Anulimi i procedurës për “Blerjen e veprave të artit” është veprim përmes së cilit MKRS instrumentalizon 68 artistë për të mbuluar neglizhencën dhe keqmenaxhimin e këtij institucioni ndaj krizës që ka kapluar skenën e kulturës që nga fillimi i pandemisë, në mars të vitit 2020.
Nga maji i vitit 2020, përmes deklarimeve publike, PART ka shprehur domosdoshmërinë që Pakoja Emergjente e zotuar nga Qeveria e Kosovës në mars të po atij viti, të implementohet ashtu siç ka qenë e parashikuar – të intervenojë në dëmet sociale dhe ekonomike të shkaktuara nga kriza pandemike. Pakoja Emergjente asnjëherë nuk është ekzekutuar por është kamufluar me Pakon e Ringjalljes Ekonomike, kapërcim i cili deri tani nuk është i justifikuar nga institucionet publike për artistët dhe publikun.
Kapërcimi jo-transparent i intervenimit emergjent si dhe mungesa e strategjisë së qartë për implementimin e Pakos së Ringjalljes Ekonomike ka krijuar një narrativë ku MKRS tenton që njëkohësisht të ofrojë ndihmë sociale për artistët dhe në anën tjetër të pasurojë ‘Fondin Shtetëror’ me vepra të artit përmes një ‘thirrjeje’ të vetme. Ky synim është i pamundur duke qenë se ndihma sociale dhe pasurimi i fondit shtetëror janë dy procese që kërkojnë qasje, kritere dhe forma vlerësimi të ndryshme nga njëra-tjetra. Kjo politikë në vetvete është kontradiktore dhe si e tillë e ka të pamundur përmbushjen substanciale të të dy qëllimeve, pa sakrifikimin e njërës apo tjetrës. Pikërisht, kjo kontradiktë është shpërfaqur me antagonizmin e shprehur në diskursin publik, pas shpalljes së “veprave të zgjedhura” më datën 8 dhjetor 2021 dhe anulimin e menjëhershëm të saj me datën 10 dhjetor 2021.
Vendimi ad-hoc, i pajustifikuar dhe autoritar i MKRS-së, për anulimin e procedurës “Thirrja publike për blerjen e veprave të artit të artistëve vendor” ka dëmtuar dhe rrezikuar thellësisht kohezionin shoqëror duke shkaktuar antagonizëm në mes artistëve, MKRS-së, dhe publikut, e fuqizuar përmes mbulimit të njëanshëm të çështjes në fjalë nga mediet. Përmes këtij anulimi, në formë indirekte, MKRS e ka delegjitimuar vetveten duke e përmbysë si të parregullt politikën që vet e ka përpiluar. Ndërsa, në formë direkte, ky vendim ka shkaktuar dëmtim të statusit të artistëve, cënim të veprimtarive të tyre artistike si dhe kërcënim të mirëqenies ekonomike në të ardhmen.
Duke u bazuar në të gjithë parametrat që shtjellohen në këtë deklaratë, PART i parashtron MKRS-së kërkesat si mëposhtë:
- Kërkojmë nga MKRS që të ofrojë justifikim zyrtar rreth bazës mbi të cilën është marrë vendimi për anulimin e procedurës “Thirrje për blerjen e veprave të artit të artistëve vendorë”.
- Kërkojmë që procedura e krijimit të Fondit Shtetëror me vendimin Nr. 11/24, të datës 11.08.2021 të Qeverisë së Republikës së Kosovës të kthehet në fuqi dhe të implementohet siç është deklaruar në thirrjen zyrtare të MKRS-së:
“Pasurimi i fondit shtetëror të artit të Kosovës ka për qëllim ruajtjen dhe mbështetjen institucionale të praktikave artistike multi-disiplinare, që në vetëvete përmbajnë trajta të ndryshme estetike, dhe që tregojnë përkushtim dhe ngrisin në diskutim diskurse të rëndësishme të kohës, duke kontribuar drejt një ekosistemi kulturor të barabartë dhe gjithëpërfshirës në Kosovë. Përmes pasurimit të këtij fondi publiku vendor dhe ndërkombetar do të ketë qasje në vepra artistike bashkëkohore të krijuara në Kosovë.”
- Kërkojmë nga MKRS që t’i marrë parasyshë kërkesat e vazhdueshme të artistëve të pavarur dhe të krijojë rregulloren adekuate për të mundësuar intervenim në zbutjen e dëmeve në mirëqenien sociale të shkaktuara nga pandemia. Deklarojmë se ky proces duhet të implementohet ndaras prej politikave të “blerjes së veprave për pasurimin e fondit shtetëror”.
PART (Punëtorët në Art)
PART është lëvizje që ka për qëllim përmirësimin e kushteve materiale dhe të politikave publike në art dhe kulturë. Punëtorët në Art përbëhet nga artistët, hulumtuesit, kuratorët si dhe punëtorët e pavarur kulturorë në Kosovë./Media Ndërtimi.