Liqenet akullnajore në vendin tonë po tkurren me ritme të shpejta si pasojë e ndryshimeve klimatike dhe kjo po cenon integritetin e biodiversitetit në këto ekosisteme. Bimësia dhe biota shtazore e liqeneve akullnajore janë të ndikuara direkt nga sasia, shkalla dhe dinamizmi i mbulesës së dëborës. Fenomene të ngjashme po ndodhin edhe në Alpet Evropiane, të cilat po përballen më ritme të shtuara të zhdukjes së sipërfaqes akullnajore.

Liqenet akullnajore të Shqipërisë zënë një hapësirë të konsiderueshme të ekosistemeve ujore dhe strehojnë një shkallë të lartë biodiversiteti. Aktualisht, ka më shumë se 1300 trupa ujorë të shpërndarë në të gjithë vendin, duke përfshirë lumenjtë, liqenet, pellgjet, lagunat bregdetare, habitatet detare dhe deltat lumore, nga të cilat 87 janë liqene akullnajore me një sipërfaqe totale prej 2.4 km2. Përhapen nga kufiri me Malin e Zi në veri, e deri në liqenin e Gramozit në Jug-Lindje, pranë kufirit me Greqinë. Dendësia mesatare e tyre është më e lartë në Alpet Shqiptare, në Masivin e Korabit dhe në Lurë, teksa vjen duke u ulur në malet e Gramozit dhe të Jabllanicës, shkruan Mjedisi Sot.

Akullnajat e maleve shqiptare kanë ngjashmëri me ato të viseve të tjera mesdhetare dhe dinarike, dhe mendohet se i përkasin periudhës së Pleistocenit të vonë. Komunitetet biotike të ujërave të ëmbla janë komponentë të rëndësishëm të funksionimit të liqenit dhe duke marrë në konsideratë pozicionin e tyre të vendosur në lartësi të mëdha, si dhe origjinën e tyre akullnajore, të dyja grupet e bodiveristetit, vegjetacioni dhe fauna e liqeneve akullnajore, shihen me interes të lartë për t’u studiuar pasi edhe të dhënat shkencore për to janë të pakta.

Gjatë dekadave të ardhshme, pritet të ndodhin ndryshime të konsiderueshme të klimës, duke i vendosur ekosistemet ujore të Mesdheut në vend të parë për nga cenueshmëria. Duke qënë të pozicionuara në lartësi specifike mbi nivelin e detit, ekosistemet e liqeneve akullnajore po shfaqin ndryshime të shpejta si pasojë e zvogëlimit të mbulesës akullnajore dhe rritjes së shpejtë të temperaturës.

Shkrirja e shpejtë që po ndodh në Alpet Evropiane është një nga treguesit kryesorë gjeologjikë që shkaktare kanë ndryshimet klimatike. Që nga fundi i periudhës së pagëzuar me emërtesën Epoka e Vogël e Akullnajave (përafërsisht 1650-1850), sipërfaqet e mbuluara me akullnaja janë përgjysmuar me mbi 50%.

Qëndrueshmëria ekologjike duhet të integrohet në shërbimet e ekosistemeve dhe në planet kombëtare së zonave të mbrojtura. Kjo është veçanërisht e rëndësishme në përputhje me parimet e fundit të Bashkimit Evropian. Pavarësisht objektivave të strategjive ndërkombëtare për të parandaluar humbjen e biodiversitetit, perpjekjet kanë qënë gjithnjë sfiduese, kështu që për këtë arsye lind nevoja për mbështetje shkencore dhe teknike për menaxhim e këtyre ekosistemeve.

Duke qenë se Shqipëria karakterizohet nga nja numër i madh i sipërfaqeve liqenore të larta alpine, duhet patjetër që si pjesë e zonave të mbrojtura, këto ekosisteme të trajtohen me përparësi, duke ju kushtuar vëmendje të shtuar ruajtjes së tyre./Media Ndërtimi

Pas miratimit të ndryshimeve në ligjin “Për zonat e mbrojtura”, Ministria e Turizmit dhe Mjedisit ka hartuar projektvendimet për 9 peizazhe të mbrojtur, duke përcaktuar aktivitetet që lejohen apo jo të zhvillohen brenda këtyre territoreve, që kanë vlera të larta natyrore.

Në secilin prej dokumenteve të nxjerrë për konsultim publik, përcaktohet se qëllimi është ruajtja dhe mbrojtja e vlerave peizazhistike të zonës së mbrojtur mjedisore dhe përbërësve të rëndësishëm të biodiversitetit dhe të natyrës në to.

Megjithatë, tashmë brenda këtyre zonave mund të zhvillohet veprimtari të tilla si ndërtime, trajtimi i ujërave të zeza në ferma, ndërtimi i kanaleve lundruese, autostradave, zonave urbane, si dhe veprimtari të ngjashme me këto, në rastet kur subjekti pajiset me leje nga Këshilli Kombëtar i Territorit.

Me ligjin e vjetër këto aktivitete kanë qenë të ndaluara për t’u zhvilluar brenda zonave të mbrojtura për shkak të dëmeve të pakthyeshme që sjellin në mjedis. Ndryshimet e ligjit u propozuan nga 12 deputetë të Partisë Socialiste, por gjithsesi varianti final i miratuar në muajin shkurt të këtij viti mbajti në konsideratë propozimet e bëra nga qeveria.

Ai u miratua mes protestash nga ana e organizatave të shoqërisë civile, që kundërshtuan ndryshimet që në momentin që ato u propozuan, pikërisht për faktin se po i hapej rrugë ndërtimeve./Media Ndërtimi

Me nisjen e vitit 2024 në Bashkinë Tiranë filloi sezoni i mbjelljeve. Që prej janarit, kryetari i Bashkisë Tiranë Erion Veliaj, ka postuar pothuajse çdo ditë fotografi ose video duke mbjellë pemë.

Kjo fushatë intensive mbjelljesh i ngjan një gare me kohën për të mbërritur në objektivin final: “2 milionë pemë deri në fund të mandatit të tretë”.

Fundi i çdo muaji shoqërohet me bilancin e mbjelljeve, në janar 26,273 pemë, në shkurt 15,100 dhe 25,176 në mars, shkruan citizens.al

Sezoni i mbjelljeve u finalizua me një ceremoni pranë Liqenit të Farkës, në 1 Maj. Kryebashkiaku Erion Veliaj falenderoi gjithë donatorët që dhuruan pemë dhe deklaroi se për 4 muaj qytetit iu shtuan 104,475 pemë. Kjo shifër është e barabartë me 870 pemë çdo ditë.

Numri kaq i lartë i mbjelljeve edhe fakti se Bashkia Tiranë ka gënjyer edhe më parë për numrin e pemëve, na nxiti të bëjmë verifikime.

Citizens.al iu drejtua Bashkisë Tiranë, për të mësuar zyrtarisht sa pemë janë mbjellë në Tiranë gjatë periudhës janar-prill 2024.

Nga përgjigja e institucionit rezulton në këto katër muaj janë mbjellë vetëm 5,283 drurë, dhe jo 104,475 pemë sikurse deklaron Veliaj.

Veç drurëve, institucioni deklaron se janë mbjellë 24,581 shkurre dhe 12,109 lule sezonale. Nëse do të llogarisnim si pemë edhe lulet dhe shkurret, sërish kjo shifër përbën rreth 1/3 e asaj që u deklarua zyrtarisht.

Nga verifikimet rezulton se rreth 62,000 nga pemët që deklaron Veliaj, nuk dihet se ku janë mbjellë./Media Ndërtimi