Connect with us

Infrastrukturë

Ndërtimi i jashtëligjshëm që e shndërroi Gjilanin në qytet pa lumë

Published

on

“Nëse lumenjtë mbulohen, herët ose vonë, ato hakmerren…”, thotë shprehja e njohur e hidroinixhinierëve. Por a do të përballet edhe qyteti i Gjilanit me një gjë të tillë, mbetet për tu parë.

Në një projekt të nisur në vitin 2004, i cili ndryshe nga projekti fillestar, përfundoi me një plan që kishte për qëllim që lumi i vetëm i Gjilanit, ai i Mirushës, të betonohej, që mbi të të kalonin qytetarët në një shesh të improvizuar.

E sot, gati 20 vite pas ky shesh ende s’ka përfunduar. Ndonëse është bërë i kalueshëm për qytetarët një pjesë e sheshit ende qëndron ‘zbathur’, pa shtruar me kocka.

Hulumtimi i Gazetës “Enigma” zbulon se i gjithë ky projekt që buxhetit të komunës i kushtoi rreth 8 milion euro, është bërë pa pasur leje ndërtimi.

Ish-kryetari i Komunës së Gjilanit nga radhët e PDK-së, Qemajl Mustafa në një përgjigje për Gazetën “Enigma” ka dhënë detaje për ecurinë dhe procedurat që ka kaluar ky projekt ndër vite.

Mustafa ka deklaruar se ky projekt është realizuar me shpallje të tenderit në vitin 2004-2005, pak para se ai të vinte në pushtet.

“Ky projekt është përzgjedhur në rrugë konkurruese ( që do të thotë me shpallje të hapur të interesit publik) në vitin 2004/2005 që do të thotë para ardhjes time dhe të PDK në qeverisje të komunës. Autor i projektit është shtëpia projektuese “Urban plus” në Prishtinë. Kjo do të thotë që projektuesi, gjatë hartimit të projektit ka komunikuar me të gjithë sektorët relevant në komunë sepse ndryshe nuk ka mundur me e harmonizua projektin me rrethanat ekzistuese në terren”, tha ai.

Ai thotë se ndonëse pa leje ndërtimi nuk është punuar në kundërshtim me normat e urbanizimit. “Nëse nuk është lëshuar një leje formale (e që, ligjërisht, është obligative) kjo nuk do të thotë që është punuar në kundërshtim me normat e urbanizmit dhe të shërbimeve publike në trasën nëpër të cilën është implementuar projekti. Drejtorati i i urbanizmit dhe planifikimit në komunë duhet ta jep përgjigjen se a është lëshuar një leje formale ose jo. Nëse jo, pse ka mund me ndodhë një gjë e tillë”, ka pyetur Mustafa.

Hartimi i këtij projekti sipas tij,  komunës në atë kohë i ka kushtuar rreth 100 mijë euro. Ndërsa realizimi bashkë me shpronësimet e tokave është paraparë diku rreth 8 milionë euro.

“Unë konsideroj që projekti i ka kaluar të gjitha fazat deri në detalizimin e tij dhe deri në marrjen e vendimit për përzgjedhjen e tij”, tha Mustafa për “Enigmën.

Tutje ai ka theksuar se me realizimin e këtij projekti shtrati i Lumit “Mirusha” nuk është eliminuar.

“Me projektin e përzgjedhur, nuk është eliminua shtrati i lumit (i ujërave atmosferike) përkundrazi, projekti e ka lënë shtratin e hapur përgjatë gjithë qytetit sepse projekti ka paraparë, përveç ujërave atmosferike nga bora e shiu, aty duhet të rrjedhë edhe një sasi e ujit nga penda e Livoçit dhe nga ndonjë burim tjetër alternativ”, tha ai.

Sipas Mustafës Komuna e Gjilanit shtratin e Lumit “Mirusha” e ka mbuluar me vendim të Kuvendit komunal, gjë e cila është plotësisht e gabuar sipas tij sepse Kuvendi komunal nuk e ka këtë kompetencë.

“Me ligjet e ndërtimit, projekti mund të ndryshojë në ndonjë pjesë të tij por kjo mund të bëhet vetëm nga autori i tij dhe me arsyeshmëri bindëse e të argumentuar mirë. Komuna, shtratin e lumit e ka mbuluar me vendim të kuvendit të komunës e që është plotësisht e gabueshme sepse kuvendi nuk e ka këtë kompetencë. Kjo është detyrë e ekzekutivit (e zyrës së projekteve, e drejtorive dhe e prokurimit). Përndryshe, auditori i përgjithshëm krejt këto parregullsi i ka thënë shumë qartë në raportin vjetor për komunën e Gjilanit për vitet 2017 dhe 2018 dhe këto raporte janë publike. Ky auditor ka gjetur edhe tejkalime të skajshme financiare e sasiore në këtë projekt”.

Tutje ai shton se mbulimi i lumit s’ka të bëjë me ujërat e zeza dhe me kundërmimet sepse, siç thotë ai ato janë të vendosura në dy tubacionet anash shtratit të lumit (secili tubacion i merr ujerat e zeza të familjeve dhe bizneseve të njërës anë të lumit).

“Në mes është shtrati i lumit dhe anash kanë qenë trotuaret me ndriçim publik… tashmë shtrati është mbulua dhe krejt kjo hapësirë është lënë në dispozicion për bizneset dhe për qarkullim të qytetarëve”.

Tutje ai shton se me mbulimin e shtratit Gjilani e ka humbur mundësinë që të ketë një rrjedhë të ujit i cili e freskon dhe e filtron ajrin e zonës kah rrjedh uji (e veçanërisht ditëve me vapë gjatë verës) dhe e ka rrezikuar seriozisht veten e tij me vërshimet potenciale që mund të ndodhin nëse shtrati i lumit ngushtohet me kalimin e viteve.

“Aq më shumë kjo është e mundur sepse nuk është lënë mundësia e pastrimit të këtij shtrati sipas normave teknike të domosdoshme. Gjilani e ka një përvojë të keqe me vërshimet nga dekadat e kaluara sepse ato kanë ndodhur”, ka përfunduar Mustafa.

Edhe 19 vite pas – sheshi i papërfunduar./Media Ndërtimi.

Infrastrukturë

“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh

Published

on

Ndërtimi i kullës 35 katëshe ‘Hotel Rozafa Tower’ në Shkodër mblodhi në protestë dhjetra qytetarë dhe aktivistë.

Kulla është një investim privat që do të ndërtohet përbri pallatit ekzistues Rozafa, nga “Uldedaj Group”, i zbatuar nga një studio spanjolle.

“Të vendosur përpara një fakti të kryer në një kohë kur për projekte kaq të mëdha duhen dëgjesa publike; të shqetësuar për dëmin urban dhe arkitekturor që kjo kullë paralajmëron ti kanosë Shkodrës; të indinjuar nga mosrespektimi nga ana e institucioneve i të drejtës sonë për qytetin dhe hapësirës që jetojmë vendosëm të marshojmë sot bashkë me ju kundër betonizimit të qytetit për të thënë: Jo kullave!“ – u shpreh aktivisti Amel Pervizi.

Sipas qytetarëve, zhvillimi i qytetit nuk vjen përmes kullave, ndërsa ky investim bie në kundërshtim me planin e përgjithshëm vendor të qytetit.

„Projekti i ri ka jo më pak se 43 mijë metër ndërtim të ri. Intensiteti I ndërtimit nga 4 që është i lejuar në planin e përgjithshëm vendor, shkon në 8.2, pra dyfishohet. Numri I lejuar i kateve nga 7 kate të lejuara shkon në 35, pra pesëfishohet. Lartësia në metra nga 29.8 metra e lejuar shkon deri në 100 metra lartësi. Parametër i cili trefishohet. Sa I përket distancave, kjo godinë me këtë lartësi duhet të mbajë jo më pak se 36 metër distancë nga kufiri i saj i pronës. Gjë që nuk mund ta realizojë dot”,-u shpreh urbanisti Imeldi Sokoli.

Ata theksuan se Shkodra ka nevojë për hapësira dhe investime publike dhe jo shëmbëlltyrë e “kryeqytetit rilindas”.

“Sot ne jemi të thirrur për ti dalë zot qytetit tonë, bukurisë së qytetit tonë, kulturës së qytetit tonë, historisë dhe trashëgimisë kulturore. Në 11 vite, kjo qeveri nuk solli asnjë investim për Shkodrën. Shkodra ka nevoja të mëdha, Shkodra ka objekte, monumente kulture që po bien brenda. Shkodra nuk ka nevojë për kulla, Shkodra ka nevojë për zhvillim dhe nëse flitet për inovacion, inovacioni nuk është një kullë e ndërtuar dhe e sjellë këtu jashtë të gjitha kritereve dhe jashtë të gjitha ligjeve. Ne nuk duam dhe nuk pranojmë betonizimin e Shkodrës“, -u shpreh Eliona Shkreli, anëtare e këshillit bashkiak Shkodër.

Mes thirrjeve „Stop betonizimit“ dhe “Kullat janë pastrim parash” qytetarët marshuan nga busti i Luigj Gurakuqit drejt godinës së bashkisë Shkodër, ku kërkuan realizimin e dëgjesave publike dhe konsultimeve me grupet e interesit.

“Një nga kompanitë, pjesë e Rozafa Group që do të investojë për kullë, sinjalizohet me shkresë për mos shlyerje të detyrimeve tatimore me vlerën 970 mijë euro. Nëse mbledhim fitime te deklaruara të këtij grupimi nuk arrijnë të shlyejnë as taksën e ndërtimit prej 8% ndaj bashkisë Shkodër, nëse ky investim prej 30 milionë eurosh realizohet. Si thoni ju a është me të vërtetë kjo kompani pas këtij ndërtimi? Zhvillimi duhet bërë duke ndjekur planin urbanistik të qytetit, duke bërë transparencë dhe duke u konsultuar”, – u shpreh Amel Pervizi./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme

Published

on

Çmimet janë rritur me 172% në qytetet më të mëdha të Rusisë gjatë tre viteve të fundit.

Hipotekat dikur ishin të papranueshme në Rusi. Dekada të propagandës sovjetike, e cila e denoncoi kredinë si një barrë të padurueshme, patën efekt.

Edhe pas përfundimit të komunizmit, rusët ende i referoheshin hipotekave si “skllavëri borxhi”, duke preferuar të kursenin derisa të mund të blinin shtëpitë e tyre. Vladimir Putin, presidenti i vendit, ka kaluar dy dekada duke u përpjekur të bindë qytetarët e tij, që të kenë një tjetër pikëpamje.

Në vitin 2003, gjatë mandatit të tij të parë, ai shpjegoi se hipotekat mund të ndihmojnë në zgjidhjen e “problemit akut të strehimit”, me të cilin përballen rusët. Lutja e tij ra në vesh të shurdhër.

Ai tani duket se ka më shumë sukses. Gjatë viteve të fundit, numri i rusëve që marrin hipoteka është rritur, për shkak të një programi bujar të subvencioneve shtetërore për blerësit e apartamenteve të reja. Por, shpërndarja e subvencioneve të shtetit ka nxitur një treg shumë ‘të nxehtë’ të pronave, duke i rritur çmimet e banesave.

Në vitin 2020, kur Rusia u mbërthye nga Covid-19, zyrtarët rritën ndihmat për ata, që blinin prona të sapondërtuara në një përpjekje për të forcuar ekonominë. Në fillim, bankat u ofruan aplikantëve për hipotekë një normë preferenciale prej rreth 6%, afërsisht dy pikë përqindje nën normën e tregut, dhe shteti paguante diferencën.

Zbritje të ngjashme, të cilat më parë ishin në dispozicion vetëm për familjet, iu ofruan më pas punëtorëve dhe njerëzve, që zhvendoseshin në vende duke përfshirë Arktikun, Siberinë dhe Ukrainën e pushtuar.

Megjithatë, vëllimet e hipotekave nuk filluan të rriteshin vërtet, derisa ekonomia e Rusisë shkoi në gjendje lufte. Bankat lëshuan kredi hipotekore me vlerë 7.7 trilion rubla (88 miliardë dollarë, ose 4% e PBB-së) vitin e kaluar, nga një total prej 4.3 trilionësh në vitin 2020. Shumica u mbështetën nga subvencione.

Kjo pasqyron faktin se rusët nuk kanë mundësi investimi: sanksionet rëndojnë mbi bursën dhe kontrollet e monedhës e bëjnë të vështirë lëvizjen e parave jashtë vendit. Inflacioni, i cili u ngrit përsëri në mesin e vitit 2023, ka luajtur gjithashtu një rol.

Kur Banka Qendrore e Rusisë (CBR) filloi të rriste normat e interesit, interesi për skemën u rrit. Ndërsa CBR ngriti normën e saj bazë në 16%, qeveria e mbajti normën e saj preferenciale të ulët, duke e rritur atë në vetëm 8%. Në qershor kishte një hendek prej më shumë se dhjetë pikë përqindjeje midis normës së qeverisë dhe normës së tregut për një hipotekë.

Në fillim të këtij muaji ajo i dha fund skemës së saj më të njohur, e cila ishte për blerësit e ndërtesave të reja. Numri i hipotekave të reja mund të bjerë me rreth 50% në gjysmën e dytë të vitit.

Industria e ndërtimit të Rusisë do të vuajë si rezultat. Kështu do të bëjnë bankat, të cilat kanë gëzuar fitime rekord të nxitura nga rritja e shpejtë e portofolit të hipotekave. Për momentin, megjithatë, tregu i banesave duket se do të arrijë të shmangë një kolaps.

Vasily Astrov i Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare, thotë se “ngadalësimi dhe ndoshta stanjacioni” ka më shumë gjasa sesa një rënie e madhe e çmimeve.

Ekonomia e luftës e Rusisë, e cila ka parë rritje të shpejtë të pagave këtë vit, mund të jetë ende në gjendje të mbajë një treg të fortë pronash, edhe kundrejt normave më të larta dhe mbështetjes së pakësuar të shtetit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri

Published

on

Fabrika e përpunimit të bakrit në Fushë Arrëz iu dha me koncesion për 30 vite një kompanie turke. Ishte viti 2001 kur shteti shqiptar firmosi marrëveshjen koncesionare. Shumë shpejt në lojë hynë edhe partnerët kinezë. Periudha e artë e marrëdhënieve të Shqipërisë me Kinën u ndërpre rreth viteve 80-të, për t’u rivendosur sërish me ardhjen e demokracisë.

Përmes një operacioni financiar të zhvilluar në Turqi, ata morën nën zotërim pjesën më të madhe të rezervave shqiptare të bakrit, të cilat kaluan në pronësi të gjigantit botëror të minierave, kompanisë kineze “Jiangxi Koper”, shkruan citizens.al.

Ata blenë 48% të aksioneve të kompanisë “BerAlb” e cila zotëronte për 30 vite koncesionin e bakrit në vendin tonë, duke përfituar të drejtën për të administruar dhe shfrytëzuar minierën e bakrit Munellë, minierën e bakrit Lak-Rosh, minierën e bakrit Karmë, fabrikën e pasurimit të bakrit Fushë-Arrëz dhe të Mjedës si dhe impiantin e fraksionimit të skorieve të bakrit në Shëngjin.

Me një kapital fillestar prej vetëm 30 mijë USD ose 47 Milionë lekë, kjo kompani e ka zgjeruar kapitalin e saj çdo vit, ndërsa aktualisht deklaron një kapital prej 7.7 miliardë lekësh.

Pavarësisht rritjes së kapitalit, kompania deklaron se del vazhdimisht me humbje.

Megjithëse deklaron bilance negative, në vitin 2017 kompania nënshkroi një tjetër marrëveshje me shtetin shqiptar duke e shtyrë koncesionin edhe me 10 vite . Pra koncesioni i bakrit dhënë Turqisë dhe Kinës do të jetë në fuqi deri në vitin 2043. Ekspertët sugjerojnë se zgjatja e afatit duhet të ishte ballafaquar me performancën ekonomike, rritjen e niveli të mirëqënies së zonës si dhe ruajtjen e mjedisit./Meda Ndërtimi

Continue Reading

Trending