Connect with us

Aktuale

Pasojat e shpërthimit, çfarë do ndodhë me ndërtesat e dëmtuara në Beirut?

Published

on

Kushdo që i ka kushtuar vëmendje evolucionit arkitektonik të Bejrutit viteve të fundit do të ketë mbresa. Nga Instituti Issam Fares i Zaha Hadid, Foster, Partner’s 3 Beirut, Herzog & de Meuron’s Beirut Terraces dhe David Adjaye’s Aishti Foundation, arkitektura e qytetit është bërë gjithnjë e më e sofistikuar dhe ndërkombëtare.

Pas shpërthimit masiv të së martës, megjithatë Beirut është bërë edhe një herë i njohur për shkatërrimin. Shpërthimi lindi në një depo që përmbante 2.750 tonë nitrat amoniumi, që ndodhej disa qindar metra nga dy lagjet më historike, Gemmayzeh dhe Mar Mikhael- kjo e fundit një bërthamë e galerive, butikëve të projektimit dhe punëtorive, dhe një ndalesë integrale gjatë javës anuale të dizajnit në Beirut.

 

Në mesin e 135 të vdekurve të konfirmuar në kohën e shkrimit, është Jean Marc Bonfils, apartment e të cilit shtriheshin në fshatin lindor e që e njoftuan Beirutin me “muret e gjalla”.

Shpërthimi u përhap jashtë dritareve për mbi 9 milje larg, dhe shkatërroi ose bëri strukturë të papastra aq shumë ndërtesa në Bejrutin lindor dhe qendror, saqë guvernatori i qytetit, Marëan Abboud, ka deklaruar lart se 300,000 njerëz ngelën  pastrehë mbi kokë.

Sigurisht që disa nga strukturat e qytetit u bën më mirë se të tjerat. Megjithëse në mënyrë të rrezikshme afër vendit të shpërthimit, kulla hulking e gurit të Lina Ghotmeh mbijetoi falë favorizimit të masës mbi qelq, një taktikë e përdorur për të goditur efektin estetik, por që i bën jehonë arkitekturës së luftës civile, kur dritare të vogla dhe hapësira të trasha të betonit ishin ngushëlluese.

Edhe nga standardet tronditëse të Bejrutit, shpërthimi i së martës ishte i pashembullt, dhe pamjet e shpërndara në mediat sociale u kujtuan menjëherë filmat e provës bërthamore të viteve 1950, ajo çoi në shpikjen e një hashtagi të ri arab: “Beirutishima”.

Nëse muret e qelqit të qytetit janë copëtuar, trashëgimia e tij kulturore ka marrë edhe një mashtrim. Ruajtja e gjinisë Levantine të arkitekturës osmane-veneciane të Beirut nuk ishte kurrë e lehtë dhe ka frikë se qyteti mund ta përdorë shkatërrimin si një justifikim për të fshirë, jo për të rivendosur.

Pas 17 vjetësh të planifikimit urban në Bejrut, pengesa më e madhe për zhvillimin e qëndrueshëm është struktura jonë e qeverisjes,” shpjegoi Amira Solh, një këshilltare e planifikimit urban, e cila më parë ka punuar me kompaninë e ngarkuar me rindërtimin pas luftës së Bejrutit, Solidere. “Komuna jonë është më e pasura dhe më e korruptuara në vend dhe nuk ka besim se ata do të vendosin udhëzime të duhura. Tashmë kemi humbur pjesën më të madhe të ndërtesave tona të trashëgimisë para këtij shpërthimi. Tani, ndërsa ne përpiqemi të shpëtojmë jetë, ata tashmë po manipulojnë çmimin e qelqit. “

Shqetësimet e saj i janë bërë jehonë ndërmarrësit Nabil Debs, i cili sidoqoftë e shikon tragjedinë si një mundësi për të detyruar autoritetet të veprojnë me përgjegjësi ndaj trashëgimisë së saj të mbetur. Pronari i Arthaus, një hotel butik që okupon një grumbull shtëpish gurësh ranor të shekullit 18 dhe XIX në Gemmayzeh, Debs ende po merret me dëmin, por ai planifikon që hotelin të kthehet në biznes brenda një muaji.

Dëmi që kam parë diku tjetër është kryesisht për çatitë dhe dritaret e ngritura; dyshemetë dhe nivelet më të ulëta janë në gjendje më të mirë, “thotë ai. “Ajo që shpëtoi qytetin dhe shtëpitë tona është fakti që shpërthimi ishte i zjarrtë, përndryshe e gjithë zona do të ishte zhdukur.”

Në një shënim pozitiv, komuna e Beirut ka filluar dërgimin e ekipeve për të vlerësuar dëmin strukturor, megjithëse disa vendas frikësohen se kjo mund të jetë thjesht një justifikim për të dënuar strukturat që mund të shpëtohen, ndërsa njerëzit janë të preokupuar.

Ndërsa disa ndërtesa të Beiruti janë kursyer, ndërtesat e trashëgimisë përballen me një betejë më të madhe, pasi riparimet janë jashtëzakonisht të kushtueshme. Vetëm në kodrën nga Mar Mikhael, Muzeu i zbukuruar Sursock, i cili u rihap në vitin 2015 pas një ekspansioni ambicioz nëntokësor nga Jacques Aboukhaled dhe Jean-Michel Ëilmotte, pësoi dëme të mëdha të jashtme dhe të brendshme. Ndikuar gjithashtu ishte edhe pallazzo Levantine-Venezia me ngjyrë të kremtë brulée afër, shtëpia e familjes Sursock për mbi 160 vjet, e cila raportohet se ka humbur seksione të çatisë së saj me pllaka të kuqe, dritaret e saj të harkuara elegante dhe disa ballkone të jashtme.

 

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending