Connect with us

Aktuale

“Përmbytja” e madhe e minierave të Kosovës

Published

on

Shumica e minierave tashmë janë jashtë funksionit, të shkatërruara brenda dhe jashtë, të vërshuara dhe të mbuluara me ujëra, me infrastrukturë përcjellëse totalisht të dëmtuar, sidomos ambientet e punës së administratës, ambientet e ushqimit, të depove të ndryshme.

Pamjet e shumë minierave tona, dikur krenaria e vendit, tashmë janë nadrealiste thuaja, të shpërfytyruara, të degraduara frikshëm dhe të katandisura në përmasa të llahtarshme.

Për pasuritë nëntokësore në Kosovë, ka vite që thuaja se nuk interesohet askush. Shumica e minierave tashmë janë jashtë funksionit, të shkatërruara brenda dhe jashtë, të vërshuara dhe të mbuluara me ujëra, me infrastrukturë përcjellëse totalisht të dëmtuar, sidomos ambientet e punës së administratës, ambientet e ushqimit, të depove të ndryshme. Pamjet e shumë minierave tona, dikur krenaria e vendit, tashmë janë nadrealiste thuaja, të shpërfytyruara, të degraduara frikshëm dhe të katandisura në përmasa të llahtarshme, raporton Buletini Ekonimik.com.

Ky është përshkrimi i përgjithshëm i minierave të Kosovës, të cilat dikur ishin ndër shtyllat kryesore të zhvillimit të vendit me të hyrat e realizuara, me numër të të punësuarve dhe me të mirat e tjera që i sillnin popullatës sonë. Ndërsa, përshkrimi më konkret do të ishte pak a shumë ky: Sot në mbarë vendin punojnë me kapacitete jo të plota, të përgjysmuara vetëm 4 xeherore të plumbit dhe Zinkut- Stantërgu, Artana dhe xeheroret Bello Bërdo dhe Cërnac, në pjesën veriore të Kosovës (mu në kufirin me Serbinë). Statusi aktual i këtyre minierave pra është aktiv.

Ndërsa, që nga paslufta, praktikisht janë mbyllur, ose nuk punojnë fare Miniera e Hajvalisë, ajo e Kishnicës, nuk punon kaherë Deva, Karaqeva, Minierat e magnezitit në Golesh dhe në Strezovc dhe Miniera e boksiteve në Klinë.

Duhet thënë se xeheroret e plumbit dhe zinkut të Kosovës, si dominuese për nga eksploatimi i xeheve për vite të tëra dhe për nga trajtimi institucional, para dhe pas lufte, për nga të ardhurat, realizimet e tjera financiare dhe për nga numri i punëtorëve, tashmë janë në gjendje të mjerueshme dhe të alarmueshme. Punojnë siç u tha me gjysmë kapacitete vetëm katëra sosh, ndërkohë që gjendja në Minierën e Stantërgut dhe ajo në Artanë (Novo Bërdë) është thuaja tronditëse, ndërsa për gjendjen aktuale në xeheroret e Cërnacit dhe të Bello Bërdës, që shtrihen mu në kufirin verior me Serbinë, institucionet tona nuk kanë të dhëna konkrete.

Drejtori i Komisionit të Pavarur për Minierat dhe Mineralet e Kosovës (KPMM), Ramiz Krasniqi, thotë se udhëheqja e këtyre minierave rregullisht, sipas legjislacionit të Kosovës raportojnë te zyrtarët dhe institucionet kompetente për ecurit e punës, sasinë e prodhimit dhe zhvillimet e tjera që ndodhin në atë pjesë të Kosovës.

Duhet sqaruar se trupi minerar i plumbit dhe zinkut në Cërnac dhe në Bello Bërdë shtrihet edhe përtej kufirit Kosovë- Sërbi, edhe në pjesën e Serbisë pra, ku eksploatohet dhe menaxhohet nga Serbia. Ndërkaq, pjesa e trupit minerar që shtrihet brenda Kosovës menaxhohet nga punëtorë të Kosovës, kryesisht nga komunat e pjesës veriore të vendit. Ka shumë gjasë që gjendja e tërësishme në minierat Cërnac dhe Bello Bërdo është dukshëm më e mirë se ajo në Stantërg dhe në Artanë.

Në Stantërg aktualisht punohet në horizontet e poshtme të minierës duke nisur nga horizonti VIII, IX, X dhe horizonti i XI-të. Në këto horizonte vlerësohet se ka ende goxha rezerva të trupit minerar dhe si të tillë, del që ende janë ekonomikisht të favorshëm për t’u eksploatuar, sqaron Krasniqi.

Në Minierën e Artanës (Novobërdës) punohet në horizontet e epërme të cilat nuk janë të përmbytura në ujë dhe ka pak a shumë kondita për angazhimin e xehetarëve. Ndërkohë që Miniera e Hajvalisë nuk punon qe sa vite për shkak të mungesës së një pompe për pompimin e ujit që ka përmbytur horizontet e kësaj xeheroreje.

Shkaku del të jetë fare i pakuptimtë, pasi që, siç rrëfejnë ish-xehetarë të kësaj miniere, pompa, aq e domosdoshme nuk është siguruar kurrë nga asnjë qeveri e deritashme dhe nga asnjë institucion tjetër kompetentë, sado që çmimi i saj bëhet e ditur të ketë qenë rreth 30 mijë euro. Kjo pompë e munguar është shkaku i mbylljes së kësaj miniere.

Ndërsa, shkaqet e mbylljes së Minierës së Kishnicës nuk i dijnë në KPMM. Rreth interesimit të Buletinit Ekonomik për nivelin e teknologjisë që përdoret në këto miniera në KPMM theksojnë se teknologjia e përdorur në minierat e Kosovës nuk mund të vlerësohet më teknologji e vjetëruar, apo e re, sepse në shumë raste përcaktuese të përdorimit të teknologjisë së re është vet sistemi i shfrytëzimit dhe eksploatimit të xehes.

Ata për këtë shpjegim e marrin shembullin te Miniera e Stantërgut, ku në shume vende brenda minierës përdoret teknologji moderne dhe makineri me produktivitet të lartë, por ka raste kur në disa horizonte përdoret edhe teknologji e vjetër, por me mekanizëm të ri.

Rreth kushteve të punës, përkujdesjes shoqërore ndaj minatorëve, të ardhurave të tyre, sigurimit të ushqimit gjatë një orari pune, siç veprohet kudo në minierat e botës dhe përkujdesjes shëndetësore të xehetarëve në KPMM sqarojnë se kushtet e punës janë të përcaktuara sipas normativit të përcaktuar nga vet ndërmarrja dhe për këto nuk japin shumë shpjegime.

 

Aktuale

Ministria e Turizmit përgatit aplikimin për futjen e Vjosës në UNESCO

Published

on

Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro ka njoftuar nisjen e punës për përfshirjen e Vjosës në listën e pasurive botërore të mbrojtura nga UNESCO, nën programin “Njeriu dhe Biosfera”.

Kumbaro ka pasur një takim me delegacionin e UNESCO-s që ka mbërritur në Tiranë, i cili do të ndjekë përgatitjen e dosjes së aplikimit. “E lumtur të prisja në Ministrinë e Turizmit dhe Mjedisit ekipin e UNESCO, me të cilët nisim punën për përfshirjen e Vjosës në listën e pasurive botërore përmes programit “Njeriu dhe Biosfera”. Është ky program global që synon të krijojë një bazë shkencore për të përmirësuar marrëdhëniet midis njerëzve dhe natyrës ku jetojnë, për zhvillimin e qëndrueshëm që mbron mjedisin.

Na pret një punë intensive në përgatitjen e dosjes së aplikimit, që Ministria e Turizmit dhe Mjedisit dhe Agjencinë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura do të dorëzojnë në UNESCO brenda këtij viti, për t’i dhënë një tjetër pasaportë ndërkombëtare mbretëreshës së lumenjve europiane e për të shtuar një tjetër xhevahir shqiptar në listën e UNESCO”, shprehet Kumbaro.

Vjosa u shpall Park Kombëtar në mars të vitit 2023. Më herët, Drejtoresha e Përgjithshme e UNESCO Audrey Azoulay vizitoi Vjosën me ftesë të Ministres së Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro me qëllim përfshirjen e saj në listën e siteve të mbrojtura nga UNESCO, duke e vlerësuar si një prej lumenjve të fundit të egër në Europë dhe i pari Park Kombëtar i një lumi të paprekur.

Përgatitja e aplikimit është një proces i gjatë sipas standardeve të Organizatës Botërore të Kombëve të Bashkuara për Edukim, Shkencë dhe Kulturë, dhe Shqipëria do të asistohet nga ekipi i programit “Man and Biosphere”./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

AKP-ja shpall për shitje dy asete në Mal të Zi

Published

on

Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP) ka mbajtur të mërkurën ceremoninë e hapjes së ofertave të shitjeve përmes Likuidimit nr. 65, e cila përmban 26 aseteve atraktive që gjenden në Kosovë, raporton Ekonomia Online. Zëvendësdrejtori i AKP-së Muharrem Arifi, falënderoi të gjithë pjesëmarrësit duke e bërë të ditur se për herë të parë janë ofruar për shitje dy prona jashtë republikës së Kosovës.

“Ne sot po e përmbyllim procesin e tenderimit për – shitjen e 26 aseteve te Ndërmarrjeve Shoqërore ne likuidim përmes kësaj metode. Më lejoni të ju njoftoj se deri më tani janë privatizuar 2, 939 asete të ndryshme përmes shitjeve të aseteve të Ndërmarrjeve Shoqërore në administrim të Agjencisë. Nga privatizimi i përgjithshëm i ndërmarrjeve shoqërorë dhe aseteve të tyre deri më tani janë grumbulluar 784 milionë e 114 mijë euro”, tha ai.

“Nga numri i përgjithshëm prej 602 Ndërmarrjeve Shoqërore në administrim te Agjencisë procesi i likuidimit deri me tani ka filluar për 589 Ndërmarrje. Deri me tani shuma e fondeve te shpërndara tek kreditorët e ligjshëm është 61 milionë e 700 mijë euro për 307 ndërmarrje shoqërore në likuidim. Për sa i përket shpërndarjes së 20 për qind, Agjencia po vazhdon me miratimin e listave të punëtoreve dhe shpërndarjen e shumës se 20 për qind të të  hyrave nga shitjet e aseteve për punëtorët e ndërmarrjeve shoqërore dhe deri me tani kemi arritur te shpërndajmë 163,379.229. EUR numri i përgjithshëm i përfituesve te 20 për qind është 52, 092 ish-punëtorë”, deklaroi ai.

Në rajonin e Prishtinës ofrohen për shitje 4 lokale afariste të madhësive të ndryshme duke filluar me lokalin 113m² në rrugën “Luan Haradinaj” deri në 24.66m² lokali në Dardani, të përshtatshme për zhvillim të veprimtarive afariste. Në rajonin e Prishtinës, konkretisht në Lipjan ofrohet poashtu një objekt për shitje si dhe në Gadime.

Në rajonin e Mitrovicës ofrohen 9 lokale afariste për shitje, lokalet kanë hapësira të ndryshme duke filluar prej 168m² deri tek lokali me 56.4m². Në rajonin e Mitrovicës në këtë shitje është përfshirë edhe toka dhe objekti i NSh Agrokultura Stacioni i Vjetër i Veterinës në rrugën “Adem Voca”.

Ndërkaq në rajonin e Prizrenit ofrohen tri lokale atraktive të përshtatshme për zhvillim të industrive të ndryshme tjera afariste me hapësirë prej 134m² deri tek lokali me hapësire prej 60m². Në këtë shitje janë përfshirë edhe dy lokale të NSh IMF në Podgoricë, Mal të Zi./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Hapet ekspozita tregtare e ndërtimit në Paris

Published

on

Ekspozita tregtare e ndërtimit Intermat u hap zyrtarisht këtë mëngjes në Paris nga drejtori i ekspozitës Christophe Lecarpentier, presidenti i Federatës Franceze të Ndërtimit Alain Grizaud, presidenti i Federatës Kombëtare Publike Botërore Olivier Salleron, së bashku me Philippe Cohet, president i DLR dhe Jean-Claude Fayat, president i EVOLIS.

Ekspozita, e cila zgjat nga 24-27 Prill 2024 në Parc des Expositions Paris-Nord Villepinte, do të shohë më shumë se 1000 ekspozues të pranishëm, me 70% të ardhur nga vende ndërkombëtare jashtë Francës.

Organizatorët e shfaqjes thonë se tema e këtij viti do të vendoset në mënyrë të vendosur mbi karbonin e ulët dhe qëndrueshmërinë dhe do të synojë të “përbëjë një vitrinë për përsosmërinë e sektorit në garën drejt zeros neto”, me qindra makineri elektrike dhe hibride që pritet të shfaqen.

Duke reflektuar më tej fokusin e tij në tranzicionin e energjisë, shfaqja do të mbahet për katër ditë në vend të gjashtë ditëve të mëparshme pasi organizatorët bëjnë oferta për të kursyer energji dhe për të reduktuar emetimet.

Intermat po rikthehet për herë të parë në gjashtë vjet pas anulimit të këstit të vitit 2021 për shkak të pandemisë.

Rikthimi i Intermat vjen gjithashtu mes një kohe të trazuar për industrinë e ndërtimit në Francë, me Indeksin e fundit të Menaxherëve të Blerjeve të Ndërtimit HCOB France (PMI) që parashikon një tjetër rënie të aktivitetit në vend në mars (duke rënë në një rezultat prej 41.0, nga 41.9 në shkurt).

Ndërkohë, perspektiva për sektorin e qirave në Francë është më pozitive, sipas Hervé Rebollo, drejtor i përgjithshëm i shoqatës franceze të qiradhënies dhe shpërndarësve DLR, i cili thotë se sektori kishte parë një “vit të mirë”, duke vënë në dukje disa fusha përmirësimi.

Duke folur për KHL në prag të shfaqjes, Rebollo tha se normat e qirave kanë qenë në rënie në Francë deri në 20% midis 2010 dhe 2020, ndërsa presioni i çmimeve nga kompanitë e mëdha të ndërtimit që negociojnë çmimet në avantazhin e tyre ka qenë në dëm të tregu./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending