Connect with us

Ambienti

“Luma”, një udhëtim në luginën e Valbonës

Published

on

“Çfarë është lumi për ty?”– ishte pyetja e cila iu drejtua banorëve të luginës së Valbonës, që jetojnë pranë lumit me të njëjtin emër.

Ndjesitë dhe kujtimet e tyre u prezantuan në një dokumentar të shkurtër të quajtur “Luma”, që u shfa për publikun fundjavën e shkuar në qendrën sociale “Urban House”.

Përmes zhurmave dhe tingujve të Valbonës, pamjeve piktoreske të peizazhit që shtrihet dhe përjetimeve personale, dokumentari solli për publikun lidhjen shpirtërore të njeriut me lumin.

“Rreth lumit ka lindur edhe jeta. Ky ishte ngacmimi jonë i parë që të tregojmë në një dokumentar që ka më pak fjalë, por më shumë imazhe, më shumë ndjesi, më shumë perceptime që shkojnë përtej fjalës se çfarë vërtet përfaqëson lumi për njerëzit”,- shprehet për Citizens Channel Rea Nerpavishta nga organizata “World Life Adria” që ka realizuar dokumentarin.

Sipas Nepravishtës, mënyra e realizimit të dokumentarit tregon edhe ndjesitë shpirtërore të banorëve kundrejt lumit: “Edhe avashtësia dhe gjithë ndjesia që mundohet të japë dokumentari është ajo e të treguarit edhe të një lloj spiritualiteti që lidhet me lumin. Sepse në fakt lumi Valbonë është ai djepi nga ku kanë lindur folklori, gojëdhëna, këngë që pastaj kanë pasuruar dhe janë bërë pjesë e të gjithë Shqipërisë”.

Lumi dhe “ndikimet e jashtme”

“Kur të rritesh edhe ti do të punosh këtu. Do të bluash drithin e grurin e të tana. E blen grurin e bardhë në Bajram Curr dhe e sjell këtu për ta bluar, ku ka qenë mulliri i babës dhe gjyshit tënd”,-i shpjegon gjyshi nipit në një pjesë të dokumentarit, teksa i tregon rrënojat e një mulliri të vjetër të familjes së tyre.

Në sfondin e lidhjes emocionale të banorëve me lumin, dokumentari paraqet ndikimet e jashtme që rrezikojnë luginën. Ndërtimi i dy hidrocentraleve, nga 14 të planifikuar në Valbonë përmbyll dokumentarin duke ilustruar rrezikun që ato paraqesin jo vetëm në mjedis, por edhe në jetën e banorëve atypari.

“Dëshirojmë që të mos ndodhë kasaphanë e madhe në këtë luginë, se përndryshe do të bëhet e pabanueshme dhe e papërshtatshme. Ne kemi bllokuar rrugën kombëtare 7 orë, për të shkuar te HEC-et. Ka ardhur edhe policia. Por të paktën si rezultat i protestave u mundësua që të mos shkatërrohej gjithçka, sepse ishin planifikuar të ndërtoheshin 11 HEC-e për ta çuar Dragobinë dhe Valbonën për mos me jetu kërrkush në ta”,- shprehet një nga banorët në “Luma”.

Të dy Hidrocentralet e Valbonës vijojnë të jenë në proces gjyqësor, e megjithëatë, aty vijojntë shitet energji.

Pas vitesh beteja ligjore dhe protestash kundër ndërtimit të dy hidrocentraleve “Dragobia dhe Çerem” nga “Dragobi Energy Sh.p.k”, 100% në pronësi të “Gener 2”, në korrik të vitit 2021, Gjykata e Lartë e Apelit vendosi pezullimin e kontratës koncensionare dhe të çdo punimi, deri në marrjen e një vendimi të formës së prerë.

U deshën disa muaj që ky vendim të hynte në fuqi. Në nëntor të vitit 2021, përmbaruesja e Kukësit Satbere Shahu kreu një vizitë në terren, ku u konfirmua zbatimi i vendimit të Gjykatës së Lartë. Megjithatë, nuk kaloi shumë kohë dhe pati sërish një përmbysje të situatës. Pavarësisht vendimit të Gjykatës së Lartë lumi vijon të përdoret pa asnjë pengesë për prodhim energjie./Media Ndërtimi

Ambienti

Raportimi në media për ndryshimet klimatike duhet të kthehet në prioritet

Published

on

Raportimi në media për ndryshimet klimatike nuk është një prioritet në median shqiptare, por fenomenet e ndryshimit të klimës dhe ndikimi në jetën e qytetarëve i bëjnë këto probleme gjithnjë e më të prekshme. Kjo ishte tema e takimit të zhvilluar më 21 qershor me gazetarë, ekspertë dhe përfaqësues të shoqërisë civile.

Cilët janë faktorët që ndikojnë në populizmin shkencor, uljen e besimit te shkenca dhe besimin e rritur në teori konspirative? Ekspertët sqaruan disa nga taktikat e përdorura për të diskretituar shkencën dhe shkencëtarët, por edhe për të prodhuar konsensus publik për çështje të caktuara, të cilat jo gjithnjë bazohen te e vërteta shkencore.

Po kështu, nëpërmjet rasteve konkrete të TEC-eve u paraqitën disa nga sfidat e raportimit të problemeve mjedisore në Shqipëri dhe përpjekjet e gazetarëve për të arritur transparencë në këtë aspekt përballë autoriteteve. Përdorimi i teknikave të propagandës shpesh bën që të anashkalohen ose të lihen jashtë vëmendjes publike edhe tema që janë të lidhura drejtpërdrejt me jetën e qytetarëve.

Një tjetër temë me interes ishte lufta kundër dezinformimit për ndryshimet klimatike, duke diskutuar prirjet për përhapjen e lajmeve të rreme në mediat online dhe rrjetet sociale. U diskutua edhe për sfidat që hasin gazetarët, cilësimin dhe vlerësimin e burimeve të informacionit, si dhe mënyra për ta kthyer raportimin e fenomeneve shkencore në artikuj dhe histori me interes publik.

Si do të ndryshojë raportimi në media përballë zhvillimit të inteligjencës artificiale? Sfidë mbetet detektimi i lajmeve dhe imazheve të prodhuara artificialisht, por edhe roli që algoritmet luajnë në përhapjen e informacionit që jo patjetër është prioritar apo i verifikuar për publikun.

Nga ana tjetër, mjetet teknologjike e bëjnë më të qartë ilustrimin e ndryshimeve klimatike, si për shembull duke konstatuar trendin e shpyllëzimit, krijimit të hartave live për rritjen e temperaturave, treguesve live mbi shkrirjen e akullnajave; njoftimie në kohë reale mbi katastrofa si uraganet, përmbytjet, etj.

Takimi është pjesë e projektit rajonal “Forcimi i rolit të medias në adresimin e emergjencës klimatike,” të mbështetur nga Smart Balkans, financuar nga Ministria e Punëve të Jashtme të Norvegjisë, dhe koordinuar në nivel rajonal nga Shkolla e Gazetarisë Novi Sad./Media Ndërtimi

Continue Reading

Ambienti

Evropa po ngrohet dy herë më shpejt se pjesa tjetër e botës!

Published

on

Evropa po ngrohet dy herë më shpejt se pjesa tjetër e botës dhe sistemet e saj ujore janë nën stres në rritje. Mungesa e ujit prek 30% të evropianëve dhe 20% të tokës çdo vit. Në fakt, 70% e qytetarëve evropianë kanë shprehur shqetësimin për ndotjen e ujit dhe mungesën e ujit, e megjithatë pothuajse gjysma e tyre nuk ndihen mirë të informuar për problemet që lidhen me ujin në vendin e tyre.

Kjo është arsyeja pse fushata #WaterWiseEU u prezantua së fundmi, një nismë që do të kontribuojë drejt një Evrope elastike ndaj ujit deri në vitin 2050.

Cikli ynë i ujit, procesi me të cilin uji lëviz nëpër tokën, detet dhe atmosferën e Tokës, është i ndërprerë dhe duhet të rregullohet. Aktiviteti njerëzor dhe ndryshimet klimatike po dëmtojnë ekosistemet dhe po çojnë në më shumë avullim, më shumë përmbytje, më shumë thatësirë ​​– dhe më pak ujë për ne dhe gjithë jetën tjetër që varet prej tij.

Fushata e komunikimit #WaterWiseEU, e cila do të zgjasë deri në vjeshtë, synon të rrisë ndërgjegjësimin rreth kësaj dhe të ndriçojë në qendër të vëmendjes zgjidhjet e shumta të disponueshme. Zgjidhje të tilla si rritja e ruajtjes natyrore të ujit, rimbushja e ujit nëntokësor dhe rindërtimi i shëndetit të tokës, por edhe menaxhimi i zgjuar i ujit, efikasiteti i ujit dhe ripërdorimi.

Duke punuar së bashku, ne mund të ndryshojmë perceptimet ekzistuese për ujin dhe ‘Shiko ujin ndryshe’, siç thuhet në sloganin zyrtar të fushatës.

Fushata ka zhvilluar një sërë asetesh, duke përfshirë pamje të gatshme dhe mesazhe, të cilat po i vë në dispozicion të partnerëve të fushatës për t’i përdorur. Partnerët inkurajohen t’i përdorin këto mjete për të ndezur një bisedë, për të organizuar ngjarje dhe për t’u lidhur me veprimet e tyre të komunikimit./Media Ndërtim

Continue Reading

Ambienti

Zgjerohen shtigjet në Parkun e Gërmisë drejt Gollakut

Published

on

Projekti i zgjerimit të shtigjeve në Parkun e Gërmisë është një iniciativë e rëndësishme që ka mundësuar ndërlidhjen e zonave të banimeve përreth Parkut të Gërmisë me rrjetin qendror të shtigjeve. Ky projekt përfshiu katër shtigje të reja të cilat u inkorporuan në hartën e përgjithshme turistike të Parkut të Gërmisë, të plotësuar me:

Harta të Detajuara: Sigurimi i hartave të reja dhe të azhurnuara për vizitorët.

Digjitalizim: Përfshirja e shtigjeve në platforma digjitale për lehtësimin e aksesit dhe navigimit.

Shenjëzim: Vendosja e shenjave orientuese dhe informative për të drejtuar vizitorët në shtigje të ndryshme.

Kioska Informative Malore: Krijimi i kioskeve që ofrojnë informacione të nevojshme për vizitorët.

Kryeqyteti Prishtina vazhdon të avancojë drejt konceptit shëndetësor, rekreativ dhe turistik të shtigjeve. Ky projekt ka vendosur këtë zonë në hartën turistike dhe kulturore të rajonit, duke promovuar:

Turizmi i Qëndrueshëm: Përqendrimi në aktivitete që nuk dëmtojnë mjedisin dhe që mbështesin ruajtjen e tij.

Ambientalizmi: Ndërgjegjësimi dhe edukimi i publikut mbi rëndësinë e mbrojtjes së natyrës.

Gjithëpërfshirja: Përfshirja e banorëve të Prishtinës në proceset vendimmarrëse dhe aktivitete mjedisore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending