Connect with us

Aktuale

Interesim i pakët i qytetarëve në raport me komunat e tyre

Published

on

Mosinformimi i mjaftueshëm, interesimi i pakët i qytetarëve në raport me komunën, nepotizmi dhe mundësitë jo të barabarta për gratë janë vetëm disa nga sfidat që hasin qytetarët të evidentuara nga të  gjeturat e “Anketës Mbi Kënaqshmërinë e Qytetarëve” të organizatës DEMOS që mbështet të gjitha komunat e Kosovës për të sjellë ndryshime sistematike që nxisin qeverisjen e mirë dhe ofrimin më të mirë të shërbimeve që ndikojnë pozitivisht në jetën e përditshme të qytetarëve.

Një sistem i qëndrueshëm i vetëqeverisjes lokale mbetet i qëndrueshëm atëherë kur mbahet nga disa shtylla bazë që në epiqendër kanë parimin e transparencës dhe pjesëmarrjes aktive të qytetarëve në procese vendimmarrëse qeverisëse.

Për të arritur deri tek qëndrimi dhe perceptimi i qytetarëve të Kosovës lidhur me qeverisjen e tyre lokale, projekti DEMOS hulumtoi një sërë fushash që kishin të bënin me qasjen në informacione, pjesëmarrjen e qytetarëve, rolin e Kuvendit të Komunës, menaxhimin komunal, ofrimin e shërbimeve dhe kënaqshmërinë e përgjithshme me komunat.

Qytetarët shpesh drejtojnë pyetje në drejtim të komunave të tyre, dhe ata kanë plotësisht të drejtë të kërkojnë përgjigje dhe të marrin informacion nga të zgjedhurit e tyre. Pyetjet e tyre kanë karakter të ndryshëm të llojit si: “Çfarë po planifikon komuna për lagjen time? Sa buxhet ka ndarë? A është hapur ndonjë konkurs pune? A mund të jem përfitues i ndonjë subvencioni?” etj.

Ani pse sipas një ankete bërë nga  Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) del që 96.1% e familjeve në Kosovë kanë qasje në internet, sërish gjysma e të anketuarve pjesë e anketës së lartëpërmendur informohen për vendimet komunale me anë të komunikimit gojor.

Zhvillimi dinamik i teknologjisë ka krijuar nevojën që komunat t’i zëvendësojnë praktikat tradicionale me mjete më efektive si platformat e ndryshme të komunikimit masiv dhe rrjetet sociale. Por, pavarësisht kësaj mundësie, në përgjithësi, duket se qytetarët besojnë se për autoritetet komunale është më e favorshme që t’i mbajnë qytetarët në terr rreth vendimeve të tyre. Sipas pjesëmarrësve të fokus grupeve, kjo ndodh për shkak se i hap rrugë informalitetit, veçanërisht në proceset e rekrutimit. “Ndodh shpesh që vendimet komunale apo shpalljet për konkurse të mos publikohen në kohën e duhur dhe si rrjedhojë paraqitet nepotizmi dhe anshmëria.” – thotë një pjesëmarrës i fokus grupit. Kjo praktikë nuk u jep të gjithëve një qasje të barabartë në informacion, duke përjashtuar kështu mundësinë për t’u përgatitur për procesin e rekrutimit.

Gjithashtu, informaliteti në procesin e rekrutimit ka marrë forma të ndryshme.

Gjetja e një vendi pune në komunë shihet të jetë e lidhur ngushtë me përkatësinë politike.

Një pjesëmarrësi të diskutimeve në fokus grup, një vend pune në administratë tatimore iu kushtëzua me 5 mijë euro, kurse një tjetër u refuzua 7 herë edhe pse sipas tij ai ishte kanidadati më i përgatitur në fushën përkatëse që kishte aplikuar.

Qytetarët me një shumicë prej 64% besojnë se përkatësia politike është faktori më i rëndësishëm që merret parasysh gjatë rekrutimit të punëtorëve në komunë, e pasuar nga lidhjet familjare (54%).

Pjesëmarrësit e këtij studimi fajet nuk ia faturuan vetëm qeveritarëve por thanë se edhe qytetarët duhet të mbahen përgjegjës për përfshirjen e vazhdueshme të këtij fenomeni.

Shqetësuese del të jetë edhe mos stabilitieti i binomit komunë-qytetar, pasi 74% e të anketuarve nuk kanë pasur ndonjë ndërveprim me komunën e tyre gjatë 12 muajve të fundit dhe vetëm 16% e tyre deklarojnë se kanë marrë pjesë në takime publike.

Ndër projektet që qytetarët besojnë se komuna duhet të prioritizojnë mbeten gjërat bazike si uji i pijshëm, hapësirat e gjelbërta, infrastruktura, e planifikimi urban, ndonëse një shumicë prej 77% nuk ia kanë idenë se si ndahet buxheti i tyre komunal.

Sa i përket aspektit gjinor, stereotipet dhe paragjykimet mbi rolin e gruas duket se vazhdojnë të jenë të rrënjosura në shoqërinë kosovare.

Prania e grave në nivelet e larta të vendimmarrjes është një mjet që rrit cilësinë e kontributit të gjysmës së shoqërisë në hartimin e politikave të dobishme dhe gjithëpërfshirëse për komunitetin.

Por përkundër kësaj, në përgjithësi duket se gratë nuk shihen si kompetente për të kryer role udhëheqëse dhe vendimmarrëse, dhe edhe ato që tashmë janë në pozita udhëheqëse nuk marrin përsipër përgjegjësinë e plotë në marrjen e vendimeve të rëndësishme të pavarura nga ndikimi i burrave.

Detyrimi nga kuota për pjesëmarrësit duket të jetë arsyeja se pse komunat rekurtojnë gra më shumë, dhe jo ekspertiza e tyre. Të paktën kështu është thënë në një fokus grup të organizuar në shërbim të anketës. Një shumicë e thjeshtë prej 54% besojnë se komuna e tyre ofron deri diku mundësi të barabarta për pozita udhëheqëse për gratë ndërsa 24% e të anketuarve besojnë se grave u ofrohen shumë pak mundësi të barabarta.

Pavarësisht sfidave dhe problemeve të vazhdueshme që u theksuan, optimizmi tek qytetarët vazhdon të mbetet i lartë.

Rreth 73% e të anketuarëve u shprehën optimist se komuna e tyre është në rrugën e duhur për të qenë një vend më i mirë pas gjysmë dekade. Kurse 27% të qytetarëve u deklaruan si pesimist për drejtimin që ka marrë komuna e tyre. Pjesëmarrësit nga diskutimi i fokus grupeve serbe përkundrazi, besonin se situata vetëm do të përkeqësohej në të ardhmen.

Qytetarët e pakënaqur theksuan se me koordinimin dhe bashkëpunimin e duhur ndërmjet nivelit lokal dhe atij qendror të qeverisjes, udhëheqësve të tyre u jepet autoriteti për të krijuar mundësi punësimi, që sipas tyre është i vetmi hap për një mënyrë jetese dinjitoze.

“Anketa Mbi Kënaqshmërinë E Qytetarëve” është përgatitur nga UBO Consulting për projektin DEMOS i cili implementohet nga HELVETAS Swiss Intercooperation. Gjetjet dhe konkluzionet e shprehura në këtë raport nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht qëndrimin e donatorëve të projektit: Zyrës së BE-së në Kosovë, ambasadave të Zvicrës, Suedisë dhe Norvegjisë./Media Ndërtimi.

Aktuale

Festivali të Arkitekturës dhe Dizajnit ‘Concéntrico’, shënon edicionin jubilar në Spanjë

Published

on

Nga 25 prilli deri më 1 maj 2024, në qytetin spanjoll Logroño, Concéntrico përgatitet për edicionin e tij të 10-vjetorit. I parashikuar si një soditje e ndryshimit të mjediseve urbane dhe një mundësi për të ndarë njohuri rreth këtyre proceseve, Festivali Ndërkombëtar i Arkitekturës dhe Dizajnit të këtij viti përfshin formate të reja për të angazhuar një audiencë më të gjerë dhe për të eksploruar kohën si një katalizator për ndryshimin në dizajnin urban dhe social.

Festivali zgjeron programin e tij, duke shfaqur 21 instalime nga dizajnerë të 20 kombësive të ndryshme, përveç disa nismave dhe eksplorimeve të tjera.

Instalacionet urbane përfaqësojnë ndoshta aspektin më të dukshëm dhe më tërheqës të festivalit, duke eksploruar temën përmes dizajnit dhe duke synuar të gjenerojë ndërveprime midis arkitektëve dhe publikut më të gjerë. Që nga viti 2015, festivali ka krijuar mbi 120 instalime urbane.

Këtë vit, arkitektët dhe projektuesit e ftuar propozojnë një shumëllojshmëri të gjerë qasjesh, nga rinatyrëzimi i hapësirave publike, tek riinterpretimi i metodave popullore, ripërdorimi i materialeve nga botimet e mëparshme, krijimi i eksplorimeve përmes lëvizjes ose sfidimi i konceptit të strehimit. Eksploroni listën e plotë të instalimeve urbane të ardhshme të përgatitura për këtë edicion.

Edicionet e mëparshme të festivalit mirëpritën ndërhyrje nga dizajnerë të njohur dhe të ardhshëm, duke përfshirë Studio Ossidiana, Tudor Vlāsceanu Architect, Rintala Eggertsson Architects ose Piovenefabi. Duke hapur biseda rreth komunitetit dhe identiteteve lokale, si dhe çështjeve të përfshirjes, ndryshimit të përkufizimeve të familjeve apo sfidave të ekologjisë, festivali përfaqëson një mundësi për eksplorim përmes dizajnit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Auditohet procesi i lejeve të ndërtimit në Komunën e Prishtinës për periudhën 2021-2023

Published

on

Në vazhdën e zbatimit të Planit Vjetor të Auditimit për sezonin auditues 2023/2024, Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) është duke realizuar auditimin e performancës “Procesi i lejeve të ndërtimit në komunën e Prishtinës” për periudhën 2021-2023.

