Rritja e kostos së materialeve të ndërtimit dhe mungesa e fuqisë punëtore janë pjesë e arsyes pse çmimet e pasurive të paluajtshme kanë shënuar rritje kaq të madhe në Ballkan. Por, shtrohet pyetja, a mund të ketë faktorë të tjerë të përfshirë në këtë lojë?
Qoftë mungesa e punëtorëve të kualifikuar të ndërtimit, ndërprerja e zinxhirëve të furnizimit, spekulimet e tregut apo rezultat i pastrimit të parave, çmimet e pasurive të paluajtshme po rriten jashtzakonisht shumë në Ballkan. Dhe apartamentet, të vjetra dhe të reja, po shiten mirë pavarësisht çmimit.
Që nga fillimi i pandemisë COVID-19 në fillim të vitit 2020, çmimi mesatar i një apartamenti të sapondërtuar në kryeqytetin serb, Beograd, është rritur 17 për qind, në rreth 2,150 euro për metër katror në fund të shtatorit, sipas statistikave zyrtare, raporton Rrjeti Ballkanik i Gazetarisë Hulumtuese: BIRN.
Çmimet janë edhe më të larta kur bëhet fjalë për ndërtesat e reja në lagjet e shumëkërkuara të Savski Venac, Stari Grad dhe Vracar, si dhe për shumëkatëshet e larta të Beogradit të Ri.
Në kryeqytetin e Kroacisë, Zagreb, një metër katror i pasurive të paluajtshme ka kushtuar mesatarisht 1,801 euro në tremujorin e dytë të vitit 2021, sipas statistikave zyrtare, një rritje prej 6.5 për qind në vitin 2020.
Çmimet në Shkup, kryeqytetin e Maqedonisë së Veriut, janë rritur pothuajse 30 për qind gjatë periudhës së pandemisë dhe 13,3 për qind vetëm në tre tremujorët e parë të vitit 2021.
Blerësit tani përballen me pagesë prej mesatarisht 1,500 eurosh për m² në pjesa më e madhe e lagjeve prestigjioze si Qendër, Karposh apo Aerodrom, ndërsa disa apartamente të nivelit të lartë janë në treg për 2000 euro për m2.
Çmimet në kryeqytetin shqiptar, Tiranë, janë rritur në mënyrë të qëndrueshme që nga viti 2013, mirëpo norma është rritur gjatë vitit të kaluar në një mesatare prej 5.8 për qind, ose 16 për qind në qarqet më prestigjioze qendrore.
Megjithatë, Tirana është më e lirë se shumica e kryeqyteteve të tjera të Ballkanit, me çmime mesatarisht 1,102 euro për m².
Në Mal të Zi, një apartament i ri në në kryeqytet, Podgoricë, kushtoi 30 për qind më shumë në tremujorin e dytë të vitit 2021 se e njëjta periudhë e vitit 2020, ose 1,234 euro për m2.
Sarajeva, në Bosnje dhe Hercegovinë, ka parë gjithashtu rritje të çmimeve të pasurive të paluajtshme me 10.2 përqind midis tremujorit të dytë të vitit 2020 dhe tremujorit të dytë të vitit 2021, mirëpo me një çmim prej 925 euro për m² është qyteti më i lirë në rajon.
Vetëm kryeqyteti i Kosovës Prishtina e ka arritur ta menaxhojë suksesshëm trendin; pas një rritjeje prej 11 për qind nga viti në vit në vitin 2020, çmimi mesatar për një ndërtim të ri në fund të vitit 2021 kishte rënë pak nga 1,171 euro për m² në 1,071, sipas të dhënave të Bankës Botërore, megjithëse çmimet komandojnë disa lagje në qendër të qytetit deri në 2000 euro.
Arsyet ndryshojnë, dhe disa janë shkak për shqetësim të konsiderueshëm./Media Ndërtimi.