Ndërtimi pa kriter dhe planifikim perceptohet nga publiku si faktori kryesor që dëmton cilësinë e jetesës në Tiranë.

Sipas një sondazhi të zhvilluar nga “Monitor” në faqen e saj të internetit dhe rrjetet sociale, pyetjes “Çfarë e dëmton më shumë cilësinë e jetesës në Tiranë?” 41% e pjesëmarrësve iu përgjigjën me alternativën “ndërtimi pa kriter dhe planfikim”.

Faktori i dytë me më shumë ndikim negativ në cilësinë e jetesës në kryeqytet rezultoi “ndotja atmosferike dhe akustike”, me 21% të votave në sondazh. Vijon “mungesa e parqeve dhe hapësirave të përbashkëta”, me 19% të votave dhe “trafiku e mungesa e parkimeve”, me 18% të votave nga pjesëmarrësit në sondazh.

Pas rënies së komunizmit, Shqipëria u përball me një proces intensiv të emigrimit të brendshëm, që e zhvendosi një pjesë shumë të madhe të popullsisë në qytetet kryesor edhe sidomos në Tiranë. Megjithatë, është e qartë se zhvillimi urban i kryeqytetit në më shumë se tre dekada ka qenë kaotik dhe pa një planifikim të mirëfilltë.

Shumë shpesh, ndërtimi i objekteve të reja është bërë në dëm të hapësirave ekzistuese, madje nevoja për rrugë, hapësira të përbashkëta, parqe, lulishte, etj, nuk është përmbushur as në zonat e reja të banimit, që janë zhvilluar nga fillimi pas viteve ’90.

Në vitet e fundit, Tirana po përballet me një vrull të ri të ndërtimit, i nxitur nga rritja e fortë e kërkesës dhe çmimeve. Sipas të dhënave të INSTAT, vetëm në periudhën 2022-2023, në Tiranë janë dhënë leje të reja ndërtimi për një sipërfaqe prej më shumë se 3.2 milionë metra katrorë.

Por, rritja e ndërtimeve të larta ka tkurrur hapësirat e lira dhe korridoret e qarkullimit të ajrit.

Shumica e banorëve të Tiranës nuk kanë në lagjet e tyre të banimit hapësira të lira për çlodhje, rekaracion apo aktivitet sportive.

Ndërkohë, shtimi i banorëve është shoqëruar me rritje të numrit të automjeteve, trafik të rënduar, më shumë emetimeve të gazrave të dëmshëm dhe më shumë zhurma.

Matjet e kryera në vitet e fundit në Tiranë kanë treguar në mënyrë të përsëritur se ndotja e ajrit është disa herë më e lartyë se niveli mesatar i Bashkimit Europian dhe sipër limiteve të konsideruara të dëmshme nga Organizata Botërore e Shëndetësisë.

Për shembull, udhëzimet e OBSH thonë se përqendrimet mesatare vjetore të grimcave të dëmshme PM2.5 nuk duhet të kalojnë kufirin mesatar të 5 mikrogramëve për metër kub. Matjet e kryera në Tiranë kanë treguar se ky nivel është disa herë më i lartë, në varësi të zonave./Media Ndërtimi

Në një kohë kur shqetësimet mbi qëndrueshmërinë dhe ESG (mjedisore, sociale dhe qeverisje) janë të përhapura, ekziston një nevojë thelbësore për t’u fokusuar në një sektor që përbën 38% të të gjitha emetimeve globale të CO₂ dhe konsumon 30% të burimeve globale: industria e ndërtimit.

Në vitin 2022, në COP27, Kombet e Bashkuara shpallën Përshpejtuesin e Ndërtimit të Pastër, një program me veprime të krijuara për të reduktuar prodhimin e gazit serrë deri në 50% deri në vitin 2030.

Një raport nga ARUP dhe Këshilli Botëror i Biznesit për Zhvillim të Qëndrueshëm sugjeron se gjysma e ndërtesave emetimet vijnë nga karboni i mishëruar, i cili gjenerohet në prodhimin dhe transportin e materialeve, jo vetëm në kantieret dhe vetë ndërtesat. Është pikërisht në këtë skenar që ne shohim një mundësi për sektorin. Cili është i vetmi material i rinovueshëm në ndërtim që ruan karbonin në vend që ta emetojë atë? Druri.

Kur mendojmë për drurin, priret të lindë një pyetje tjetër: “Si mund të jetë druri i qëndrueshëm nëse duhet të presim pemë për të?” Ana Belizário, Drejtoresha Tregtare e Urbem, një industri masive braziliane e drurit në shkallë të gjerë, shpjegon gjatë këtij artikulli se si mbjellja e pemëve posaçërisht për konsum është jo vetëm një alternativë e qëndrueshme, por edhe një praktikë e shkëlqyer në luftimin e krizës klimatike dhe mund të rigjenerojë sektorin e ndërtimit.

Një nga strategjitë më të rëndësishme të ekuilibrit ekologjik për pyjet e mbjella është menaxhimi i kombinuar; domethënë, në zonat e mbjelljes pyjore, ruajtja ose restaurimi i biomit origjinal përkatës kërkohet nga legjislacioni brazilian. Në rastin e pyjeve me pisha, bioma e lidhur do të jetë gjithmonë Pylli i Atlantikut.

Përderisa pemët rriten, dioksidi i karbonit i përdorur në fotosintezë hiqet nga atmosfera dhe ruhet brenda drurit. Kur prodhojmë çimento ose çelik, duhet të djegim lëndë djegëse fosile, të cilat lëshojnë sasi të larta karboni në atmosferë gjatë procesit të prodhimit. Kështu, silvikultura mund të shihet si një strategji kryesore sektoriale për zbutjen e emetimeve të karbonit nga industria e ndërtimit.

Një pyll i mbjellë ndihmon në rivendosjen e tokës, rimbushjen e ujërave nëntokësore dhe rritjen e lagështisë së ajrit. Nëse lidhen me zonat e përcaktuara për rigjenerimin e pyjeve të Atlantikut, pyjet e mbjella mund të ndihmojnë në kthimin e degradimit të mjedisit nëpërmjet aktiviteteve afatgjatë me ndikim ekonomik dhe të qëndrueshëm.

Për të gjitha arsyet e përmendura më sipër, mbjellja e pemëve për të ndërtuar ndërtesa është një nga strategjitë më efektive për dekarbonizimin e industrisë së ndërtimit sot. Siç u përmend më herët, druri masiv fillon të ruajë karbonin edhe përpara fillimit të ndërtimit, ndryshe nga materialet e tjera të ndërtimit, duke e bërë atë të fillojë si karbon-negativ, me pjesën tjetër të ndërtimit që kontribuon në një rezultat të qëndrueshëm në fund.

Kjo dëshmon se pavarësisht se sektori i ndërtimit është aktualisht ndotësi më i lartë, ka ende mjete dhe metoda për t’u eksploruar, duke e bërë atë gjithnjë e më të qëndrueshëm dhe të dobishëm për mjedisin për planetin./Media Ndërtimi

Komuna e Prishtinës ka filluar me procedurat për ndërtimin e nënkalimit për vetura në rrugën “Agim Ramadani”. Ky projekt parashihet të kushtojë 6 milionë euro. Tenderi është hapur të hënën dhe kompanitë mund të dorëzojnë ofertat e tyre deri më 15 maj.

Komuna e Prishtinës e udhëhequr nga kryetari Përparim Rama, ka shpallur të hënën njoftimin për kontrata për ndërtimin e nënkalimit për vetura në rrugën “Agim Ramadani”.

Sipas njoftimit, vlera e parashikuar e kontratës është 6 milionë euro, shkruan Nacionale.com

Kompanitë që janë të interesuar për ndërtimin e këtij projekti, mund të dorëzojnë ofertat e tyre deri më 15 maj.

Lloji i procedurës së prokurimit është i hapur.

Kohëzgjatja e kontratës, pra përfundimi i punimeve është paraparë që të bëhet brenda 180 ditëve.

Për këtë projekt nga kabineti qeverisës i kryetarit Përparim Ramë, kanë thënë se është me rëndësi të veçantë.

Krenar Xhaferi drejtor i Investimeve Kapitale në Komunën e Prishtinës në një intervistë kishte thënë se ky projekt përfshin rrugën “Bajram Kelmendi” dhe “Agim Ramadani” dhe do të vazhdojë deri te rrethi te objekti i Komunës së Vjetër, si dhe nga Xhamia e Madhe në drejtim të gjimnazit “Sami Frashëri”.

Ndërkohë, kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, në vazhdimësi është kritikuar punën e tollovisë në trafik dhe ka premtuar se do të përmirësojë këtë problem të kryqytetit./Media Ndërtimi