Auditimi do të vlerësojë nëse komuna e Prishtinës përdori në mënyrë efektive dhe efikase mekanizmat që sigurojnë së ndërtimet e larta janë në përputhje me planifikimet hapësinore, nëse komuna përdori mekanizmat në dispozicion për të siguruar se janë lëshuar certifikatat e përdorimit e që përbëjnë vërtetim të cilësisë dhe sigurisë së ndërtesave për përdorim.

Duke pasur parasysh zhvillimin e hovshëm të ndërtimeve të larta në komunën e Prishtinës dhe sigurimin e kushteve sa më cilësore të banimit, Zyra Kombëtare e Audimit përmes këtij auditimi do të vlerësojë gjendjen aktuale me qëllim të përmirësimit të procesit të lejeve të ndërtimit dhe pajisjes me certifikata të përdorimit në Komunën e Prishtinës.

Zyra Kombëtare e Auditimit vlerëson se është me interes për publikun vlerësimi i procesit të dhënies së lejeve të ndërtimit që nga planifikimi e deri të lëshimi i certifikatave të përdorimit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Rreth 400 ndërmarrje të vogla dhe të mesme priten të përfitojnë grante

Published

on

Sot përfundon afati për aplikim për grante për ndërmarrjet mikro të vogla dhe të mesme, e hapur nga Agjencia për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë. Zyrtarë nga KIESA thonë se në tri kategori të ndryshme, pritet t’i kenë rreth 400 përfitues të granteve, ndërsa vlera totale e mbështetjes është 2.5 milionë euro.

Grant-skema për blerjen e makinerive prodhuese dhe përpunuese në vlerë prej 1.7 milion euro, Grant-skema për certifikimin e produkteve, në vlerë prej 500 mijë euro, dhe Grant-skema për digjitalizimin e bizneseve në vlerë prej 300 mijë euro, janë tri thirrje për aplikim nga KIESA, për ndërmarrje mikro, të vogla dhe të mesme.

Drejtori i Agjencisë për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë, Zef Dedaj, në një intervistë për Radio Kosovën, thotë se qëllimi i kësaj mbështetjeje është që të nxitë bizneset për të kontribuuar në ekonominë qarkore dhe për të digjitalizuar bizneset e tyre. Ai thotë se bizneset e udhëhequra nga gratë dhe ato me synim punësimin e grave, do të kenë përparësi më shumë.

“Këtë vit te makineria presim t’i kemi rreth 70 – 80 përfitues, te certifikimi 25 deri në 300, te digjitalizimi i bizneseve rreth 100 kompani përfituese. Kur flasim për grant-skemat e dy viteve të fundit, te digjitalizimi, nga 64 përfitues kemi pasur 34 biznese femra, nga 70 që i kemi pasur për makineri vitin e fundit 9 apo 10 prej tyre kanë qenë të udhëhequra nga femrat. Kriteret bazë të udhëzimit administrativ duhet t’i plotësojnë të gjithë, e në këtë rast kur flasim për biznese të udhëhequra nga gratë, ato kanë pikë më shumë. Dua të theksoj se mjaft shpesh kemi biznese të udhëhequra nga gratë që janë prezentë në panaire”, tha ai.

Ater Arifi, nga Prizreni, ka 23 vjet që merret me artizanate të ngjyrosjes dhe dizajnit. Duke folur për Radio Kosovën, ajo thotë se përkrahjet nga komuna dhe ministria u ndihmojë që të ecin përpara drejt zhvillimit.

“Qe 23 vjet i mësoj gratë në kurse për ngjyrosje në dru, pëlhurë, xhama, stoli dhe prodhim të sapunëve bio. Deri më tash i kemi trajnuar mbi 15 gra që tashmë kanë marrë këtë profesion, e për këtë na ka përkrahur komuna me drejtoritë, grante prej ministrisë dhe shumë gra janë punësuar në Prizren. Kursi zgjat dy muaj, janë teknika të ndryshme. Këto panaire na ndihmojnë shumë. Kemi marrë subvencion para dy vitesh dhe jemi shumë të kënaqur”, theksoi ai.

Edhe Zejxhan Celina, një filigraniste nga Prizreni, thotë se ka biznes individual që merret me stoli filigrani të kombinuar me perla.

“Përfitojmë grante e subvencione, por nuk na japin para për të blerë materialë, ato i jepen për inventarë p.sh makina, tavolina e të tjera. Grantet i marrim vetëm një herë, sepse dy tavolina apo makina nuk na duhen. Organizojmë kurse të ndryshme dhe duhet të aplikojmë për subvencione, sepse Prizreni është një vend që ka shumë turistë dhe duhet ta zgjerojmë kapacitetin e punës dhe ta profesionalizojmë edhe më shumë. Në panaire ne njohim njerëz, shohim produktet tona sepse jo gjithkush ka mundësi t’i shoh”, tha ajo.

Ndryshe, përveç këtyre tri grant-skemave, Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, pritet të lansojë edhe tri grant-skema të reja për zhvillim të inovacionit, turizmit dhe artizanateve./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending