Connect with us

Aktuale

Mirëmbajtja e ndërtesave kolektive përplas pronarët me pastruesit

Published

on

Një ndër problemet më të mëdha me të cilin ballafaqohen qytetarët e Kosovës të cilët jetojnë në ndërtesa kolektive është mungesa e mirëmbajtjes së hapësirave të përbashkëta.

Që nga përfundimi i luftës në Kosovë pamjet brenda apo edhe përreth ndërtesave kolektive në shumë raste kanë qenë mjaft të shëmtuara, por edhe të pasigurta për jetesë.

Korridore të papastra, xhama të hyrjeve të thyera, kabllo të rrymës të zbuluara, poqe jo funksionale, mure të pa gëlqerosura me dekada apo bodrume të mbushura me ujë e fekale vazhdojnë të jenë prezentë në shumë hyrje të ndërtesave kolektive anembanë Kosovës.

Pyetja e parë që vjen në mendje në këto raste është, po si duhet të rregullohet kjo çështje? Mirëmbajtja e hapësirave të përbashkëta në ndërtesa kolektive (korridoret, shkallët, bodrumet, ashensorët) rregullohet me Ligjin për Ndërtesat e Banimit në Bashkëpronësi i miratuar në vitin 2013.

Sipas këtij ligji përgjegjës për mirëmbajtjen e hapësirave të përbashkëta janë pronarët e njësive banesore të cilët duhet të organizohen dhe të krijojnë Shoqatën e Pronarëve dhe kryesinë e kësaj shoqate. Shoqata e Pronarëve më tej mund të punësojë një administrator të licencuar nga Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës për të administruar funksionet e përditshme të ndërtesës kolektive. Sipas një hulumtimi të realizuar nga OJQ Developing Togeher në vitin 2017, rezulton se ky ligj pothuaj fare nuk zbatohet në Kosovë.

Po del të jetë pothuaj e pamundur që pronarët e njësive banesore vet të organizohen dhe të merren me mirëmbajtjen e hapësirave të përbashkëta  prandaj është e patjetërsueshme që të ndryshohet qasja në këtë drejtim duke u angazhuar vetë komunat më tepër për të zgjidhur këtë problematikë shumë të madhe.

Qytetarët e Kosovës që jetojnë në ndërtesa kolektive e kanë mundësinë që të përzgjedhin nëse donë që NPB të merr nën menaxhim mirëmbajtjen e hapësirave të përbashkëta në ndërtesat e tyre apo të përzgjedhin ndonjë operator tjetër. Konkurrenca në këtë drejtim  e rrit kualitetin e shërbimeve s të NPB-së por edhe të operatorëve tjerë të cilët ofrojnë shërbime të ngjashme. Sipas NPB-së në Prishtinë ekzistojnë rreth 1,300 hyrje por me trendin e madh të ndërtimeve në Prishtinë ky numër duhet të verifikohet më shpesh dhe të azhurnohet sepse nuk mund të bëhet ndonjë strategji e mirëfilltë pa e ditur numrin e saktë të ndërtesave kolektive/hyrjeve në Prishtinë.

Pra, NPB duhet që të bëj një plan masiv strategjik për të marr nën menaxhim të gjitha ndërtesat në bashkëpronësi të cilat janë të interesuara të bëhen klientë të NPB-së. Kjo duhet të përcillet me një fushatë gjithëpërfshirëse për t’i ftuar qytetarët që të organizohen dhe aplikojnë për shërbimet e NPB-së. Për mirëmbajtjen/pastrimin e të gjitha hyrjeve në Prishtinë do të duhet punësimi i së paku 800 vetëve me kontratë afatgjate që do të kontribuonte në rënien e papunësisë në Prishtinë.

Në anën tjetër, marrja nën menaxhim e mirëmbajtjes së hyrjeve në Prishtinë sjell të hyra për NPB-në ku me një kalkulim të thjeshtë del se mund të ketë hyrje në vlerë rreth 200,000 euro në muaj (nëse NPB i merr nën menaxhim rreth 1,000 hyrje të ndërtesave kolektive). Kjo vlerë edhe pse në dukje të parë e madhe, është mjaft kritike për të mundur të menaxhohen një numër aq i madh i ndërtesave. Në këtë rast duhet që edhe komuna e Prishtinës sipas nevojës të subvencionojë NPB-në pas një analize të mirëfilltë. Një gjë tjetër të cilën duhet të bëjë NPB-ja është që të bëjë investime kapitale në ndërtesat kolektive.

Duhet të analizohet struktura e ndërtesave në kuptimin e qëndrueshmërisë dhe estetikës, sidomos te ato ndërtesa të ndërtuara para lufte. Për shembull disa kulme të ndërtesave në Ulpianë nuk janë ndërruar që nga ndërtimi i tyre në vitet e 60’ta të shekullit të kaluar. Po ashtu fasadat te ndërtesat shumëkatëshe te fontana janë rrjepur të tërat të cilat përpos që krijojnë pamje mjaft të shëmtuar, përbëjnë edhe rrezik për njerëzit përreth. Sipas NPB-së projekti për renovimin e këtyre fasadave në Ulpianë është në fazat finale dhe pritet që të realizohet në bashkëpunim me MCCnë (Millenium Challenge Corporation).

Ndërmarrja Publike Banesore është një shembull i mirë i cili tregon se kur ka kreativitet dhe vullnet nga ndërmarrjet dhe përkrahje nga komunat mund të kryhen punë të mira. Ky shembull duhet të analizohet edhe nga komunat tjera të mëdha të Kosovës të cilat përballen me telashet e ngjashme dhe sipas mundësive teknike të adoptohet. Ndërmarrjet publike lokale ekzistojnë që të përmirësojnë jetën e qytetarëve prandaj profiti duhet të jetë në rend të dytë. (Vështrim nga Driton Tafallari)/Media Ndërtimi.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending