Connect with us

Aktuale

Kosova në CEFTA përfaqësohet ende nga UNMIKU

Published

on

Kosova ende përfaqësohet në Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore (CEFTA) përmes UNMIK-ut. CEFTA është një marrëveshje tregtare midis shtatë vendeve të Evropës Juglindore: Shqipërisë, Serbisë, Bosnje dhe Hercegovinës, Kosovës, Maqedonisë së Veriut, Malit të Zi (Ballkani Perëndimor Gjashtë) dhe Moldavisë, dhe shërben si një mekanizëm shtytës për bashkëpunimin ekonomik rajonal.

Kosova, nën përfaqësimin e UNMIK-ut, iu bashkua CEFTA-s në vitin 2007. Pas shpalljes së pavarësisë, Kosova intensifikoi rezistencën ndaj përfaqësimit të UNMIK-ut duke mos marrë pjesë në takimet ku kërkohej pjesëmarrja e UNMIK-ut.

Në anën tjetër, Serbia dhe Bosnja dhe Hercegovina shtuan përpjekjet e tyre për të penguar pjesëmarrjen e Kosovës dhe bllokuan hyrjen dhe tranzitin e produkteve të Kosovës. Në kuadër të procesit të dialogut në mes të Kosovës dhe Serbisë, të udhëhequr nga BE-ja, u jetësua Marrëveshja për Përfaqësimin dhe Bashkëpunimin Rajonal (Marrëveshja e vitit 2012).

Kjo marrëveshje lehtëson pjesëmarrjen e Kosovës në organizata rajonale, duke i mundësuar asaj që të përfaqësohet me denominimin ‘Kosova*’. Pas vitit 2012, Kosova arriti të zëvendësojë UNMIK-un me denominimin e ri në disa iniciativa: Zona e Përbashkët Evropiane e Aviacionit (ECAA) dhe Komuniteti i Energjisë, por jo në CEFTA. UNMIK-u, në fakt, pushoi së marruri pjesë në takimet e nivelit teknik të CEFTA-s, por vazhdon të marrë pjesë në takimet vendimmarrëse (takimet e Komitetit të Përbashkët). Kosova është përpjekur pa sukses, për të hapur çështjen e përfaqësimit në formate të ndryshme të bashkëpunimit rajonal, megjithatë ndryshimi i përfaqësimit nuk ka ndodhur dhe ai mbetet sfidues ende.

Tre shtete anëtare të CEFTA-s (Serbia, Bosnja dhe Hercegovina dhe Moldavia) refuzojnë përfaqësimin e plotë të Kosovës në CEFTA, qeveria e Kosovës nuk arriti të angazhohej në mënyrë proaktive në proces, dhe BE-ja kurrë nuk e ka trajtuar këtë çështje me prioritet, edhe pse është thellësisht e përfshirë në procesin e dialogut në mes të Kosovës dhe të Serbisë dhe bashkëpunimin rajonal në Ballkanin Perëndimor.

Marrëveshja e Stabilizim Asociimit (MSA), e cila është marrëveshja e parë kontraktuale e Kosovës me Bashkimin Evropian, e detyron vendin të vazhdojë të zbatojë Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore. Iniciativat e tjera nën Procesin e Berlinit, Tregu i Përbashkët Rajonal (CRM) dhe Zona Ekonomike Rajonale (REA), rrjedhin nga detyrimet që burojnë prej CEFTA-s. Por trajtimi i pabarabartë i Kosovës ka vënë në pikëpyetje çdo iniciativë të re të ndërtuar mbi kornizën aktuale të CEFTA-s.

Ajo madje ka çuar në një propozim të ri nga Kryeministri i Kosovës, avancimin në SEFTA (ose Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë të Evropës Juglindore). Kosova duhet të jetë në gjendje të përfaqësojë veten në të gjitha forume rajonale, Përfaqësimi i Kontestuar i Kosovës në CEFTA 5 përfshirë CEFTA-n, si një nga më të rëndësishmet.

Qeveria duhet të punoj në fronte të ndryshme për të mobilizuar mbështetjen për ndryshimin e preambulës, Nenit 1 dhe 4 të Marrëveshjes së CEFTA-s. Kjo përfshinë avokim në nivel ndërkombëtar, Evropian dhe rajonal, para se të ndërmerren hapa konkret siç është inicimi i ndryshimit të Marrëveshjes; e cila ka të ngjarë të dështojë si proces më vete.

Kosova duhet të angazhohet vazhdimisht dhe në mënyrë proaktive në dialogun me Serbinë, për të kërkuar zbatimin e marrëveshjeve të arritura dhe për të përparuar drejt një marrëveshje përfundimtare për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë.

Roli i BE-së është shumë i rëndësishëm në këtë proces. Angazhimi i BE-së është kanali më premtues që Kosova mund të përdorë për të hequr me sukses përfaqësimin e UNMIK-ut nga CEFTA.

Qeveria e Kosovës duhet të zhvillojë një qasje proaktive dhe të ndërmarr një sërë veprimesh për të fituar mbështetje për inicimin e largimit të UNMIK-ut nga CEFTA. Ky është një proces i gjatë dhe kompleks, i cili kërkon mobilizimin e vullnetit politik dhe burimeve, por edhe koordinim, bashkëpunim dhe konsistencë.

(Ky raport është realizuar nga Grupi për Ballkan që është organizatë jo-qeveritare, e pavarur, jopartiake, e përkushtuar për të kontribuar në shtet-ndërtimin dhe harmoninë shoqërore në Kosovë dhe për të lehtësuar pajtimin shtetëror në Kosovë dhe paqen në Ballkanin Perëndimor.)./Media Ndërtimi.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending