Connect with us

Aktuale

Si e ndryshuan Gratë Arkitekturën në Amerikë?  

Published

on

Në kohën e këtij shkrimi, e ardhmja për gratë në Shtetet e Bashkuara duket e zymtë. Përmbysja e Roe kundër Wade nga Gjykata e Lartë e SHBA nuk do të thotë vetëm se gratë në të paktën 20 dhe deri në 30 shtete nuk do të jenë në gjendje të zgjedhin kur dhe nëse do të durojnë shtatzëninë dhe lindjen e fëmijëve.

Do të thotë gjithashtu se disa prej tyre nuk do të jenë në gjendje, për shembull, të lënë një punë të keqe, sepse u duhen para për të rritur fëmijën që nuk donin të kishin. Do të thotë se ata nuk do të jenë në gjendje të largohen nga një marrëdhënie në të cilën nuk duan të jenë më, sepse duhet të ndajnë detyrat e kujdesit për fëmijët. Kjo do të thotë se ata mund të vdesin nëse shtatzënia e tyre përfundon me një abort, trajtimi për të cilin është zgjerimi dhe kuretazhi, njësoj si një abort i vonshëm. Kjo do të thotë se, afërsisht në gjysmën e këtij vendi, gratë nuk kanë kontroll të plotë mbi fatet e tyre.

Politika bashkëkohore është një kornizë thellësisht e padrejtë përmes së cilës mund të rishikohen dy libra të botuar së fundmi për gratë në arkitekturë – Gratë që ndryshuan arkitekturën dhe zgjerimin e fushës së arkitekturës – por duke e bërë këtë ofron një mundësi për të vërejtur se si të kuptojmë dhe mbështesim më së miri betejat e grave sot.

Vëllimi i parë (The Women) është një koleksion i profileve të shkurtra të më shumë se 144 arkitektëve që janë gra. Ajo merr një qëndrim të ndërgjegjshëm revizionist; redaktori Jan Cigliano Hartman pretendon në parathënien e saj se “do të ndryshojë historinë e arkitekturës, duke sjellë arkitektet femra në narrativën qendrore”.

E dyta (Fusha e Zgjeruar) nuk është një koleksion njerëzish por projektesh; redaktorët deklarojnë paraprakisht se ata “parashikuan që ky libër do të ishte një koleksion prej 40 projektesh që ndodhin të hartohen nga gratë”.

Dëshira që ky tipar i përbashkët të shfaqet si një rastësi kur në fakt ishte një zgjedhje e qëllimshme pasqyron një shqetësim me kategorinë e “gruas arkitekte”, një e dhënë se ka diçka që nuk është plotësisht e drejtë me vendosjen e kësaj kategorie dhe mbajtjen e saj si të rëndësishme. . Ky shqetësim është i pranishëm në të dy vëllimet; në The Women, shfaqet si një sugjerim i përsëritur i deklaratës së Dorte Mandrup se ajo nuk është “një arkitekte femër”, por thjesht, “një arkitekte”. Në vend që të hetojnë këtë shqetësim, të dy vëllimet kalojnë drejt e në të.

Sigurisht, nuk po them që njerëzit e paraqitur në këto vëllime nuk duhet të festohen si individë. Shumë prej tyre kapërcyen vështirësitë personale dhe seksizmin shoqëror për të arritur sukses profesional. Kjo është e lavdërueshme.

Por ne nuk duhet të biem në grackën e të besuarit se gratë individuale që fitojnë pushtetin nën një sistem thellësisht të padrejtë është mirë për të gjitha gratë. Të ngatërrosh arritjet personale me përparimin kolektiv është naive në rastin më të mirë, cinike në rastin më të keq dhe e dëmshme në të gjitha rastet.

Pas leximit të të dy librave, zbuloj në secilin një shpresë se gratë do ta shohin veten të përfaqësuar dhe do ta dinë se është e mundur që ato të arrijnë atë që kanë bërë gratë në faqet e tyre. E kam të vështirë të imagjinoj një grua të tillë. Gratë nuk kanë nevojë për libra për gra arkitekte për të kuptuar se ato mund të jenë gjithçka që duan, se mund të bëjnë gjithçka që duan.

Në atë fushë loje, feminizmi tashmë ka pasur sukses. Gratë e dinë se janë të afta. Ne kemi nevojë vetëm për të drejtat themelore të njeriut.

Marianela D’Aprile është një shkrimtare në Brooklyn./Media Ndërtimi.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending