Connect with us

Ndërtim

Kamza vihet në sprovë mes ndërtimeve kaotike

Published

on

I ndërtuar nga banorët përgjatë tre dekadave, qyteti i Kamzës po sheh një rritje të numrit të lejeve të ndërtimit për pallate gjatë viteve të fundit, çka rrezikon sipas ekspertëve që të dëmtojë karakterin komunitar të zonës.

Ferit Gjokola jeton prej vitesh në një shtëpi private në rrugën OSBE në Kamëz, por ai nuk është i bindur nëse kjo do të vazhdojë shumë gjatë. Kryefamiljari sheh shtimin e pallateve shumëkatëshe vërdallë dhe druhet nëse shtëpia e tij do të mund t’i mbijetojë valës së re të ndërtimeve.

“Në mos sot, nesër do të bjerë pre e shembjeve për t’i hapur rrugën ndonjë pallati,” thotë ai.

Vetëm 7 kilometra larg Tiranës, Kamza është bashkia me sipërfaqen më të vogël dhe me densitetin më të lartë të banimit në Shqipëri.  Qyteti u ndërtua pa asnjë plan dhe iu nënshtrua një procesi formalizimi përgjatë tre dekadave të fundit, ndërsa popullsia u shtua me shpejtësi nga migrimi i brendshëm.

Falë emigrimit dhe punës në kryeqytet e gjetkë, dhjetra mijëra familje arritën të ndërtonin shtëpitë e tyre me moton kryesore “një bukë e një tullë”. Këto ndërtime informale janë stigmatizuar shpesh për shfaqjen e tyre kaotike, por qyteti mbart sipas arkitektëve edhe një veçori shumë specifike të krijimit.

Arkitektja Dorina Pllumbi e quan Kamzën një “qytet mbërritës”; ku banorët kanë krijuar një lidhje solidariteti mes tyre.

“Banorët e Kamzës e kanë ndërtuar qytetin e tyre totalisht nga zero, duke u mbështetur tek njëri-tjetri. Kjo ka bërë që gjatë procesit të ndërtimit të qytetit të ndodhë natyrshëm edhe një proces shumë i rëndësishëm social, ai i formimit të komuniteteve bazuar në lidhje solidariteti, duke ju gjendur njëri-tjetrit afër në momente të vështira,” tha Pllumbi për BIRN.

Por kjo veçori rrezikon të ndryshojë me rritjen e numrit të pallateve shumëkatëshe që po ndërtohen në zonë gjatë viteve të fundit. Deri para pak vitesh, numëroheshin me gishtat e dorës pallatet me më shumë se 5 kate në Kamëz, por prej vitit 2018 janë miratuar së paku 22 leje ndërtimi për pallate shumëkatëshe, kryesisht përgjatë rrugës nacionale që lidh kryeqytetin me veriun, por edhe më në brendësi të qytetit.

Bashkia e Kamzës i tha BIRN në përgjigje të një kërkese për të drejtë informimi se përgjatë dy viteve të fundit 2021-2022 kishte dhënë 276 leje ndërtimi, mes së cilave 18 ishte pallate. Bashkia shtoi se kishte arkëtuar nga lejet e ndërtimit 418 milionë lekë në vitin 2021 dhe 620 milionë lekë në vitin 2022. Ndërsa në buxhetin e vitit 2023, bashkia e Kamzës parashikon të fusë në arkën e saj një vlerë prej 1.2 miliardë lekësh nga lejet e ndërtimit.

Aktivistët shprehen se ndonëse për momentin shifrat nuk janë alarmuese, në qytet tashmë ndjehet një farë pezmi prej transformimit që po ndodh.

“Politikat urbane të shprishjes së jetesës horizontale dhe ndërtimit të jetesës vertikale me pallate shumëkatëshe në mënyrë të dhunshme në Tiranë, po i afrohet ngadalë-ngadalë edhe Kamzës,” thotë Diana Malaj, aktiviste e grupit ATA në Kamëz.

“Kamza mund të vihet në sprovë në dekadën e ardhshme nga i njëjti rrezik,” shtoi ajo, duke theksuar se pushteti vendor nuk ka shumë ndjeshmëri ndaj asaj që kanë ngritur familjet në dekadat e fundit.

Për arkitekten Dorina Pllumbi, Kamza nuk duhet të lejojë që tregu imobiliar i apartamenteve të minojë funksionimin komunitar të qytetit dhe të banorëve të saj.

“Pallatizimi i Kamzës do të ishte një ndërhyrje e dobët, që do të ndikonte në humbjen e karakterit të saj komunitar dhe transformimin e qytetit në një qytet gjenerik,” përfundoi Pllumbi./Media Ndërtimi.

Ndërtim

Arabia Saudite ndërton një tjetër park të madh ujor në qytetin Qiddiya

Published

on

Fondi sovran i pasurisë së Arabisë Saudite ka njoftuar ndërtimin e një parku të dytë të madh tematik ujor për qytetin Qiddiya në jugperëndim të Riadit.

Parku Aquarabia do të ketë 22 udhëtime dhe përvoja miqësore për familjen, me bazë uji. Ai mbështetet nga Kompania e Investimeve të Qytetit Qiddiya (QIC), e cila është në pronësi të Fondit të Investimeve Publike të Arabisë Saudite (PIF).

PIF tha se parku i ri ujor do të ishte më i madhi në rajon dhe do të plotësonte Qytetin Six Flags Qiddiya prej 1 miliard dollarësh, parkun kryesor të qytetit dhe parkun e parë Six Flags që do të projektohet dhe ndërtohet jashtë Amerikës së Veriut. Kontraktorët e Përgjithshëm Almabani të Arabisë Saudite dhe Bouygues i Francës nënshkruan një marrëveshje për të ndërtuar atë park tematik ujor, i cili mbulon një sipërfaqe prej 320,000 m2, në vitin 2021.

Uji i ricikluar do të përdoret në ujitjen dhe ftohjen e Aquarabia, ndërsa PIF premtoi se mbetjet e ujit do të “uleshin deri në 90%”.

Të dy parqet janë në ndërtim dhe janë caktuar për t’u përfunduar në vitin 2025, me një datë hapjeje ende për t’u komunikuar.

Qyteti Qiddiya do të shfaqë disa atraksione argëtuese, sportive dhe kulturore, duke përfshirë një zonë lojrash dhe e-sportesh, stadiumin Mohammed bin Salman me shumë sporte, një pistë sportive motorike dhe parkun tematik të shpallur së fundmi Dragon Ball.

Argëtimi, koha e lirë dhe sportet janë një nga 13 sektorët strategjikë të PIF për investime, në përputhje me Vizionin 2030 të Arabisë Saudite, i cili synon të diversifikojë ekonominë e Mbretërisë së pasur me naftë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Ndërtim

Kompanitë e ndërtimit shohin përfitime në efikasitet për shkak të dimrave të butë?

Published

on

Në gjithë globin, ciklet rajonale të dimrit shihen si periudha në rënie për produktivitetin e ndërtimit, por një raport i ri nga institucioni financiar holandez ING sugjeroi se tregu evropian ka rritur efikasitetin mes stinëve të ftohtë.

“Moti më i ngrohtë i dimrit do të thotë që kontraktorët evropianë të ndërtimit po përjetojnë më pak ndërprerje të biznesit ndërsa klima jonë ngrohet,” tha ekonomisti i lartë i ING Maurice van Sante në raportin e titulluar Kompanitë e ndërtimit shohin përfitime në efikasitet për shkak të dimrave më të butë.

Duke ofruar të dhëna të përpiluara nga ING Research, NASA dhe Our World in Data, van Sante vuri në dukje se anomalitë e temperaturës në hemisferën veriore arritën lartësi rreth dy gradë (Celsius) më të larta, mesatarisht, se në 1985.

“Ne donim të shihnim nëse temperaturat në rritje kanë pasur tashmë një ndikim të matshëm në ciklet vjetore të prodhimit të kompanive evropiane të ndërtimit,” tha Van Sante, duke vënë në dukje se dy tregues janë përdorur në matje:

Pjesa e kompanive që përmendin nivelet e tyre të prodhimit ishte e kufizuar gjatë periudhave të dimrit (janar dhe shkurt) dhe verës (korrik dhe gusht) për shkak të kushteve të motit.

Ndryshimi i vëllimeve aktuale të ndërtimit në këto periudha

Ajo që gjeti studimi ishte një reduktim me më shumë se 30% i kontraktorëve të BE-së, gjatë tre dekadave të fundit, të cilët thanë se aktivitetet e tyre ishin të kufizuara për shkak të motit të keq nga janari në shkurt.

Vera me vapë mbytëse nuk është problem për ndërtimin evropian!

Gjersa fitimet në produktivitet në dimër mund të shihen si pozitive, temperaturat në rritje globale – në përgjithësi – nuk janë.

Megjithatë, van Sante tha se një humbje reciproke e produktivitetit në verë (nga nxehtësia ose moti ekstrem) thjesht nuk po ndodh në një mënyrë të matshme.

Megjithatë, ai vuri në dukje se nivelet rekord në verë po rrisin shpeshtësinë e ditëve të punës të anuluara.

Përderisa mund të duket sikur se një planet në ngrohje ka krijuar një mjedis ideal për aktivitetet e ndërtimit në disa seksione të Hemisferës Veriore, van Sante paralajmëroi në raportin e tij se këto ndryshime janë ‘diamante’ në atë që është bërë një mjedis gjithnjë e më i ashpër./Media Ndërtimi

Continue Reading

Ndërtim

Rritja e shitjeve në sektorin e ndërtimit u frenua në vitin 2023

Published

on

Pas rritjes dyshifrore në vitin 2022, ritmet e shitjeve në volum në sektorin e ndërtimit janë frenuar disi në vitin 2023, sipas të dhënave që INSTAT ka grumbulluar te kompanitë e ndërtimit.

Zakonisht në 3-mujorin e fundit të çdo viti ka një rritje të shitjeve në banesa, për shkak të blerjeve që bëjnë kryesisht emigrantët në këtë periudhë (shiko grafikun bashkëngjitur).

Në 3-mujorin e fundit të 2023, volumi i shitjeve në ndërtim u rrit me vetëm 1% nga 16.1% që ishte rritja në tremujorin e fundit 2022.

Gjatë gjithë tremujorëve të 2023, ritmet e rritjes së shitjeve në volum ishin më të ulëta se më 2022.

P.sh. në tremujorin e dytë 2023, volumi i shitjeve u rrit me vetëm 0.2%, në tremujorin e dytë rritja ishte me 5.2% nga 11.5% në të njëjtën periudhë të vitit 2022, shkruan Monitor.al

Me gjithë frenimin e ritmeve të rritjes, volumet e ndërtimit dhe shitjeve po rriten në sektorin e ndërtimit, edhe pse treguesit demografikë dhe inflacioni i lartë nuk po e frenojnë këtë trend si në Europë.

Tregu i pasurive të paluajtshme në Europë është në një fazë stanacioni nga rënia e kërkesës, teksa lufta në Ukrainë ka krijuar një efekt psikologjik negativ për investime në pasuri të paluajtshme.

Pavarësisht ngadalësimit, ndërtuesit vendas mbeten optimistë. Pas një rënie me 8 pikë në janar 2024, treguesi i besimit në ndërtim që matet nga Banka e Shqipërisë u rrit me 6.8 pikë përqindje në muajin shkurt. Ky tregues qëndron rreth 25 pikë përqindje mbi mesataren afatgjatë.

Rritja këtë muaj u përcaktua kryesisht nga vlerësimet më të mira për aktivitetin aktual ndërtues. Paralelisht me të, pritjet për punësimin dhe ato për çmimet në të ardhmen janë në rritje. Nga ana tjetër indeksi i besimit konsumator u rrit në disvarfor të blerjeve të mëdha në dy muajt e parë të vitit 2024.

Sektori i ndërtimit pësoi një rritje të vrullshme pas vitit 2016, kryesisht në sektorin e banesave. Rritja e lejeve në rekorde historike dhe sipërfaqes në ndërtim në pesë vjeçarin e fundit erdhi në një kohë që popullsia po pakësohet dhe po plaket nga rënia e lindjeve dhe emigracioni lartë të rinjve. Në kontradite më këto zhvillime çmimi i banesave është rritur me shpejtësi.

Ndërtimi është kthyer në motorin e rritjes ekonomike vitet e fundit. Në vitin 2022, sektori kontribuoi me 11.1 pikë % të vlerës së shtuar nga 9.4 pikë % që kontribuoi në vitin 2019. Ky kontribut u rrit më tej në vitin 2023, referojnë të dhënat jo përfundimtare.

Aktualisht, Shqipëria është vendi më i varfër i Europës dhe ka ekspozimin më të lartë të sektorit të ndërtimit në kontinent. Sipas Eurostat, në vitin 2022, ndërtimi kontribuoi me 11.2% të vlerës së shtuar bruto, ndërsa në BE, ky sektor kontribuoi me 5.5%./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending