Connect with us

Ambienti

Liqeni i Ohrit dhe ai i Prespës, të mbytur nga kimikatet e bujqësisë

Published

on

Përdorimi pa kriter i pesticideve në tokat që shtrihen buzë liqenit të Prespës dhe atij të Ohrit, kërcënon ndotjen e ujërave të këtyre dy baseneve. Bujqësia e pakontrolluar ka rritur shqetësimin tek ekspertët për pasoja afatgjata në liqen dhe në mjedisin përreth, i cili gëzon statusin e Zonës së Mbrojtur nga legjislacioni shqiptar, por edhe nga UNESCO.

Nesti Çobani zotëron 10 dynymë tokë në afërsi të liqenit të Ohrit, të cilën e mbjell me kultura të ndryshme.

Teksa del nga farmacia bujqësore e fshatit Buçimas në Pogradec, 72-vjeçari tregon se për mollën bën deri në 12 spërkatje, por vitet e fundit edhe për domaten dhe specin bën deri në 4 spërkatje.

Ai rrëfen se nuk konsultohet me specialistët e bujqësisë, por spërkatjet dhe pesticidet, që përdor, i përzgjedh, duke iu besuar njohurive personale, të fituara pas gjithë kësaj kohe në shërbim të tokës.

“I dalloj sëmundjet me sy të lirë, sepse kam një jetë që merrem me tokën. Kur shkoj në farmaci, di çfarë ilaçi të kërkoj”, – rrëfen ai.

I vetëdijshëm për dëmet që shkakton përdorimi në sasi kaq të mëdha i produkteve të mbrojtjes së bimëve (PMB), si te konsumatorët, ashtu dhe në mjedis, fermeri thotë se kjo është e vetmja zgjidhje për ta mbrojtur prodhimin.

“Furnizoj me prodhimet e mia disa restorante në Pogradec dhe përpiqem që të përdor sa më pak kimikate, por, nëse nuk i përdor, prodhimi do të prishet”, – tregon i moshuari, me bindjen se përdorimi i kaq shumë pesticideve nuk arrin deri në ujin e liqenit.

Ujërat e liqenit të Ohrit, i mbrojtur nga UNESCO, dhe ato të Prespës, pjesë e Parkut Kombëtar, kërcënohen seriozisht nga përdorimi pa kriter i kimikateve dhe pesticideve nga banorët që zotërojnë tokat buzë këtyre pasurive.

Zhvillimi i bujqësisë në afërsi të zonave të mbrojtura dhe në brendësi të tyre rregullohet me ligj të veçantë (VKM nr. 317, datë 15.05.2019), që ndalon përdorimin e pesticideve, por faktet e mbledhura nga Investigative Network Albania dëshmojnë se asnjë institucion nuk e ka marrë seriozisht këtë detyrim ligjor. Si pasojë, zhvillimi i bujqësisë në zonat pranë liqeneve të Ohrit dhe të Prespës është jashtë kontrollit.

Ligji parashikon përdorimin e pesticideve, vetëm në rastet kur alternativat e tjera të kontrollit të sëmundjeve te bimët janë joefektive. Edhe në këto raste përdorimi duhet të bëhet nën kontrollin strikt të pushtetit vendor dhe të institucioneve të tjera për mbrojtjen e mjedisit dhe të popullatës.

Institucionet, që e kanë për detyrë kontrollin, monitorimin dhe parandalimin e pasojave mjedisore nga veprimtaria bujqësore, janë dorëzuar dhe nuk i përmbushin detyrimet, me të cilat i ngarkon ligji.

Pavarësisht detyrimit ligjor, Ministria e Bujqësisë nuk ka bërë asnjë diferencim mes pesticideve, që përdoren zakonisht dhe atyre, që mund të përdoren në afërsi apo brenda zonave të mbrojtura.

“Nuk ka listë specifike të PMB-ve të miratuara për përdorimin në kulturat që ndodhen brenda dhe në afërsi të zonave të mbrojtura, por ka listë të PMB-ve të regjistruara për t’u tregtuar në Republikën e Shqipërisë”, – thuhet në përgjigjen e kërkesës për informacion të ministrisë.

Për të garantuar mbrojtjen e konsumatorëve, por edhe të mjedisit, ligji i detyron fermerët që të marrin leje të veçantë me shkrim nga Administrata e Zonave të Mbrojtura për përdorimin e PMB-ve në tokat e tyre.

Po ashtu, fermerët, të cilët i shesin prodhimet, janë të detyruar të mbajnë një regjistër, ku të pasqyrojnë me saktësi kohën, sasinë, llojin dhe frekuencën e PMB-ve të përdorura. Këto kërkesa të ligjit mbeten të pazbatueshme, si nga ana e fermerëve, ashtu edhe nga ana institucionale, duke u kthyer në një burim të vazhdueshëm ndotjeje dhe kërcënim për shëndetin e popullatës.

Raporti i fundit monitorues i UNESCO-s, i publikuar në janar 2020, konstaton se nga zhvillimi i bujqësisë dhe përdorimi i PMB-ve është rritur ndotja në liqenin e Ohrit, në disa pjesë të së cilit ka nisur edhe procesi i eutrofizimit./Media Ndërtimi

Ambienti

Aktivistët në mbrojtje të Parkut Kombëtar të Sharrit nga efektet e hidrocentraleve

Published

on

Fushata që nisi në Shqipëri, për mbrojtjen e lumit Vjosa, për të cilin ngriti zërin edhe aktori i Hollywood-it Leonardo Di Caprio, është shtrirë edhe në Kosovë. Aktivistët kosovarë po synojnë mbrojtjen e Parkut Kombëtar Malet e Sharrit nga efekti i hidrocentraleve.

Egzona Shala – Kadiu, drejtoreshë e Organizatës EcoZ, thotë se do të përdorin të gjitha mekanizmat për mbrojtjen e Parkut Kombëtar të Sharrit prej dëmtimit nga hidrocentralet.

“Kampanja bëhet në kuadër të Save The Blue Heart of Europe, ne po provojmë me rujt zemrën e kaltër, lumenjtë e Evropës, së bashku me Riverwatch edhe me organizatat e ndryshme ndërkombëtare, si pjesë e kësaj kampanjës, të cilat janë nëpër shtetet e rajonit që kanë bo një impakt shumë pozitiv. Në Maqedoni kanë mbërri në të njëjtin park, me largu shtatë hidrocentrale, e ne po shpresojmë që edhe ne me i përdorë të gjitha mekanizmat ekzistues që janë përdorë edhe që do të përdoren të adaptueshëm për Kosovë, që me mbërrijtë me pasë sukses edhe me ndalu eksploatimin e ujit për nevoja të energjisë. Hidrocentralet nuk e kanë vendin në parqet e mbrojtura kombëtare”, shpehet ajo.

Edhe pse janë bërë premtime për të mbrojtur natyrën, sipas organizatës EcoZ katër hidrocentrale janë ndërtuar në mënyrë të paligjshme brenda Parkut të Sharrit, duke rënë në kundërshtim me Ligjet për Mbrojtjen e Parqeve Kombëtare.

EcoZ, në bashkëpunim me Riverwatch, OJQ-të lokale dhe qytetarët e rajonit, po bëjnë thirrje për heqjen e këtyre strukturave që cenojnë të drejtën e qytetarëve për qasje në ujë të pijes, cenimin e qindra llojeve shtazore dhe bimore, shëruese, mjekuese dhe esenciale për jetën e njeriut.

Organizata EcoZ dhe aktivistë nga rajoni ku shtrihet Parku Kombëtar Malet e Sharrit, u bashkuan në Brezovicë në një aksion simbolik, duke kërkuar që të mos ndërtohen hidrocentrale në parkun e mbrojtur me ligj.

“Kampanja është iniciuar fillimisht në Vjosë, në Shqipëri, në lumin Vjosa, ku është bo thirrja që Vjosa të shpallet Park Kombëtar. Fakti që ka mbërri që kampanja të jetë në 34 shtete të botës, qoftë në kontinentin e Afrikës, Amerikës dhe të Evropës, po ashtu edhe ka pasë një influencë të madhe ndër personat. e rëndësishëm, apo VIP-it, siç është edhe Leonardo DiCaprio, që e ka promovu kampanjën e tillë. Ne jemi kontaktu nga bashkëorganizatore që kampanjën e tillë ta shumëfishojmë edhe ta shtojmë edhe në Kosovë me thirrjen për mbrojtjen e Parkut Kombëtar të Sharrit kundër hidrocentraleve, të cilat gjenden këtu”, thotë Egzona.

Parku Malet e Sharrit në Kosovë ka 1010 kilometra katror dhe në të ajnë ndërtuar katër hidrocentrale: HC Sharri, HC Viça, HC Shtrpca dhe HC Brezovica. Mungesa e raporteve adekuate të vlerësimit të ndikimit në mjedis është vlerësuar në të gjitha hidrocentralet. Banorët vendas nga zona e Shtërpcës kanë organizuar më shume se 80 protesta, por zëri i tyre sipas Egzonës, u injorua nga qeveria dhe nuk u ndërmor asnjë veprim në këtë kauzë që 3 vite./Media Ndërtimi

Continue Reading

Ambienti

Nga prilli deri në dhjetor 2023, temperatura mesatare e sipërfaqes së detit ishte shumë mbi mesatare

Published

on

Nga prilli deri në dhjetor 2023, temperatura mesatare e sipërfaqes së detit ishte shumë mbi mesataren, duke arritur kulmin në gusht me një rekord të lartë të të gjitha kohërave.

Këto temperatura kanë shkaktuar valë të nxehta detare në mbarë botën, të cilat mund të kenë efekte të tmerrshme në biodiversitetin detar.

Edhe pse pjesërisht për shkak të fenomenit ‘El Niño’, ai aktual është më i dobët se në vitet 2015-2016 dhe 1997-1998, megjithatë temperaturat e detit i tejkalojnë ato periudha deri më tani.

SST-të e larta jashtë Paqësorit tropikal gjithashtu luajtën një rol të rëndësishëm në SST-të globale që thyen rekord. Kjo është veçanërisht e vërtetë për Atlantikun e Veriut, ku SST-të mbetën në nivele rekord për kohën e vitit nga qershori deri në dhjetor. Nga qershori deri në gusht pati një sërë valësh të nxehta detare nëpër sektorë të mëdhenj të Atlantikut të Veriut.

SST-të ishin gjithashtu shumë më të ngrohta se mesatarja në Atlantikun tropikal. Këto kontribuan në aktivitetin e stuhive më të larta se mesatarja gjatë sezonit të uraganeve, duke u renditur në vendin e katërt për numrin e stuhive të përmendura në një vit në një rekord që shkon prapa në vitin 1950. Ishte gjithashtu numri më i lartë i stuhive të emërtuara nga çdo stuhi e ndikuar nga El Niño vit.

Valët e të nxehtit detar u vunë re në pjesë të Oqeanit Paqësor të Veriut dhe Oqeanit Indian, rreth Zelandës së Re, në Gjirin e Meksikës dhe Detin e Karaibeve dhe në Detin Mesdhe. Këto mund të kenë ndikime të rëndësishme dhe ndonjëherë shkatërruese në ekosistemet e oqeanit dhe biodiversitetin, dhe të çojnë në ndikime socio-ekonomike për shkak të efekteve të tyre në peshkim, akuakulturë, turizëm dhe industri të tjera./Media Ndërtimi

Continue Reading

Ambienti

Në mbrojtje të Parkut Kombëtar të Sharrit nga efektet e hidrocentraleve!

Published

on

Organizatë joqeveritare ‘EcoZ’ fton të bashkohenu në kampanjën për mbrojtjen e Parkut Kombëtar të Sharrit nga efektet e hidrocentraleve.

Hidrocentralet në Parkun Kombëtar të Sharrit kanë ndikuar në mirëqenien e banorëve dhe kanë ndryshuar tashmë në mënyrë kritike habitatet ujore.

“Bashkohuni me ne më 07 Maj në orën 10:00 për të shfaqur solidaritetin tuaj dhe për të kërkuar masat e nevojshme për të ruajtur pasuritë natyrore që këto hidrocentrale po i rrezikojnë.

Kjo kampanjë implementohet në bashkëpunim me Riverwatch dhe Save the Blue Heart of Europe.|, shkruan në njoftimin e EkoZ./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending