Më pak se gjysma e gjermanëve jetojnë në shtëpi apo banesa që i kanë blerë. Shumica jetojnë në banesa me qira. Situata është e ndryshme në jug dhe lindje të Evropës. Pse ka kaq shumë dallime?

Më shumë se 83 milionë vetë jetojnë në Gjermaninë një sipërfaqe prej 357.580 kilometra katrorë. Prej tyre, më pak se gjysma jetojnë në shtëpitë dhe banesat e tyre. Sipas të dhënave të zyrës evropiane të statistikave Eurostat, në vitin 2022, 47 për qind e familjeve gjermane jetonin në banesat e tyre, ndërsa pjesa tjetër prej rreth 53 për qind janë qiramarrës, gjë që e vendos Gjermaninë në fundin e vendeve në Evropë, nëse përjashtohet Zvicra. Rumania, Sllovakia, Kroacia, Hungaria dhe Mali i Zi kanë përqindjen më të lartë sa i përket pronësisë së pasurive të paluajtshme. Në këto vende më shumë se 90 për qind e popullsisë jeton në shtëpinë ose apartamentin e vet. Por pse dallimet janë kaq të mëdha?

“Kazerma rezidenciale”

Gjermania ka një përqindje kaq të vogël të pronësisë në krahasim me Evropën Jugore dhe Lindore, kryesisht për arsye historike. Ato datojnë në shekullin e 19-të, koha pas Luftës Franko-Prusiane dhe themelimit të Perandorisë Gjermane në 1871. Në atë kohë, Gjermania u zhvillua nga një vend bujqësor i vonë feudal në një komb industrial. E kjo do të thotë se njerëzit lëviznin nga fshatrat në qytete për të gjetur punë atje. Prandaj, shumë apartamente të lira duhej të ndërtoheshin shpejt.

Miliona pa vendbanime pas Luftës

Qeveria e re u përpoq të krijonte shpejt një hapësirë ​​të re jetese me ndihmën e një sërë masash dhe njëkohësisht u përpoq të parandalonte rritjen tepër të madhe të qirave për shkak të mungesës së hapësirave të banimit.

Për këtë arsye ndërtimi i banesave u shpall prioritet absolut. “Ndërtimi i banesave është kushti më i rëndësishëm që populli gjerman të drejtohet drejt rimëkëmbjes politike, ekonomike, por edhe etike dhe kulturore”, tha në shkurt 1950 kancelari i atëhershëm Konrad Adenauer, duke folur për krizën e strehimit.

“Një e katërta e banesave u shkatërrua në luftë,” thotë Konstantin Kolodilin nga Instituti Gjerman për Kërkime Ekonomike (DIW). Në disa qytete, shkalla e dëmtimit ishte dukshëm më e lartë. Strehimi është shpallur prioritet kombëtar.

Bumi i banesave në vitet pesëdhjetë

Në vitin 1950 u miratua i ashtuquajturi Ligji i parë për Strehimin. Si rezultat i këtyre masave, më shumë se pesë milionë apartamente të reja u ndërtuan në vitet e pasluftës. Mungesa e banesave ishte e madhe edhe në Gjermaninë Lindore. Në të njëjtën kohë me Ligjin e parë për ndërtimin e banesave në Perëndim, u miratua edhe i ashtuquajturi Akti i Rindërtimit për të nxitur ndërtimin e banesave. Në mesin e viteve 1950, ky ligj inkurajoi ndërtimin e blloqeve të apartamenteve të stilit sovjetik, tipike për Evropën Lindore.

“Në vitet 1950-1960 ndërtoheshin kryesisht apartamente me qira në pronësi të kooperativave të ndërtimit. Si rezultat, kishte një përqindje të lartë të qiramarrësve”, shpjegon profesori Günter Fornholz, i specializuar në historinë e ndërtimit. Që atëherë, norma e qiramarrësit ka ndryshuar pak. Disa ndërtesa u bënë pronë e kompanive të pasurive të paluajtshme, por qiramarrësit mbetën në apartamente.