Connect with us

Aktuale

Investimet e parealizuara nga Kelkos dhe gënjeshtra e dobisë ekonomike e sociale për banorët e Deçanit

Published

on

Investimet nuk janë realizuar siç janë planifikuar nga Kelkos Energy.

Sipas Adem Lushajt, banor i zonës dhe aktivist, premtimet për investime në rimëkëmbjen mjedisore dhe të projekteve tjera në dobi të komunitetit  nuk janë realizuar asnjëherë. Aty ishin premtuar se do të renovohet rruga, do të vendosen mbrojtëset që të parandalohet degradimi i shtratit të lumit, do të rregullohet shtrati i lumit, si dhe do të ndërtohet një park në komunën e Deçanit në shërbim të komunitetit.

Sipas një raporti të institutit për politika sociale “Musine Kokalari”, asnjë prej këtyre investimeve nuk janë realizuar ose janë realizuar pjesërisht dhe sipërfaqësisht (sikur rasti i parkut ku Kelkos Energy ka investuar në vendosjen e disa ulëseve duke e bërë të duket sikur park). Rruga nuk është renovuar asnjëherë.

Madje Kelkos Energy kishte penguar ndërtimin e rrugës me preteksin se kjo ia dëmton gypat e vendosur nën tokë për bartjen e ujit. Janë diku rreth 10 km gypa uji të vendosur nën tokë.

Shtoja këtu pastaj edhe premtimin për vende pune të cilën e kishin përdorur p ë r f a q ë s u e s i t e kompanisë në takimet publike.

Asnjë person nga komuniteti nuk është i punësuar në këto HEC, ndërkohë që numri i përgjithshëm i të punësuarëve aty është shumë i vogël për shkak të procesit të automatizuar të prodhimit.

Investimet dhe dobia ekonomike e sociale për banorët e zonës janë fryrë qëllimisht – kjo për ta marrë miratimin e banorëve të zonës për ndërtimin e HEC-eve, obligim ky kushtetues e ligjor./ Media Ndërtimi.

Kelkos Energy: Investimet dukshëm më të vogla nga studimi i parafizibilitetit Edhe fuqia instaluese, edhe potenciali energjetik, e veçanërisht investimet e nevojshme të llogaritura nga Kelkos Energy dallojnë dukshëm nga studimi i parafizibilitetit.

Sipas përllogaritjeve të Kelko Energy fuqia e instaluar mund të jetë 23.36 MW krahasuar me 13.5 MW, sa ishte vlerësuar me studimin e parafizibilitetit të vitit 2006. Kjo paraqet problem të madh mjedisor e social.

Vlerësimet e autoriteteve publike dhe ato të kompanisë investuese bazohen në të njëjtat parametra e burime të potencialit ujor të Lumbardhit.

Studimi i parafizibilitetit ka projektuar fuqi të instaluar hidroenergjetike në bazë të kritereve për shfrytëzimin e ujit, duke projektuar në të njëjtën kohë edhe sasinë e ujit që duhet të lihet në rrjedhën natyrore për ta mirëmbajtur minimumin ekologjik.

Ndërkohë që projektimet e Kelkos Energy kanë tjetër synim: maksimalizimin e profitit. Prandaj kalkulimet e tyre e rrisin potencialin e prodhimit të energjisë elektrike në dëm të mirëmbajtjes e ruajtjes së mjedisit. Të njëjtën shpërputhje të shifrave e gjejmë edhe te investimet.

Sipas Kelkos Energy investimet për ndërtimin e 3 HEC-eve arrijnë shumën prej 55 milionë euro gjithsej (këtu përfshihen edhe investimet në HEC ekzistuese ‘Lumbardhi 1’).

Ndërsa sipas studimit të parafizibilitetit investimet në kapacitetet e reja hidroenergjetike në Lumbardh (2 HEC në vend të 3 sa ka projektuar e ndërtuar Kelkos Energy) vlerësohen se duhet të jenë 11.3 milionë euro. Ndërsa investimi përfundimtar për 3 HEC të ndërtuara nga Kelkos Energy arrin vlerën prej 38,757,423 milionë euro.

Sipas KelKos Energy, në këtë vlerë nuk është përfshirë vlera e vendosjes së kabllos nëntokësore të tensionit të lartë 35 kV dhe ndërtimi i transformatorit 5/110 kV në nënstacionin Deçan të KOSTT. Dallimi në mes të vlerësimeve të studimit të parafizibilitetit dhe atyre të Kelkos Energy ka të bëjë me numrin dhe fuqinë instaluese të HEC-eve. Si dhe mbase dallimi eventual në çmimet e pajisjeve në kohë të ndryshme të projektimit (Studimi i fizibilitetit 2006 ndërsa Kelkos Energy 2011).

Megjithatë problematike mbetet dallimi në investime mes projektimeve dhe realizimeve të vetë kompanisë Kelkos. Ky dallim kap shumën prej 14,242,577 euro. Kjo nuk është shumë e vogël, pasi që përbën mbi 26% të vlerës së gjithmbarshme të investimeve të projektuara./ Media Ndërtimi.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending