Connect with us

Infrastrukturë

Ndërtesat e larta që po ndërtohen në Prishtinë, a janë pozitive për mjedisin?

Published

on

“Qyteti i Përjetimeve”- Moto e re me pritshmëri të freskëta

Në vitin 1992, kryetari i tanishëm, Përparim Rama, migroi për në Londër. Ai u kthye pas tre dekadash për të udhëhequr qytetin.

Arkitekt me profesion, Rama merr drejtimin e Prishtinës me qëllimin për të adresuar kaosin urban që kishte kapluar kryeqytetin. Në fillim, vizioni i tij për të lidhur lagjet e Prishtinës në mënyrë që qendrën ta kishte në dispozicion brenda gjashtë minutave nga çdo lagje dukej ambicioz për qytetarët. Megjithatë, gjatë mandatit të tij u përfunduan disa projekte, përfshirë heqjen e bllokimit të makinave në Sheshin “George Bush”, rregullimin e shkallëve të Postës së Madhe dhe përfundimin e Parkingut Nëntokësor.

Ndërsa këto projekte datojnë në vite të mëhershme, Rama ka nisur edhe plane për të kthyer ndërtesën e mëparshme të Gërmisë në një sallë koncertesh dhe muze arti, duke e ruajtur identitetin e saj.

Megjithatë, dy vjet pas marrjes së mandatit nga Rama, Prishtina ende ballafaqohet me kaos.Kryetari i ri mbetet i hapur për eksperimentim, edhe pse ka ankesa për trafikun nga shumë qytetarë. Ai kishte premtuar se nën udhëheqjen e tij, Prishtina do të zhvillohej në një qytet që mishëron tradicionalen dhe modernitetin.

Sipas kryetarit, një nga faktorët kryesorë të kaosit urban ka qenë pamundësia e shërbimeve të sektorit publik ta mbërrijë hovin e sektorit privat. Pra, përderisa në njërën janë zhvilluar një numër i madh i rezidencave nëpër periferi të kryeqytetit, nuk janë zhvilluar rrugët apo logjistika, kanalizimet, uji, shërbimet shkollore apo shëndetësore.

“Ndjesia që ta ofron Prishtina ka impakt të madh edhe në krijimin e identitetit dhe karakterit të qytetit. Identiteti nuk është vetëm aspekti  fizik apo pamor, apo stili arkitektonik, por është edhe ndjenja e qytetarëve që jetojnë e punojnë e kalojnë jetën e tyre nëpër hapësira të kryeqytetit”, tha Rama në një intervistë me Prishtina Insight.

Ai theksoi se çdo ndërtim dhe zhvillim në një qytet, sidomos në kryeqytet, ndikon në njerëzit në mënyrë pozitive ose negative. Kjo nënvizon përgjegjësinë kryesore që duhet të mbajnë arkitektët, planifikuesit urbanë, kryetarët komunalë dhe vendimmarrësit për të përshtatur zhvillimin e qytetit me nevojat e qytetarëve.

Me përvojë të gjatë në arkitekturë, Rama pohon se shumë ndërtime të pasluftës në Prishtinë nuk janë në thelb të dëmshme; ato mund të ishin projektuar për t’u shërbyer banorëve të qytetit në mënyrë efektive, pa e dëmtuar peizazhin e tij urban. “Por nëse nuk janë në përputhje me nevojat e qytetarëve, atëherë nuk na duhen”.

Ndërtesat e larta, gati rrokaqiej që janë duke u ndërtuar në Prishtinë, Rama i sheh si pozitive për mjedisin, sepse përdorin më shumë hapësirë ajrore se hapësirën tokësore.

Megjithatë, ai nuk është gjithmonë i kënaqur me zgjedhjet arkitektonike të bëra për strukturat e rëndësishme, siç është rasti  për ‘Xhaminë e Madhe’. Ai beson se teknologjia moderne mund të ishte përdorur për të krijuar një paraqitje të re në terma të formës dhe materialeve, në vend që të rikthehet tek aspektet arkitektonike të kaluara.

“Çdo periudhë duhet të përfaqësohet në stilin e vet”, theksoi Rama.

Peizazhi arkitektonik i Prishtinës, njëherë modest me pak ndërtesa deri në fund të viteve 1990, ka kaluar në një metamorfozë të thellë në erën pasluftës. Tani kryeqyteti shfaq një përzierje eklektike të stileve dhe strukturave që duket se sfidojnë gravitetin. Megjithatë, ky evoulim nuk ka kaluar pa polemika. Shumë vendas e perceptojnë atë si një largim befasues nga identiteti historik i qytetit, duke kontribuar në një ndjenjë çrregullimi dhe rrëmuje në strukturën urbane.

Pas migracionit të madh urban pas luftës, Prishtina është kthyer në një qendër me ndërtesa të larta pa një standard të përbashkët. Strukturat e mëdha janë vendosur pranë njëra-tjetrës pa ndonjë model të dukshëm, të përziera me shtëpi të vogla dhe apartamente të ngjyrosura.

Megjithatë, ai beson me vendosmëri se Prishtina posedon një ndjenjë pozitive, të veçantë dhe kreative që tejkalon ndërtesat dhe stilet arkitektonike të ndryshme.

Ky artikull fillimisht është publikuar në Prishtina Insight./Media Ndërtimi

Infrastrukturë

Arkitekti Shigeru Ban ‘zbarkon’ prototipin e shtëpive të përkohshme nw Marok pas tërmetit shkatërrues

Published

on

Arkitekti fitues i çmimit Pritzker Architecture Shigeru Ban ka krijuar një prototip për një shtëpi të përkohshme që ai planifikon të hapë në Marok pas tërmetit shkatërrues të këtij muaji.

Struktura është përsëritja më e fundit e modelit të Shtëpisë së Dretë të Banit, të cilin ai e zhvilloi si një strehë e shpejtë dhe e përballueshme për viktimat e fatkeqësive natyrore.

Paper Log House u krijua nga Shigeru Ban Architects with Voluntary Architects’ Network, organizata joqeveritare (OJQ) që ai themeloi në 1995.

Ai do të hapet në Marok pas tërmetit me magnitudë 6.8 më 8 shtator, i cili mori mbi 3,000 jetë dhe shkaktoi dëme të konsiderueshme në ndërtesa, duke përfshirë shkollat ​​dhe monumentet e trashëgimisë.

Ban e prezantoi projektin dje në Shkollën Kombëtare të Arkitekturës në Marrakech, ku dha gjithashtu një leksion për të ndarë ekspertizën e tij në ofrimin e ndihmës në fatkeqësi.

Ai qëndron sot në Marrakech me synimin për të vizituar dhe vlerësuar zonat e prekura nga fatkeqësia dhe për të identifikuar vendet e mundshme për instalimin e strukturave.

Ban ka punuar në vendet e fatkeqësive natyrore për më shumë se 30 vjet dhe ai themeloi VAN në 1995 për të mbështetur projektet e tij të ndihmës ndaj fatkeqësive.

Modeli Paper Log House u krijua fillimisht në vazhdën e tërmetit të madh Hanshin në 1995 në Kobe, Japoni dhe së fundmi është instaluar gjithashtu në Antakya për t’u përdorur si një ndërtesë shkolle pas tërmetit Turqi-Siri të vitit 2023.

VAN është gjithashtu i njohur për sistemin e tij të ndarjes së letrës që ofron privatësi për njerëzit që jetojnë në strehimore të përkohshme. Ngjashëm me Paper Log House, ai përdor tuba kartoni dhe është projektuar të jetë i shpejtë dhe i lirë për t’u ndërtuar.

Ajo u instalua kohët e fundit nëpër strehimore të përkohshme në Evropë ku strehohen ukrainasit që ikin nga pushtimi rus, si dhe në strehimin për viktimat e tërmetit Turqi-Siri.

Pas tërmetit në Marok në fillim të këtij muaji, UNESCO tha se po mbështet autoritetet lokale në përpjekjet e saj për të rindërtuar shkollat ​​dhe monumentet e trashëgimisë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Nënshkruhet marrëveshja për ndërtimin e Rrugëve të Fshatrave ndërkufitarë mes Kosovës dhe Shqipërisë

Published

on

Është nënshkruar protokolli për zbatimin e marrëveshjes për ndërtimin e Rrugëve të Fshatrave ndërkufitarë që ndërlidhin fshatrat ndërmjet Kosovës dhe Shqipërisë, nga zëvendësministri i MMPHI-së,  Hysen Durmishi, dhe Drejtori i Fondit Shqiptar të Zhvillimit,  Dritan Agolli.

“Nëpërmjet kësaj marrëveshje përveç se do të ndërlidhemi më afër me njëri tjetrin ekonomikisht, bashkarisht do të kontribuojmë në vlerësimin e gjendjes dhe përmirësimin e rrugëve të fshatrave ndërkufitare që lidhin zonat kufitare Shqipëri-Kosovë.”, deklaroi zv.ministri i Infrastrukturës, Hysen Durmishi.

Zona e përbashkët në mes të Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Kosovës, e cila do të mbulohet me këtë program zhvillimi, është e përbërë nga Bashkia e Hasit dhe Kukësit në Republikën e Shqipërisë, si dhe Komunat e Prizrenit dhe Dragashit në Republikën e Kosovës.

Zonat e bashkëpunimit, siç përcaktohen në raportin mbi shqyrtimin dhe vlerësimin e gjendjes së rrugëve të fshatrave ndërkufitarë që lidhin zonat kufitare Kosovë – Shqipëri, janë fshatrat si më poshtë:

Zapod (🇦🇱) – Kërstec (🇽🇰 )

Pogaj (🇦🇱) – Gorozhup (🇽🇰) dhe

Dobrunë (🇦🇱) – Blinishtë (🇽🇰).

Continue Reading

Infrastrukturë

Prezantohet një alternativë ekologjike ndaj betonit tradicional në Bienalen e Arkitekturës së Çikagos

Published

on

Për hapjen e edicionit të 5-të Bienales së Arkitekturës së Çikagos, Skidmore, Owings & Merrill (SOM) prezantoi një alternativë ekologjike ndaj betonit tradicional. I quajtur “Bio-Block Spiral”, instalimi është në The Mews në Fulton Market në Çikago. Krijimi u zhvillua me Prometheus Material, një kompani materialesh që ofron materiale ndërtimi të qëndrueshme për një të ardhme me karbon negativ.

Alternativa inovative u krijua duke përdorur mikroalga natyrale që thithin karbonin, të cilat i nënshtrohen një procesi bioçimentimi fotosintetik. Bio Block u krijua si një alternativë ndaj betonit dhe potencialisht mund të zvogëlojë emetimet globale të CO2 deri në 8%. Materiali aktualisht po i nënshtrohet testimit të performancës dhe është i disponueshëm për projekte të ndryshme për të zëvendësuar Njësitë e Masonerisë së Betonit me intensitet karboni (CMU) që përdoren zakonisht në ndërtimet moderne sot.

“The Spiral” ul emetimet e karbonit me një ton metrikë vetëm duke përdorur Bio-Blocks në vend të blloqeve konvencionale të betonit. Në fakt, ajo u ndërtua duke përdorur metodat tradicionale të muraturës nga punëtorë të aftë të sindikatave. Instalimi i lejon pjesëmarrësit e Bienales të vëzhgojnë dhe prekin Bio-Blloqet, por gjithashtu inkurajon vizitorët të dëshmojnë se si materiali reagon ndaj ndryshimeve në erë, lagështi dhe temperaturë gjatë muajve të vjeshtës në Çikago. I krijuar posaçërisht për temën e Bienales të këtij viti: “Kjo është një provë”, ekrani shënon një pikë kthese në udhëtimin drejt një industrie ndërtimi neutrale ndaj karbonit.

Instalimi fillimisht u frymëzua nga përbërja e ngjashme me guaskën e bio-çimentos. I ndodhur në zemër të Tregut Fulton, ai inkurajon vizitorët të largohen nga rrugët e ngarkuara dhe të eksplorojnë prezantimin. Hapësira qendrore e The Spiral ofron pamje të rrugës Halsted, me blloqe të rrotulluara në intervale të rregullta duke krijuar hapje, duke theksuar thjeshtësinë e ndërtimit të bllokut dhe llaçit. Fundet e palosur nxjerrin në pah përshtatshmërinë e formës së bllokut dhe forcojnë integritetin strukturor të instalimit, duke e lejuar atë të qëndrojë më vete. Për më tepër, metodat e patentuara të prodhimit të The Bio-Block Spiral tregohen dhe shpjegohen në një film të montuar në mur që projektohet pas instalimit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending