Attiko Metro SA ka publikuar disa pamje mbreslënëse nga disa gërmime në Greqi.

Ato nxjerrin në pah antikitetin e Greqisë së Lashtë.

Gërmimet janë kryer në Selanik gjatë krijimit të Metrosë së Selanikut.

Traseja e linjave të Metrosë, e cila përshkon qendrën e qytetit, ndjek aksin e rrugës kryesore të strukturës urbane të qytetit antik e cila ishte e veshur me kolona dhe arkada dhe kishte një sipërfaqe rrugore 16 metra të gjerë.

Fillonte nga Porta e Artë (Porta Aurea) në sheshin e sotëm Vardariou dhe përfundonte në Portën Kassandriotiya , pra në Sheshin e sotëm të Shatërvani.

Në zonën e këtyre dy portave qendrore të qytetit të vjetër  jashtë të cilit u zhvilluan pjesët më të pasura të varrezave të tij punimet e ndërtimit të stacioneve të Metrosë nxjerrin në dritë antikitete të rëndësishme, që i përkasin periudhave të ndryshme kohore.

Antikitete të rëndësishme, dhe në të vërtetë përfaqësuese të shumë periudhave të jetës së qytetit, po “gërmohen” për herë të parë pas shekujsh për të përfunduar ndërtimin e dy stacioneve të tjera të metrosë që ndodhen brenda kufijve të qendrës historike të qytetit.

Këto janë “Venizelou” dhe “Ag. Sofias” , të cilat zënë pozicione të rëndësishme për tokat që fshihen nën qytetin aktual të Selanikut.

Në Selanik po zhvillohet gërmimi më i madh arkeologjik i kryer ndonjëherë në Greqinë e Veriut, me një sipërfaqe prej 20,000 m2.

Punimet arkeologjike, me një buxhet total prej 132.6 milionë eurosh , kanë nxjerrë në dritë 130 mijë gjetje arkeologjike./Media Ndërtimi

Kafshët matin distancat dhe peshën për mbijetesën e tyre. Nga ana tjetër, duke u nisur nga nevoja e tyre për të komunikuar për të jetuar në shoqëri, njerëzit krijuan gjuhë dhe më vonë vendosën standardet e matjes.

Qoftë për lëvizjen, ndarjen e ushqimit, prodhimin e mjeteve ose llogaritjen e peshës së objekteve dhe kafshëve, standardet e matjes lindin nga kjo nevojë që ishte tashmë e pranishme në aktivitetet njerëzore në epokën e gurit të copëtuar dhe që ka qenë me ne që atëherë.

Në ditët e sotme, shumica e popullsisë së botës përdor metra dhe centimetra për të matur distancat. Këto standarde vijnë nga nevoja për të vendosur krahasime që lejojnë tregtinë midis popujve dhe gjithashtu nga mosmarrëveshjet politike dhe sociale.

Të gjitha qytetërimet e lashtësisë kanë një lloj sistemi matjeje. Në qytetërimin egjiptian, sistemi i matjes ishte themelor për ruajtjen e Shtetit të tij Burokratik, i cili drejtonte mbledhjen e taksave në bujqësi. Ishin skribët ata që kontrollonin matjet, të cilat bazoheshin në përmasat e trupit të njeriut.

Për peshën, egjiptianët, përgjegjës për shpikjen e peshores në 5000 pes, përdorën standarde në formë kafshësh, të cilat vlerësoheshin shumë nga shoqëria deri në atë pikë sa u varrosën me faraonët.

Perandoria Romake krijoi gjithashtu sistemin e saj të matjes, bazuar në sistemin grek. Kishte shtëpi që përqendronin modelet standarde në qytetet romake, në mënyrë që njerëzit të merrnin sundimtarët e tyre dhe të kontrollonin matjet, të cilat bazoheshin gjithashtu në përmasat e trupit të njeriut, si këmbët dhe centimetrat.

Megjithëse disa përpjekje për të standardizuar sistemet e matjes, si ai i Karlit të Madh në shekullin e 8-të, gjatë Mesjetës, çdo feudali mbajti sistemin e vet, i cili bazohej në matjet e Lordit Feudal. Kur egjiptianët ishin në pushtet, raporti varej nga taksat dhe nga kush i mbante masat.

Dhe kështu vazhdoi të ishte, gjatë regjimeve absolutiste evropiane, me perandoritë dhe mbretëritë që vendosnin një formë kontrolli të bazuar në matje. Saktësia ishte pothuajse e pamundur. Ose për shkak të interesit për të zhvatur popullsinë ose sepse standardet ndryshojnë nga vendi në vend. Me Revolucionin Francez dhe thyerjen me traditat feudale, ngrihet propozimi për standardizimin e sistemit të matjes, duke kërkuar përmirësimin e kushteve tregtare. Në këtë kuptim, me sistemin kapitalist dhe valorizimin e fitimit, standardizimi i sistemeve të matjes bëhet i rëndësishëm.

Bazuar në idetë e iluminizmit, shkencëtarët në atë kohë kuptuan se për të ekzistuar një sistem standard nuk mund të buronte nga përmasat njerëzore të familjes mbretërore pasi kishte mosmarrëveshje politike midis perandorive. Duhet të bazohet në diçka të pandryshueshme në natyrë.

Përplasja midis perandorive franceze dhe angleze bëri që vendet nën të parën të adoptonin sistemin, dhe ato nën këtë të fundit mbajtën sistemin perandorak britanik deri në shekullin e 20-të kur akademia e njohu botërisht Sistemin Ndërkombëtar të Njësive.

Nëse, nga njëra anë, lejonte që ndërtimi të zhvillonte dhe standardizonte teknikat dhe materialet pothuajse universalisht, nga ana tjetër, fshinte autonominë e ndërtuesit dhe krijimin e lirë duke e detyruar atë të mësonte teknika që nuk janë organike dhe instinktive.

Në ditët e sotme, ka një përpjekje për të shpëtuar arkitekturën popullore, e cila shpesh përdor teknika dhe matje që nuk janë aritmetike, duke kërkuar njohuri që mund të kenë humbur me standardizimin universal të sistemeve./Media Ndërtimi.

Shteti i Kosovës vazhdon të avancojë në fushën e arkeologjisë dhe si i tillë po konsiderohet si vend i prodhimtarisë në këtë fushë.

Njohës dhe studiues ndërkombëtarë, veçuan Kosovën si vend i posaçëm në fushën arkeologjike, duke filluar nga e kaluara historike që ka kaluar ky vend.

Në konferencën Ndërkombëtare “Arkeologjia e Ballkanit”, studiues vendor thanë se në Kosovë mund të shpalosen në mënyrë të vazhdueshme rezistencën e lartë historike të popujve që jetojnë në këtë hapësirë.

Ushtruesja e detyrës së rektorit të Universitetit të Prishtinës, Luljeta Plakolli-Kasumi, tha se bashkëpunimi i UP-së me studiues nga Shqipëria daton që nga viti 2002.

“Organizimi i kësaj konferencë akademike-shkencore, është fryt i një bashkëpunimit të autoriteteve të Kosovës me ato perëndimore në fushën e studimeve arkeologjike. Sa i përket Universitetit të Prishtinës, bashkëpunimi zë fill që në vitin 2002 dhe 2004 në Apoloni, ku studentët e UP-së, kishin mundësi të përfitojnë nga trajnimet në terren në kuadër të projekteve arkeologjike që zhvilloheshin atje dhe iu mundësua të vazhdojnë studimet e specialozuara në fushën e arkeologjisë në shumë vende të botës”.

Profesori universitar njëherësh deputet i VV-së, Ardian Gola, tha se prodhimtaria arkeologjike në Kosovë është shumë e madhe, e që shërben sipas tij, edhe për vizita nga qytetarët anekënd botës.

“Për shtetin e Kosovës, prodhimtaria në fushën arkeologjike është në interes të shumëfishtë, duke filluar me interesin historik me ç’rast kemi të bëjmë me një fushë që na shpalos në mënyrë të vazhdueshme rezistencën e lartë historike të popujve që jetojnë në këtë hapësirë”.

“Kosova si një kompleks arkeologjik me lokalitete të shumta arkeologjike që i ka, është një lloj parajse për shumë studiues e hulumtues, pavarësisht prej nga vijnë dhe është edhe me interes turistik, për shkak se mund të shërbejnë për vizita nga qytetarët anekënd botës”, tha Gola.

Christophe Goddard, studiues francez, tha se bashkëpunimi është shtyrë nga kolegë nga Shqipëria.

Madje ai e veçojë Kosovën si vend i posaçëm në fushën arkeologjike.

“Kjo ide ka nisur para ca vitesh ku kolegë tjerë francez, jemi bërë bashkë në këtë rrjet të hulumtimit dhe që të publikohen gjetjet që janë bërë në këto qytete. Më tej, ky bashkëpunim është shtyrë edhe me kolegë nga Shqipëria dhe e kanë zgjeruar në masë të madhe këtë rrjet”, tha ai./Media Ndërtimi