Connect with us

Infrastrukturë

Peja, qyteti ku është privatizuar hapësira më e madhe e tokës bujqësore

Published

on

Shndërrimi i tokave bujqësore në toka për qëllime ndërtimore apo industriale është bërë dukuri shqetësuese, pasi zvogëlon mundësitë për prodhimin e kulturave bujqësore, thonë ekspertë të bujqësisë në Kosovë.

Ndër faktorët kryesorë që ka sjellë këtë gjendje, sipas tyre, është procesi i privatizimit.

Të dhënat e Ministrisë së Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural të Kosovës tregojnë se vetëm gjatë vitit të kaluar, mbi pesë hektarëve tokë bujqësore u është ndërruar destinimi në tokë për qëllime jobujqësore, shrkuan Radio Evropa e Lirë.

Në këtë ministri, nga viti 2019 deri më 2022, janë bërë mbi 350 kërkesa për ndryshimin e tokës bujqësore në tokë për qëllime të tjera – prej të cilave shumica dërrmuese janë miratuar.

Se për sa sipërfaqe tokë bëhet fjalë saktësisht, nuk është e qartë.

Sipërfaqja e tokës së përgjithshme bujqësore, sipas ASK-së, llogaritet të jetë 512 mijë hektarë.

Ndërkaq, hapësira e shfrytëzuar në vitin 2021 ka qenë 420 mijë hektarë.

Kosova, prej vitesh, përballet me deficit të lartë tregtar, që do të thotë se importon më shumë sesa eksporton.

Në mesin e produkteve të importuara bëjnë pjesë edhe kulturat bujqësore, si qepët, që, sipas ekspertëve të bujqësisë, janë lehtë të kultivohen.

Si ka ndikuar procesi i privatizimit?

Tahir Tahiri, udhëheqës i Federatës Sindikale të Bujqve të Kosovës, thotë se në tjetërsimin e tokës bujqësore ka ndikuar procesi i privatizimit të tokave bujqësore.

Sipas tij, çmimi i ulët për privatizim ka bërë që afaristë të ndryshëm të blejnë tokë bujqësore dhe ta shfrytëzojnë atë për qëllime të tjera – biznesi apo banimi.

“Tokat e privatizuara janë shitur me çmim shumë të lirë dhe i kanë blerë qytetarë që nuk merren me prodhimtari bujqësore. I kanë blerë, i kanë ndarë në parcela dhe i kanë shitur në sipërfaqe të vogla – sidomos tokat afër autostradave që gjenden afër qendrave komunale. Kështu që tokat bujqësore janë tjetërsuar në toka ndërtimore”, thotë Tahiri për Radion Evropa e Lirë.

Në Raportin e Gjelbër për vitin 2022, të publikuar nga Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural e Kosovës, thuhet se gjatë procesit të privatizimit nga viti 2005 deri më 2021, një ar tokë bujqësore është shitur nga 4.5 euro deri në mbi 2.000 euro.

Për këto 16 vjet janë privatizuar mbi 30 mijë hektarë sipërfaqe të tokës bujqësore, me një vlerë financiare mbi 160 milionë euro.

Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP), në bazë të mandatit ligjor, bën privatizimin e ndërmarrjeve shoqërore dhe të tokave përmes tenderit publik. Ajo nuk i monitoron tokat e privatizuara.

“Pronari i ri i një aseti të ish-ndërmarrjes shoqërore, sikurse çdo pronar tjetër i pronës private, duhet t’iu nënshtrohet kërkesave ligjore dhe procedurave për marrje të lejes së ndërtimit pranë organeve komunale”, thuhet në një deklaratë të AKP-së dhënë Radios Evropa e Lirë.

Sipas saj, menaxhimi i tokave, pastaj, është i specifikuar në kuadër të legjislacionit mbi tokat bujqësore, kurse çështjet e planifikimit hapësinor komunal u takojnë organeve komunale./Media Ndërtimi

Infrastrukturë

Arkitekti Shigeru Ban ‘zbarkon’ prototipin e shtëpive të përkohshme nw Marok pas tërmetit shkatërrues

Published

on

Arkitekti fitues i çmimit Pritzker Architecture Shigeru Ban ka krijuar një prototip për një shtëpi të përkohshme që ai planifikon të hapë në Marok pas tërmetit shkatërrues të këtij muaji.

Struktura është përsëritja më e fundit e modelit të Shtëpisë së Dretë të Banit, të cilin ai e zhvilloi si një strehë e shpejtë dhe e përballueshme për viktimat e fatkeqësive natyrore.

Paper Log House u krijua nga Shigeru Ban Architects with Voluntary Architects’ Network, organizata joqeveritare (OJQ) që ai themeloi në 1995.

Ai do të hapet në Marok pas tërmetit me magnitudë 6.8 më 8 shtator, i cili mori mbi 3,000 jetë dhe shkaktoi dëme të konsiderueshme në ndërtesa, duke përfshirë shkollat ​​dhe monumentet e trashëgimisë.

Ban e prezantoi projektin dje në Shkollën Kombëtare të Arkitekturës në Marrakech, ku dha gjithashtu një leksion për të ndarë ekspertizën e tij në ofrimin e ndihmës në fatkeqësi.

Ai qëndron sot në Marrakech me synimin për të vizituar dhe vlerësuar zonat e prekura nga fatkeqësia dhe për të identifikuar vendet e mundshme për instalimin e strukturave.

Ban ka punuar në vendet e fatkeqësive natyrore për më shumë se 30 vjet dhe ai themeloi VAN në 1995 për të mbështetur projektet e tij të ndihmës ndaj fatkeqësive.

Modeli Paper Log House u krijua fillimisht në vazhdën e tërmetit të madh Hanshin në 1995 në Kobe, Japoni dhe së fundmi është instaluar gjithashtu në Antakya për t’u përdorur si një ndërtesë shkolle pas tërmetit Turqi-Siri të vitit 2023.

VAN është gjithashtu i njohur për sistemin e tij të ndarjes së letrës që ofron privatësi për njerëzit që jetojnë në strehimore të përkohshme. Ngjashëm me Paper Log House, ai përdor tuba kartoni dhe është projektuar të jetë i shpejtë dhe i lirë për t’u ndërtuar.

Ajo u instalua kohët e fundit nëpër strehimore të përkohshme në Evropë ku strehohen ukrainasit që ikin nga pushtimi rus, si dhe në strehimin për viktimat e tërmetit Turqi-Siri.

Pas tërmetit në Marok në fillim të këtij muaji, UNESCO tha se po mbështet autoritetet lokale në përpjekjet e saj për të rindërtuar shkollat ​​dhe monumentet e trashëgimisë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Nënshkruhet marrëveshja për ndërtimin e Rrugëve të Fshatrave ndërkufitarë mes Kosovës dhe Shqipërisë

Published

on

Është nënshkruar protokolli për zbatimin e marrëveshjes për ndërtimin e Rrugëve të Fshatrave ndërkufitarë që ndërlidhin fshatrat ndërmjet Kosovës dhe Shqipërisë, nga zëvendësministri i MMPHI-së,  Hysen Durmishi, dhe Drejtori i Fondit Shqiptar të Zhvillimit,  Dritan Agolli.

“Nëpërmjet kësaj marrëveshje përveç se do të ndërlidhemi më afër me njëri tjetrin ekonomikisht, bashkarisht do të kontribuojmë në vlerësimin e gjendjes dhe përmirësimin e rrugëve të fshatrave ndërkufitare që lidhin zonat kufitare Shqipëri-Kosovë.”, deklaroi zv.ministri i Infrastrukturës, Hysen Durmishi.

Zona e përbashkët në mes të Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Kosovës, e cila do të mbulohet me këtë program zhvillimi, është e përbërë nga Bashkia e Hasit dhe Kukësit në Republikën e Shqipërisë, si dhe Komunat e Prizrenit dhe Dragashit në Republikën e Kosovës.

Zonat e bashkëpunimit, siç përcaktohen në raportin mbi shqyrtimin dhe vlerësimin e gjendjes së rrugëve të fshatrave ndërkufitarë që lidhin zonat kufitare Kosovë – Shqipëri, janë fshatrat si më poshtë:

Zapod (🇦🇱) – Kërstec (🇽🇰 )

Pogaj (🇦🇱) – Gorozhup (🇽🇰) dhe

Dobrunë (🇦🇱) – Blinishtë (🇽🇰).

Continue Reading

Infrastrukturë

Prezantohet një alternativë ekologjike ndaj betonit tradicional në Bienalen e Arkitekturës së Çikagos

Published

on

Për hapjen e edicionit të 5-të Bienales së Arkitekturës së Çikagos, Skidmore, Owings & Merrill (SOM) prezantoi një alternativë ekologjike ndaj betonit tradicional. I quajtur “Bio-Block Spiral”, instalimi është në The Mews në Fulton Market në Çikago. Krijimi u zhvillua me Prometheus Material, një kompani materialesh që ofron materiale ndërtimi të qëndrueshme për një të ardhme me karbon negativ.

Alternativa inovative u krijua duke përdorur mikroalga natyrale që thithin karbonin, të cilat i nënshtrohen një procesi bioçimentimi fotosintetik. Bio Block u krijua si një alternativë ndaj betonit dhe potencialisht mund të zvogëlojë emetimet globale të CO2 deri në 8%. Materiali aktualisht po i nënshtrohet testimit të performancës dhe është i disponueshëm për projekte të ndryshme për të zëvendësuar Njësitë e Masonerisë së Betonit me intensitet karboni (CMU) që përdoren zakonisht në ndërtimet moderne sot.

“The Spiral” ul emetimet e karbonit me një ton metrikë vetëm duke përdorur Bio-Blocks në vend të blloqeve konvencionale të betonit. Në fakt, ajo u ndërtua duke përdorur metodat tradicionale të muraturës nga punëtorë të aftë të sindikatave. Instalimi i lejon pjesëmarrësit e Bienales të vëzhgojnë dhe prekin Bio-Blloqet, por gjithashtu inkurajon vizitorët të dëshmojnë se si materiali reagon ndaj ndryshimeve në erë, lagështi dhe temperaturë gjatë muajve të vjeshtës në Çikago. I krijuar posaçërisht për temën e Bienales të këtij viti: “Kjo është një provë”, ekrani shënon një pikë kthese në udhëtimin drejt një industrie ndërtimi neutrale ndaj karbonit.

Instalimi fillimisht u frymëzua nga përbërja e ngjashme me guaskën e bio-çimentos. I ndodhur në zemër të Tregut Fulton, ai inkurajon vizitorët të largohen nga rrugët e ngarkuara dhe të eksplorojnë prezantimin. Hapësira qendrore e The Spiral ofron pamje të rrugës Halsted, me blloqe të rrotulluara në intervale të rregullta duke krijuar hapje, duke theksuar thjeshtësinë e ndërtimit të bllokut dhe llaçit. Fundet e palosur nxjerrin në pah përshtatshmërinë e formës së bllokut dhe forcojnë integritetin strukturor të instalimit, duke e lejuar atë të qëndrojë më vete. Për më tepër, metodat e patentuara të prodhimit të The Bio-Block Spiral tregohen dhe shpjegohen në një film të montuar në mur që projektohet pas instalimit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending