Në kremtimin e Ditës Botërore të Turizmit, ju ftojmë në një udhëtim arkitekturor nëpër disa nga qytetet dhe destinacionet më tërheqëse të vitit 2023.

Këta udhërrëfyes qytetesh të kuruar me përpikëri i bëjnë homazh pëlhurave urbane të ndërlikuara të peizazhit tonë global.

Këta udhërrëfyes shërbejnë si dritare në të kaluarën, të tashmen dhe të ardhmen e arkitekturës moderne dhe bashkëkohore, duke ofruar pamje të thellë në pikat referuese dhe perlat e fshehura të secilit vend.

Turizmi sot është një fenomen i shumëanshëm që përfshin dimensionet sociale, kulturore dhe ekonomike, duke i inkurajuar njerëzit të udhëtojnë përtej shtëpive të tyre në kërkim të kohës së lirë dhe zbulimit.

Në vitin 2023, shumë qytete kanë kapur imagjinatën kolektive të botës, secili me narrativën e tij unike që pret të zbulohet. Pavarësisht nëse dikush e gjen veten duke gjarpëruar nëpër Londër, duke admiruar Parisin ose duke u zhytur në thesaret kulturore të Sharjah, historia është gjithmonë aty për t’u zbardhur.

Nga kanalet e Amsterdamit te arkitektura avangarde e Barcelonës, gjallëria e Santiagos te mrekullitë e lashta të Romës dhe Stambolli i larmishëm deri te Bangkoku plot jetë – çdo qytet shërben si një testament për frymën e qëndrueshme të qytetërimit njerëzor.

Udhëzuesi i qytetit të arkitekturës së Londrës: 20 atraksione moderne dhe bashkëkohore për t’u eksploruar në qendrën e energjisë kulturore dhe financiare të MB

Udhëzuesi i qytetit të arkitekturës së Parisit të shekullit të 20-të: Nga vilat moderne të Le Corbusier në pronat Brutaliste

Udhëzuesi i qytetit të arkitekturës së Stambollit: 5 projekte historike dhe bashkëkohore për t’u eksploruar në qytetin më të madh të Turqisë./Media Ndërtimi

Kroacia është një destinacion turistik mjaft i kërkuar. Industria e turizmit e këtij vendi të Evropës Juglindore pritet që këtë vit t’i tejkalojë shifrat e vitit rekord, 2019, vitit të fundit para koronës. Kështu njofton Ministria kroate e Turizmit. Arsyeja kryesore për këtë bum është se Kroacia që nga fillimi i vitit është anëtare e zonës Shengen dhe për shumicën e turistëve nuk ka më kontrolle në kufi. Përveç kësaj monedha e mëparshme kuna është zëvendësuar me euron. Dhe kjo lehtëson udhëtimin.

“Krahasuar me vitet e mëparshme dhe me periudhën para pandemisë, në gjysmën e parë të 2023 ka patur rritje të lëvizjes së turistëve”, thotë një zëdhënës i Ministrisë. Vitet e fundit turizmi ka sjellë deri në 20 për qind të prodhimit të brendshëm bruto të Kroacisë, duke u bërë një faktor ekonomik vendimtar, sidomos në rajonet bregdetare.

Euro lehtëson udhëtimet

Anëtarësimi në Eurozonë nga ana tjetër ka rritur transparencën e tregut, raporti çmim-ofertë është bërë më i qartë për pushuesit, thotë një zëdhënës i Ministrisë. Po ashtu pasiguritë, që lidheshin me luhatjet e kursit të këmbimit, janë zhdukur. Kjo ua lëhtëson turistëve që të planifikojnë udhëtimin dhe buxhetin. “Hyrja në zonën Shengen dhe në Eurozonë do të sjellë përfitime të rëndësishme për turizmin kroat”, bën të ditur Ministria. “Vetëm duke marrë parasysh se rreth 80 për qind e pushuesve, që akomodohen në hotele në Kroaci, vijnë nga zona Shengen dhe gati 60 për qind nga Eurozona.”

Po që situata e re sjell me vete edhe probleme të reja, këtë e pohojnë edhe në Zagreb. Kështu kohët e fundit ka pasur shpesh ankesa për rritjen e madhe të çmimeve. “Ne jemi të vetëdijshëm për këtë”, shprehet një zëdhënës i Ministrisë. “Por fajtor nuk është aq ndryshimi i monedhës sa inflacioni global. Analizat kanë treguar se çmimet janë rritur edhe në destinacione të tjera të Mesdheut, të cilat prej një kohe të gjatë janë pjesë e Eurozonës. Për fat të keq ka pasur edhe raste, kur futja e euros është përdorur si pretekst për rritjen e çmimeve. Të tilla “praktika të padrejta” monitorohen nga autoritetet përkatëse, thotë zëdhënësi, duke tërhequr vemendjen se në Kroaci, për shembull, mund të gjenden ende çmimet më të ulëta të benzinës në BE.

Kritika nga ambientalistët

Por megjithatë është e qartë se rritja e popullaritetit të vendit me 1880 kilometra vijë bregdetare, me më shumë se 600 ishuj dhe me pika të nxehta turistike si Dubrovniku ka edhe një anë tjetër të medaljes. Pasojat negative të turizmit masiv janë të pashmangshme. Si në Istria, në veri të vendit, në rajonin me numrin më të madh të pushuesve. Ky zhvillim kritikohet për shembull nga ambientalistët e Zelena Istra (Istria e Gjelbër).

Duket se edhe në kryeqytet e kanë kuptuar se ky objektiv nuk mund të arrihet pa ndërhyrë fort. Qeveria planifikon tani një ligj për turizmin, që do të kontrollojë zhvillimin në bazë të të dhënave objektive, bën të ditur Ministria. Krahas masave të tjera është parashikuar edhe një taksë pushimi. Të ardhurat nga kjo taksë duhet të shkojnë në dobi të mjedisit. Taksa, që nuk planifikohet të vendoset para vitit 2025, do të vlejë vetëm për zonat, që vuajnë nga efektet negative të bumit të pushuesve. “Padyshim, që nuk është turizmi masiv, ai që duam”, thuhet nga ministria. Megjithatë në Zagreb janë të lumtur për rritjen e numri të vizitorëve.

Organizata “7Arte” ka shënuar realizimin e turit të parë të hapur për vizitorët në kompleksin industrial të Trepçës dhe hapësirat tjera që trajtojnë historinë e bujshme të xehtarëve të këtij rajoni. Ky tur historik dhe kulturor u ofroi një aventurë të rrallë për të zbuluar pasurinë e vjetër industriale dhe trashëgiminë e kësaj zone të Kosovës.

Me qëllimin për të promovuar trashëgiminë industriale dhe kulturore të Trepçës, turin e parë e shoqëruan historian, inxhinierë dhe ciceronë me përvojë, të cilët çuan vizitorët në një udhëtim mjaft të ngjeshur, duke filluar me historinë e qytetit, të minierave, fabrikave dhe kompleksit industrial, për të vazhduar më pas me njohjen e objekteve të kultit dhe atyre që kanë shërbyer për nevoja të akomodimit.

“Ndjehemi të kënaqur që tashmë idenë e kahmotshme e vëmë në praktikë, duke promovuar trashëgiminë tonë industriale dhe kulturore për vizitorët e parë,” tha z.Lulzim Hoti, drejtor i “7 Arte”. “Ky është vetëm fillimi i një nisme premtuese, që synon të krijoj një ndërthurje në mes historisë, kulturës, dhe zhvillimit ekonomik të këtij vendi.”

Visit Trepça ka për qëllim të bëhet një destinacion i njohur për turistët vendas dhe ndërkombëtar që janë të interesuar të eksplorojnë trashëgiminë industriale dhe kulturën e pasur të Trepçës. Turin e parë e ndoqën vizitorë të apasionuar nga Prishtina, Prizreni, si dhe disa turistë ndërkombëtarë. Visit Trepça është gati të pres vizitorët e tjerë për të ndarë këtë aventurë unike. Së shpejti lansohet edhe “Purple Tour” me destinacion minierat e Artanës/Novoberdës.

Ky pilot-projekt është pjesë e programit vjetor të organizatës 7Arte, i cili është përkrahur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, si dhe DEZHTIE – Komuna e Mitrovicës./Media Ndërtimi