Ndërtim
Cilat janë materialet e ndërtimit që rrisin qëndrueshmërinë ndaj fatkeqësive natyrore?
Published
2 years agoon
Pyjet eukalipt në Australi dihet se digjen periodikisht. Është mënyra e pemëve për të siguruar shumimin, pasi frutat e saj – të njohur si gumnuts – kanë një shtresë izoluese që prishet me nxehtësinë e zjarrit. Pasi ato hapen, toka e djegur mbulohet me fara, duke nisur një proces rinovimi të pyjeve. Glenn Murcutt, një arkitekt australian, ka krijuar një pjesë të punës me rrënjë në peizazhin e vendit.
Shtëpitë e saj novatore përqafojnë mundësinë e zjarreve të shpeshta, duke përfshirë elementë që lejojnë kontrollin e zjarrit me humbjen më të vogël të mundshme.
Me pak fjalë, shtëpitë që janë të ndërtuara me materiale shumë jo të ndezshme, kanë gjithmonë rezervuarë të mëdhenj uji dhe një “sistem përmbytjeje” që lejon që ndërtesa dhe rrethina e saj të kursehen në rast zjarri në pyll.
Megjithatë, ajo që ka treguar situata australiane është se pyjet eukalipt nuk janë të vetmet që digjen; pyjet e saj tropikale po digjen gjithashtu, duke shkatërruar pjesë të mëdha të territorit australian. Fatkeqësisht, ky vend nuk është një përjashtim global.
Me intensifikimin e krizës klimatike, fatkeqësitë natyrore janë bërë më të shpeshta dhe më të rënda.
Mjerisht, do të intensifikohet vetëm nëse nuk bëhet asgjë. Kjo na bën të shtrojmë pyetjen: si arkitektë, a ka mënyra për ta zbutur këtë?
Sipas raportit të fundit të IPCC, ajo që dukej si një e ardhme distopike është tani realiteti ynë. “Thatësirat shkatërruese, nxehtësia ekstreme dhe përmbytjet rekord po kërcënojnë tashmë sigurinë ushqimore dhe jetesën e miliona njerëzve.
Që nga viti 2008, përmbytjet dhe stuhitë katastrofike kanë detyruar më shumë se 20 milionë njerëz në vit të largohen nga shtëpitë e tyre.
Edhe pse industria e ndërtimit ka përgjegjësinë për të ulur emetimet e karbonit, ne megjithatë do të duhet të përshtatemi me një planet ekstrem që do të kërkojë elasticitet.
Sipas këtij raporti nga Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD), rrjetet e infrastrukturës do të ndikohen nga ndikimet fizike të ndryshueshmërisë dhe ndryshimit të klimës, por gjithashtu do të luajnë një rol thelbësor në ndërtimin e qëndrueshmërisë ndaj këtyre ndikimeve. Ngjarjet ekstreme ilustrojnë shtrirjen e këtij ekspozimi të mundshëm.
Në të njëjtën linjë, IPCC vlerëson se përshtatja ndaj ndryshimeve klimatike, vetëm në vendet në zhvillim, do të arrijë në 127 miliardë dollarë deri në vitin 2030 dhe 295 miliardë dollarë deri në vitin 2050.
Një nga pjesët më sfiduese të krizës klimatike do të jetë zbutja e temperaturave në rritje në mënyrë të qëndrueshme. Duhet të theksohet se ftohja e ndërtesave është shumë më komplekse sesa ngrohja e tyre: çdo formë energjie mund të shndërrohet në nxehtësi, dhe trupat dhe makinat tona gjenerojnë nxehtësi në mënyrë natyrale, edhe në mungesë të sistemeve aktive të ngrohjes. Ftohja nuk përfiton nga gjenerimi spontan, duke e bërë shpesh më të vështirë, më të shtrenjtë ose më pak efikas për t’u zbatuar. ArchDaily ka mbuluar disa nga këto strategji në të kaluarën, duke u fokusuar veçanërisht në materialet që çojnë në ftohje pasive dhe teknika të ventilimit natyral, të tilla si ventilimi i kryqëzuar ose efekti i oxhakut.
Megjithatë, fokusimi në rrethime më të forta dhe të izoluara mund të zvogëlojë gjithashtu kërkesat për ftohje në ndërtesa. Një nga produktet që trajton këtë problem është Soldalit-Coolit, një bojë inovative sol-silikate e krijuar për të reduktuar ngrohjen diellore kur përdorni tone ngjyrash të errëta. Veshjet me teknologjinë Keim Coolit kanë një pigmentim specifik dhe për këtë arsye thithin më pak energji diellore. Ato zvogëlojnë dukshëm thithjen termike të sipërfaqeve të fasadës dhe shmangin streset e lidhura me temperaturën në strukturën e riprodhimit.
Një metodë tjetër që mund të përdoret në qendrat urbane janë çatitë e gjelbra, të cilat gjithashtu mund të ndihmojnë në thithjen e shiut. Për banorët e ndërtesës, bimësia e shtuar në çati shërben për të reflektuar pjesën më të madhe të dritës direkte të diellit, në vend që ndërtesa ta thithë atë. Përveç kësaj, lagështia e pranishme në nënshtresë parandalon nxehjen e strukturës, duke kursyer kështu energji.
Në klimat e thata, rritja e inercisë termike do të rrisë rehatinë duke reduktuar luhatjet e temperaturës në ambientet e brendshme.
Për më tepër, çatitë e gjelbra në përgjithësi kualifikohen si hapësira të gjelbra potencialisht të përdorshme dhe jashtëzakonisht të këndshme. Por avantazhet nuk janë vetëm për përdorim privat: veçanërisht në qytetet e mëdha dhe të dendura, krijimi i çatisë së gjelbër mund të zbusë ishujt e nxehtësisë urbane.
Prandaj është jetike të ndërtohen struktura që mund të rindërtohen shpejt, duke i lejuar banorët të kthehen në normalitet sa më shpejt të jetë e mundur. Ndërtimet modulare dhe parafabrikimi janë dy mënyra për ta bërë këtë, pasi ato lejojnë që ndërtesat të montohen në një periudhë të shkurtër kohe, me më pak konsum të lëndëve të para dhe parashikueshmëri më të madhe gjatë gjithë procesit.
Është e rëndësishme të kihet parasysh se industria e ndërtimit, përveçse bëhet elastike, ka një rol të madh për të luajtur në ndryshimin e kursit të ndryshimeve klimatike.
Një gjurmë më e ulët e karbonit dhe/ose materiale të ricikluara duhet të përdoren sa herë që është e mundur.
Dritarja e mundësive për veprim klimatik po mbyllet shpejt para nesh dhe përveç përshtatjes, duhet të marrim vendime të ndërgjegjshme për të ardhmen.
Ky artikull është pjesë e ArchDaily për temë “E ardhmja e Materialeve të Ndërtimit” /Media Ndërtimi.
You may like
Ndërtim
Arabia Saudite ndërton një tjetër park të madh ujor në qytetin Qiddiya
Published
7 months agoon
May 9, 2024Fondi sovran i pasurisë së Arabisë Saudite ka njoftuar ndërtimin e një parku të dytë të madh tematik ujor për qytetin Qiddiya në jugperëndim të Riadit.
Parku Aquarabia do të ketë 22 udhëtime dhe përvoja miqësore për familjen, me bazë uji. Ai mbështetet nga Kompania e Investimeve të Qytetit Qiddiya (QIC), e cila është në pronësi të Fondit të Investimeve Publike të Arabisë Saudite (PIF).
PIF tha se parku i ri ujor do të ishte më i madhi në rajon dhe do të plotësonte Qytetin Six Flags Qiddiya prej 1 miliard dollarësh, parkun kryesor të qytetit dhe parkun e parë Six Flags që do të projektohet dhe ndërtohet jashtë Amerikës së Veriut. Kontraktorët e Përgjithshëm Almabani të Arabisë Saudite dhe Bouygues i Francës nënshkruan një marrëveshje për të ndërtuar atë park tematik ujor, i cili mbulon një sipërfaqe prej 320,000 m2, në vitin 2021.
Uji i ricikluar do të përdoret në ujitjen dhe ftohjen e Aquarabia, ndërsa PIF premtoi se mbetjet e ujit do të “uleshin deri në 90%”.
Të dy parqet janë në ndërtim dhe janë caktuar për t’u përfunduar në vitin 2025, me një datë hapjeje ende për t’u komunikuar.
Qyteti Qiddiya do të shfaqë disa atraksione argëtuese, sportive dhe kulturore, duke përfshirë një zonë lojrash dhe e-sportesh, stadiumin Mohammed bin Salman me shumë sporte, një pistë sportive motorike dhe parkun tematik të shpallur së fundmi Dragon Ball.
Argëtimi, koha e lirë dhe sportet janë një nga 13 sektorët strategjikë të PIF për investime, në përputhje me Vizionin 2030 të Arabisë Saudite, i cili synon të diversifikojë ekonominë e Mbretërisë së pasur me naftë./Media Ndërtimi
Ndërtim
Kompanitë e ndërtimit shohin përfitime në efikasitet për shkak të dimrave të butë?
Published
7 months agoon
April 24, 2024Në gjithë globin, ciklet rajonale të dimrit shihen si periudha në rënie për produktivitetin e ndërtimit, por një raport i ri nga institucioni financiar holandez ING sugjeroi se tregu evropian ka rritur efikasitetin mes stinëve të ftohtë.
“Moti më i ngrohtë i dimrit do të thotë që kontraktorët evropianë të ndërtimit po përjetojnë më pak ndërprerje të biznesit ndërsa klima jonë ngrohet,” tha ekonomisti i lartë i ING Maurice van Sante në raportin e titulluar Kompanitë e ndërtimit shohin përfitime në efikasitet për shkak të dimrave më të butë.
Duke ofruar të dhëna të përpiluara nga ING Research, NASA dhe Our World in Data, van Sante vuri në dukje se anomalitë e temperaturës në hemisferën veriore arritën lartësi rreth dy gradë (Celsius) më të larta, mesatarisht, se në 1985.
“Ne donim të shihnim nëse temperaturat në rritje kanë pasur tashmë një ndikim të matshëm në ciklet vjetore të prodhimit të kompanive evropiane të ndërtimit,” tha Van Sante, duke vënë në dukje se dy tregues janë përdorur në matje:
Pjesa e kompanive që përmendin nivelet e tyre të prodhimit ishte e kufizuar gjatë periudhave të dimrit (janar dhe shkurt) dhe verës (korrik dhe gusht) për shkak të kushteve të motit.
Ndryshimi i vëllimeve aktuale të ndërtimit në këto periudha
Ajo që gjeti studimi ishte një reduktim me më shumë se 30% i kontraktorëve të BE-së, gjatë tre dekadave të fundit, të cilët thanë se aktivitetet e tyre ishin të kufizuara për shkak të motit të keq nga janari në shkurt.
Vera me vapë mbytëse nuk është problem për ndërtimin evropian!
Gjersa fitimet në produktivitet në dimër mund të shihen si pozitive, temperaturat në rritje globale – në përgjithësi – nuk janë.
Megjithatë, van Sante tha se një humbje reciproke e produktivitetit në verë (nga nxehtësia ose moti ekstrem) thjesht nuk po ndodh në një mënyrë të matshme.
Megjithatë, ai vuri në dukje se nivelet rekord në verë po rrisin shpeshtësinë e ditëve të punës të anuluara.
Përderisa mund të duket sikur se një planet në ngrohje ka krijuar një mjedis ideal për aktivitetet e ndërtimit në disa seksione të Hemisferës Veriore, van Sante paralajmëroi në raportin e tij se këto ndryshime janë ‘diamante’ në atë që është bërë një mjedis gjithnjë e më i ashpër./Media Ndërtimi
Ndërtim
Rritja e shitjeve në sektorin e ndërtimit u frenua në vitin 2023
Published
8 months agoon
March 26, 2024Pas rritjes dyshifrore në vitin 2022, ritmet e shitjeve në volum në sektorin e ndërtimit janë frenuar disi në vitin 2023, sipas të dhënave që INSTAT ka grumbulluar te kompanitë e ndërtimit.
Zakonisht në 3-mujorin e fundit të çdo viti ka një rritje të shitjeve në banesa, për shkak të blerjeve që bëjnë kryesisht emigrantët në këtë periudhë (shiko grafikun bashkëngjitur).
Në 3-mujorin e fundit të 2023, volumi i shitjeve në ndërtim u rrit me vetëm 1% nga 16.1% që ishte rritja në tremujorin e fundit 2022.
Gjatë gjithë tremujorëve të 2023, ritmet e rritjes së shitjeve në volum ishin më të ulëta se më 2022.
P.sh. në tremujorin e dytë 2023, volumi i shitjeve u rrit me vetëm 0.2%, në tremujorin e dytë rritja ishte me 5.2% nga 11.5% në të njëjtën periudhë të vitit 2022, shkruan Monitor.al
Me gjithë frenimin e ritmeve të rritjes, volumet e ndërtimit dhe shitjeve po rriten në sektorin e ndërtimit, edhe pse treguesit demografikë dhe inflacioni i lartë nuk po e frenojnë këtë trend si në Europë.
Tregu i pasurive të paluajtshme në Europë është në një fazë stanacioni nga rënia e kërkesës, teksa lufta në Ukrainë ka krijuar një efekt psikologjik negativ për investime në pasuri të paluajtshme.
Pavarësisht ngadalësimit, ndërtuesit vendas mbeten optimistë. Pas një rënie me 8 pikë në janar 2024, treguesi i besimit në ndërtim që matet nga Banka e Shqipërisë u rrit me 6.8 pikë përqindje në muajin shkurt. Ky tregues qëndron rreth 25 pikë përqindje mbi mesataren afatgjatë.
Rritja këtë muaj u përcaktua kryesisht nga vlerësimet më të mira për aktivitetin aktual ndërtues. Paralelisht me të, pritjet për punësimin dhe ato për çmimet në të ardhmen janë në rritje. Nga ana tjetër indeksi i besimit konsumator u rrit në disvarfor të blerjeve të mëdha në dy muajt e parë të vitit 2024.
Sektori i ndërtimit pësoi një rritje të vrullshme pas vitit 2016, kryesisht në sektorin e banesave. Rritja e lejeve në rekorde historike dhe sipërfaqes në ndërtim në pesë vjeçarin e fundit erdhi në një kohë që popullsia po pakësohet dhe po plaket nga rënia e lindjeve dhe emigracioni lartë të rinjve. Në kontradite më këto zhvillime çmimi i banesave është rritur me shpejtësi.
Ndërtimi është kthyer në motorin e rritjes ekonomike vitet e fundit. Në vitin 2022, sektori kontribuoi me 11.1 pikë % të vlerës së shtuar nga 9.4 pikë % që kontribuoi në vitin 2019. Ky kontribut u rrit më tej në vitin 2023, referojnë të dhënat jo përfundimtare.
Aktualisht, Shqipëria është vendi më i varfër i Europës dhe ka ekspozimin më të lartë të sektorit të ndërtimit në kontinent. Sipas Eurostat, në vitin 2022, ndërtimi kontribuoi me 11.2% të vlerës së shtuar bruto, ndërsa në BE, ky sektor kontribuoi me 5.5%./Media Ndërtimi