Connect with us

Aktuale

Njihuni me 12 nga digat më interesante të botës

Published

on

Padyshim se digat janë ndër strukturat më të ndërlikuara në botë. Disa nga to janë bërë edhe prodhues të energjisë së qëndrueshme.

Më poshtë gjeni një listë të disa prej digave më interesante me karakteristikat inxhinierike të tyre, shkruan InterestingEnginieering, transmeton Ndërtimi.info.

1.Diga Contra (Zvicër)

Lago di Vogorno reservoir behind the Contra dam

Së pari në listën e digave më interesante do të duhet të jetë Diga Contra e njohur më mirë si Diga Verzasca në Ticino, Zvicër. Është e famshme për pamjen e saj epike në vitin 1995 në skenën e hapjes së filmit James Bond GoldenEye.

Diga  Contra është një digë e hollë me lartësi prej 220m. Baza e digës është 28 m në gjerësi dhe gradualisht ngjitet deri në 7m lartësi. Diga  Contra  prodhon energji elektrike përmes stacionit të saj me fuqi 105 megavat.

2.Gordon (Australi)

Gordon dam and Lake Gordon in Tasmania, Australia

E vendosur në Tasmania në jugperëndim të Australisë, Gordon është një digë e dyfishtë e harkut të betonit. Një nga veçoritë mahnitëse është se lakohet si në drejtimet vertikale ashtu edhe në ato horizontale për t’i rezistuar presioneve të mëdha hidraulike që vijnë nga liqeni Gordon, liqeni më i madh në Australi. Vëllimi i madh i ujit kalon në stacionin e energjisë nëntokësore, ku tre hidro-turbina mund të gjenerojnë deri në 432 megavat fuqi.

Përafërsisht 13% e kërkesës së elektricitetit të Tasmanisë sigurohet nga Stacioni i Energjisë Gordon.

3.Diga Monticello (USA)

Image result for monticello dam

Diga me hark prej 93 m në Kaliforni, të  SHBA-ve është një nga digat më të bukura në botë për shkak të rrjedhës së saj të mahnitshme të quajtur Hole Glory. Ajo mund të kullojë 48,400 metra kub për sekondë të ujit gjatë nivelit kur liqeni rritet deri në 4.7 m mbi buzën e rrjedhës.

4.Hoover (SHBA)

Image result for Hoover Dam

Diga Hoover është një nga digat më ikonike në mbarë botën që shtrihet midis shteteve amerikane të Nevadas dhe Arizonës. E quajtur fillimisht  Boulder, kjo strukturë kolosale qëndron në një lartësi prej 221.4 m, me një gjerësi bazë prej 200. Është një strukturë betoni me hark graviteti që është ndërtuar me qëllim të kontrollit gjatë përmbytjeve, sigurimit të ujit për ujitje, prodhimit të energjisë hidroelektrike, ruajtjes së ujit dhe rekreacionit. Stacioni hidroenergjetik posedon lloje të ndryshme të turbinave.

Një nga përgatitjet më të mëdha për ndërtimin e Digës Hoover ishte diversioni i lumit Kolorado. 1 shkurti 1935, ishte hera e parë në histori kur Lumi Kolorado ishte nën kontrollin e njeriut.

5.Tre Gorges (Kinë)

Image result for three gorges dam

E njohur si diga më e madhe e hidrocentraleve në botë, diga  Tre Gorges shtrihet 2.3 km në hapësirën e saj dhe pengon lumin Yangtze, në provincën Hubei në Kinë. E aftë për të prodhuar 87 megavat të energjisë elektrike në vit, kjo digë përdor 32×700 MË dhe 2×50 MË të turbinave. Profili i tij strukturor është projektuar me një gjerësi të madhe me bazë prej 115 m dhe ngjitet në 40 m në lartësi. I planifikuar jo vetëm për të prodhuar energji elektrike,  Diga Gorges u ndërtua gjithashtu për të rritur kapacitetin e anijeve të lumit Yangtze dhe për të lehtësuar shanset e përmbytjeve në drejtim të rrymës duke siguruar hapësirë ​​të madhe për ruajtjen e ujit.

6. Tarbela (Pakistan)

Image result for Tarbela

Konsiderohet si diga më e madhe e mbushur me dhe në botë, diga Tarbela në Pakistan imponon lumin Indus për të shërbyer si furnizues për ujitje, kontrollë përmbytjesh dhe për të prodhuar energji hidroelektrike. Muri kryesor i digës është ndërtuar me dhe e mbushje shkëmbore që mbulon 2.743.2 m nga ishulli në anën e djathtë të lumit. Dy diga ndihmëse ndihmojnë lumin nga ishulli në anën e majtë.

7.Diga Almendra (Spanjë)

Image result for almendra dam

Një nga strukturat më të larta të Spanjës, Diga Almendra, ndodhet në krahinën e Salamancës. Sistemi Duero Drops përbëhet nga pesë diga nga Spanja dhe tre diga të tjera pranë Portugalisë. Shkëputja shihet nga fotografia më poshtë mund të shpërndajë ujë në një normë prej 3,039 metra kub për sekondë.

8.Diga e Itaipu (Brazil)

Related image

Kjo digë  magjepsëse  hidroelektrike shtrihet rreth 7, 919 m nga Brazili në Paraguaj, duke ruajtur lumin Parana. Diga e Itaipu është, në fakt, një seri prej këtyre digave: një digë betoni, një digë të mbushur me shkëmbinj dhe një digë të mbushur me dhe.

Një tjetër fakt tronditës në lidhje me këtë digë është se Guaira Falls, dikur i njohur si tipari më i mrekullueshëm i ujit në botë, u zhyt nën ujë kur rezervuari Itaipu u mbush.

9.Diga e Ataturkut (Turqi)

Image result for ataturk dam

E vendosur në lumin Eufrat, Diga Atatürk është më e madhja në Turqi dhe renditet e gjashta nga digat e mbushura me dhe e shkëmbinj në botë. Është pjesa kryesore e 22 digave që ekzistojnë në Eufrat dhe Tigër. Rezervuari Atatürk ka një kapacitet prej 48.7 kilometra kub ujë dhe i pajisur me turbinat, të cilat gjenerojnë 8.900 gigavat të energjisë elektrike në vit. Ndërtimi i digës fshiu shumë vende të rëndësishme historike, si vendlindja e poetit grek të lashtë Lucian.

  1. Kariba Dam (Zimbabve)

Image result for kariba dam

Diga Kariba është një nga më të mëdhatë në Afrikë dhe furnizon me 1,626 megavat fuqi pjesët rreth Zimbabave. Diga është projektuar si një hark i dyfishtë për të rezistuar në mënyrë efektive 180 kilometra kub ujë duke zvogëluar shtypjen e saj.

  1. Kerr Dam (SHBA)

E projektuar për prodhime hidroelektrike, kjo digë është gjithashtu tejet e njohur dhe e veçantë që është e aftë të prodhojë 426 gigavat të energjisë elektrike në vit.

Image result for kerr dam

 

12.Gariep Dam (Afrika e Jugut)

Image result for gariep dam

Diga Gariep ishte projektuar të jetë një digë hibride. Ajo brenda një viti prodhon 899 gigavat të energjisë elektrike dhe është tejet e veçante.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending