarët kryesorë në botë për ndryshimet klimatike – thekson rëndësinë e planifikimit urban. Ai thekson se miratimi i politikave të përdorimit të tokës që çojnë në një rritje urbane më kompakte dhe më efikase nga burimet përmes dendësisë më të lartë të banesave dhe vendeve të punës, përdorimit të përzier të tokës dhe zhvillimit të orientuar drejt tranzitit mund të reduktojë emetimet e GS me 25 për qind deri në vitin 2050.

Për këtë arsye, planifikuesit e mirë urban janë aktivistët kryesorë të klimës. Ata po ndërmarrin veprime globale duke adoptuar qasje të reja që ulin emetimet dhe përgatisin më mirë qytetet tona për rreziqet klimatike, të tilla si përmbytjet, nxehtësia dhe zjarri – të gjitha këto do të përkeqësohen në dekadat e ardhshme.

Në Amerikën e Veriut, planifikuesit e qytetit po trajtojnë emetimet e ndërtesave dhe transportit duke kufizuar varësinë e makinave dhe duke zvogëluar madhësinë e njësive të banimit, gjë që nga ana tjetër kufizon përdorimin e energjisë së ndërtesave. Portland është një nga qytetet pioniere në këtë axhendë. Kur legjislatura e Oregon-it tërhoqi një kufi të rritjes urbane në zonën metropolitane të Portlandit, qyteti ndryshoi zonimin e një familjeje të vetme dhe po zhvillon projekte të strehimit për të nxitur densifikimin dhe prodhimin e njësive më të vogla banimi.

Këto nuk janë vetëm veprime efikase klimatike – një studim i fundit nga Universiteti Berkeley ka treguar se rishikimi i politikave të përdorimit të tokës është veprimi më me ndikim që qeveritë lokale në Amerikën e Veriut mund të ndërmarrin për të reduktuar emetimet – por edhe një mënyrë për të adresuar krizën e strehimit. Me këto masa, Portland pret të rrisë 20 për qind të prodhimit vjetor të banesave dhe të ulë qiranë mesatare me 12 për qind.

Për të kufizuar rrezikun e përmbytjeve, qytetet indiane si Chennai po integrojnë politika të detyrueshme në masterplanet e tyre për instalimin e grumbullimit të ujit të shiut për të gjitha ndërtesat në zonat e rrezikuara nga përmbytjet. Rreziqet klimatike nuk kufizohen vetëm në përmbytjet dhe nxehtësinë – duhet të merren parasysh edhe rreziqet e ndërlidhura si rrëshqitjet e dheut dhe zjarret. Për të luftuar këtë, Korniza e re e Zhvillimit Hapësinor të Cape Town kërkon që të krijohen tamponë midis zonave të zhvilluara dhe me bimësi natyrore brenda zonave të rrezikut nga zjarri.

Ka shumë më tepër shembuj përtej atyre që ndahen këtu që demonstrojnë rolin kritik dhe të shumëanshëm të planifikuesve urbanë në trajtimin e krizës klimatike. Planifikimi urban është me të vërtetë një mundësues ndërsektorial i reduktimit të emetimeve dhe rritjes së elasticitetit. Është gjithashtu një mënyrë e fuqishme për qeveritë vendore për të integruar prioritetet e tyre klimatike dhe për t’i transpozuar ato në politika ligjërisht të detyrueshme.

Opinion nga Hélène Chartier, e cila është drejtore e planifikimit dhe dizajnit urban në C40 Cities./Media Ndërtimit

Ndryshimet klimatike, përçarjet teknologjike dhe çështje të tjera po e formësojnë thellësisht trajektoren e qyteteve tona. Sfidat e ndërlidhura po konvergojnë para nesh, duke krijuar një peizazh kompleks që kërkon veprim përtej biznesit si zakonisht.

Në të gjithë Evropën dhe Azinë Qendrore, ndryshimet demografike si rënia e nivelit të lindjeve dhe plakja e shpejtë po i tensionojnë ekonomitë dhe sistemet sociale. Shkalla e papunësisë tek të rinjtë është dy herë më e lartë se punëtorët e moshuar. Ndërsa popullatat e moshuara janë më pak të shqetësuara për ndryshimin e klimës, të rinjtë e shohin atë si një krizë ekzistenciale dhe kërkojnë veprim urgjent – ata kanë një interes shumë real në ndikimet mjedisore që luhen në afate më të gjata kohore.

Të mësuarit në zhvillim nga Fondi i Eksperimentit të Qytetit

Qytetet janë pika e nxehta ku këto sfida janë më të mprehta dhe ndërsektoriale. Nevoja për të përshpejtuar tranzicionet e gjelbërta dhe të drejta ekonomike kryqëzohet me forca më të gjera që riformojnë të ardhmen e tyre:

Gjurmët e mëdha mjedisore të qyteteve nga aktiviteti industrial, emetimet e transportit dhe popullsia e përqendruar, që kërkojnë ndryshime thelbësore në mënyrën se si ato trajtojnë qëndrueshmërinë;

Një revolucion dixhital që transformon mënyrën se si njerëzit punojnë, jetojnë dhe angazhohen me mjediset urbane me një ritëm eksponencial, duke testuar aftësitë e qyteteve për të përshtatur infrastrukturën dhe shërbimet;

Tendencat e decentralizimit që fuqizojnë komunitetet lokale për të zhvilluar zgjidhje inovative të politikave të përshtatura për nevojat e tyre po fragmentojnë gjithashtu peizazhin e qeverisjes urbane dhe po sforcojnë burimet komunale.

Besimi i publikut tek institucionet po gërryhet edhe pse nevoja për inovacion të shpejtë po rritet.

Për UNDP-në, katalizimi i zhvillimit të qëndrueshëm do të thotë të përqafohet kjo konvergjencë në qytete jo si një rrezik, por si një mundësi për transformim nga poshtë-lart.

Futni qasjen “portofoli”. Nëpërmjet iniciativave si Fondi i Eksperimentit të Qytetit, një partneritet me Ministrinë e Financave të Sllovakisë, ne mblodhëm portofole bashkëpunuese në pesë qytete pilot – Shkup, Almaty, Stepanavan, Pljevlja dhe Prishtinë – u fokusuam në sfidat komplekse urbane si cilësia e ajrit, qarkshmëria, hapësirat publike dhe punësimi.

Në vend që të ndiqnin projektet e zhvillimit të qytetit në izolim, këto portofol pilot u bënë qendra eksperimentimi – duke ndërtuar kapacitete lokale në të menduarit sistematik, duke nxitur bashkë-krijimin midis partnerëve të pamundur dhe duke lejuar që idetë të evoluojnë me shpejtësi bazuar në unazat e vazhdueshme të reagimit. Për shembull, gjetja e sinergjisë midis landfilleve dhe ekosistemit të ndikimit social për të rimenduar se si mbetjet organike urbane mund të kthehen në një burim të vlefshëm.

Rezultatet fillestare nga kjo qasje kanë qenë inkurajuese. Bashkitë vlerësuan fleksibilitetin e ofruar për të hartuar dhe përshtatur iniciativat bazuar në reagimet në kohë reale nga një gamë e gjerë aktorësh bazë në terren. Kjo krijoi një mjedis ku eksperimentimi mund të ndodhte pa kufizime të ngurtë – një mentalitet i “dështuar përpara” zuri rrënjë, duke i parë gabimet si mundësi mësimi dhe jo si dështime.

Tre ndërrime të mëdha dominuan fokusin në të gjithë portofolet: 1) përshpejtimi i një tranzicioni të gjelbër dhe të drejtë duke adresuar ndotjen e ajrit, çështjet e mbetjeve, varësinë nga karburantet fosile, modelet e paqëndrueshme të transportit dhe mungesën e infrastrukturës së gjelbër; 2) trajtimi i sfidave demografike si shpopullimi, ikja e trurit, humbja e kapitalit njerëzor dhe tkurrja e qyteteve; dhe 3) shfrytëzimi i mundësive të reja ekonomike rreth qarkullimit dhe të ardhmes së punës.

Në këto zona, u shfaq një fije e përbashkët – lundrimi i pasigurisë rreth asaj se si mund të shpalosej transformimi dhe ndërtimi i koalicioneve të reja për të nxitur ndryshimin, si partneriteti qytetar-komunal që kthen gjallërinë në Stepanavan, Armeninë ose Këshillin Kombëtar për Zhvillim të Qëndrueshëm të Malit të Zi që punon në një tranzicion të drejtë. Portofoli ofruan një kornizë solide për ekipet e qytetit për të përqafuar këtë kompleksitet. Ajo që rezultoi nuk ishin projekte të ngushta, por një rrjet në zgjerim i ndërhyrjeve plotësuese që përforcojnë reciprokisht njëra-tjetrën.

Institucionet Financiare Ndërkombëtare (IFI) po përdorin gjithnjë e më shumë qasje të përziera financimi për të grumbulluar investime private për projekte të qëndrueshme urbane. Kjo mund të përfshijë përdorimin e fondeve publike ose filantropike për të hequr rrezikun e investimeve, për të ofruar asistencë teknike ose për të strukturuar projekte për të krijuar profile më tërheqëse të kthimit të rrezikut për investitorët privatë. Ne do të jemi partnerë me IFN-të për të katalizuar më shumë financime private për qytetet e vogla dhe të mesme që përndryshe mund të kenë vështirësi për të pasur fonde.

Duke grumbulluar projekte më të vogla, të përafruara nga pikëpamja tematike nëpër qytete të shumta në grupe, bëhet e mundur që të strukturohen propozime më të mëdha financimi të përshtatshme më mirë për këto lloj instrumentesh të përziera ose të ndarjes së rrezikut. Grupet e qyteteve do të përfitojnë gjithashtu nga integrimi strategjik i programit rajonal të përshpejtimit BOOST të UNDP-së.

Çelësi është të lëvizni përtej financimit të bazuar në grante për projekte individuale dhe në vend të kësaj të hartoni modele të reja financimi që janë përshtatur me natyrën komplekse, të drejtuar nga misioni i transformimit urban. Kjo kërkon një bashkëpunim të ngushtë midis qyteteve, institucioneve financiare dhe të tjerëve, dhe Fondi i Eksperimentit të Qytetit do të vazhdojë ta nxisë këtë dhe të shërbejë si një laborator për testimin e shpejtë, përsëritjen dhe përhapjen e këtyre qasjeve novatore nëpër rrjetet e qytetit.

Sfidat komplekse me të cilat përballen qytetet kërkojnë qasje të reja që shkatërrojnë silotë dhe zhbllokojnë potencialin krijues të palëve të interesuara lokale. Fondi Sllovak i Transformimit (një projekt kryesor partneriteti midis UNDP-së dhe Ministrisë së Financave të Republikës Sllovake) fton partnerë në të gjithë sektorët që të eksplorojnë bashkërisht këto paradigma të reja me ne.

Shkruar nga STELIANA NEDERA, Menaxhere në Qendra Rajonale e UNDP-së në Stamboll./Media Ndërtimi

Mjetet si inteligjenca artificiale dhe blockchain mund të ndihmojnë në plotësimin e boshllëqeve të punës duke ndërtuar një fuqi punëtore më të larmishme dhe inovative

Është e qartë për mua se zgjidhja e mungesës së fuqisë punëtore nuk qëndron vetëm në plotësimin e këtij boshllëku, por në rimendimin se me kë mendojmë ta plotësojmë atë. Gratë dhe njerëzit me ngjyrë, për shembull, përfaqësojnë vetëm një pjesë të vogël të punëtorëve të ndërtimit – përkatësisht 11% dhe 7%.

Përvoja ime më ka mësuar se teknologjia – inteligjenca artificiale, blockchain dhe realiteti virtual, në veçanti – mund të bëjë më shumë sesa të zgjidhë mungesën tonë të punëtorëve. Ata mund ta bëjnë industrinë më të drejtë për të gjithë.

Kur filluam BuildOps në 2018, e gjithë fuqia jonë punëtore mund të futej brenda një shtëpie të vogël. Sot jemi me afro 300 punonjës. Rekrutimi i talenteve të nivelit të lartë në atë shkallë më tregoi se sa praktikat tradicionale të punësimit po e kufizonin aftësinë tonë për të gjetur kandidatët më të mirë.

Prezantimi i rekrutimit të drejtuar nga AI është një ndryshim i lojës. Duke përdorur inteligjencën artificiale, ne mund të analizojmë aplikacionet e bazuara në aftësi dhe potencial dhe jo në sfond ose lidhje. Kjo qasje jo vetëm që përshpejton procesin e punësimit, por sjell një pasuri të talenteve dhe perspektivave të ndryshme për ekipin tonë, duke pasuruar fuqinë tonë punëtore në mënyra që unë nuk e kisha imagjinuar.

Dhe ndërsa si një startup i bazuar në teknologji, përfshirja e teknologjive të reja është natyra e dytë për ne, futja e AI në procesin e punësimit mund të jetë tepër e lehtë për çdo organizatë, përfshirë ato në tregti. Platformat si Workable funksionojnë me autopilot për të gjetur kandidatët më të mirë në bazë të aftësive, për të parashikuar se cilët punonjës ka të ngjarë të lulëzojnë dhe për të siguruar që po ndërtoni një ekip të larmishëm.

Jemi në prag të një epoke të re në ndërtim. Një ku teknologjia jo vetëm që plotëson boshllëqet tona të punës, por ndërton ura për një fuqi punëtore më të larmishme, të aftë dhe inovative. Është koha që ne të rritemi dhe të përqafojmë këtë ndryshim.

Opinion i shkruar nga Alok Chanani, një ish kapiten i ushtrisë amerikane, është bashkëthemeluesi dhe CEO i firmës teknologjike të ndërtimit BuildOps me bazë në Santa Monica, Kaliforni./Media Ndërtimi