Connect with us

Aktuale

Imazhi i arkitekturës kosovare në rreshtat e shkruar nga Carlos Lanuza

Published

on

Kosova: një ekologji e kujtimeve dhe hapësirës

Ju thoni ‘Do të shkoj në një tokë tjetër, në një det tjetër dhe një qytet më të mirë me siguri do të gjej. Sepse çdo përpjekje ime është e dënuar këtu dhe zemra ime vdes njësoj si mendimet e mia në këtë lëngim të shkretë. Aty ku i kthej sytë vetëm shoh rrënojat e errëta të jetës sime dhe vitet e shumta që kalova këtu ose i shkatërrova ”.

Ndonjëherë mund të mendojmë se arkitektura është e pafajshme, se është e pafajshme, e paqëllimshme, neutrale. Por nuk është kështu, arkitektura është gjithmonë e ngarkuar me kuptime, ndonjëherë e arritur nëpërmjet elementeve fizike që e përbëjnë, të tjera nga përvojat e grumbulluara në hapësirat e saj, apo nga ajo që ajo përfaqëson.

Kujtimet tona janë gjithmonë të inkuadruara në hapësira, të paqarta por të pranishme, plot ngjyra, dritë dhe fjalë. Shtëpia e fëmijërisë do të jetë gjithmonë më e madhe se sa është në të vërtetë, qyteti nga i cili u larguam do ta jetojmë kujtimin e momenteve të caktuara. Nuk ka kujtim pa vend.

Hapësira përmban formate të shumëfishta të mbivendosura dhe të njëkohshme, dhe arkitektura, asaj që ne i referohemi si diçka fizike, bëhet një basoreliev që përcakton lexime të caktuara. Por arkitektura jo vetëm që përmban hapësirë ​​të matshme ose të matshme, por përmban edhe të tjera imagjinare, abstrakte, të afta të projektojnë nga jashtë dhe gjithashtu të na banojnë. Është ajo mbështetje jetësore që i jep strukturë kujtesës. Kjo është arsyeja pse kujtimet që lidhen me hapësira të caktuara janë të afta të ndikojnë tek ne në mënyrë të tillë që të përcaktojnë se si ndihemi, dhe për rrjedhojë formojnë kujtesën tonë, dhe thuhet se pa kujtesë e ardhmja nuk ekziston.

Imazhi që kemi për ndërtesat dhe lidhja me të cilën i lidhim ato me momente të caktuara na bëjnë t’i jetojmë, t’i pranojmë ose t’i refuzojmë ato, në varësi të përvojës që lidhet me to.

Në Prishtinë, Kosovë, trashëgimia historike dhe arkitekturore e qytetit ka pësuar ndryshime të mëdha për shkak të këtyre lidhjeve. Që në kohët historike —dhe jo vetëm në këtë qytet—, trashëgimia trashëgimore është zëvendësuar nga pjesë që përpiqen të zëvendësojnë një ideologji, shpeshherë të lidhur me një pozicion politik.

Në rastin e kryeqytetit të Kosovës, një pjesë e trashëgimisë së Perandorisë Osmane u shkatërrua gjatë formimit të ish-Jugosllavisë. Rrethimi politik kërkonte mënyra të reja për të kuptuar qytetin dhe ato hapësira nuk korrespondonin me aventurën e re shoqërore; vazhdoi kështu një tren ndryshimi përmes të cilit kaloi edhe perandoria austro-hungareze dhe misioni i Kombeve të Bashkuara, me gjithë procesin dramatik që nënkuptonte krijimin e Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë dhe shpërbërjen e saj të mëvonshme, për të përmendur disa.

Arkitektura, e vjetra dhe e reja, bëjnë rrugën e tyre për të formuar një kujtesë historike të aftë për të konfiguruar një identitet të qytetit dhe për të bashkuar një të kaluar të vështirë me një të ardhme shpresëdhënëse, sepse nuk ka asnjë mënyrë të mundshme për të bërë një arratisje tabula-rasa – moderne. mania përpara – të përpiqemi të fshijmë një të kaluar që do ta takojmë gjithmonë në çdo hap.

(Carlos Lanuza (Managua, 1985) mban titullin Ph.D. në Arkitekturë, dhe dy diploma masteri: e para në Teoria dhe Praktika e Dizajnit Arkitektonik nga ‘Escuela Técnica Superior de Arquitectura” në Universitetin Politécnica de Cataluña (ETSAB – UPC), dhe e dyta në Dizajn të Brendshëm nga Shkolla e Dizajnit dhe Inxhinierisë në Barcelonë ELISAVA)./Media Ndërtimi.

Aktuale

Festivali të Arkitekturës dhe Dizajnit ‘Concéntrico’, shënon edicionin jubilar në Spanjë

Published

on

Nga 25 prilli deri më 1 maj 2024, në qytetin spanjoll Logroño, Concéntrico përgatitet për edicionin e tij të 10-vjetorit. I parashikuar si një soditje e ndryshimit të mjediseve urbane dhe një mundësi për të ndarë njohuri rreth këtyre proceseve, Festivali Ndërkombëtar i Arkitekturës dhe Dizajnit të këtij viti përfshin formate të reja për të angazhuar një audiencë më të gjerë dhe për të eksploruar kohën si një katalizator për ndryshimin në dizajnin urban dhe social.

Festivali zgjeron programin e tij, duke shfaqur 21 instalime nga dizajnerë të 20 kombësive të ndryshme, përveç disa nismave dhe eksplorimeve të tjera.

Instalacionet urbane përfaqësojnë ndoshta aspektin më të dukshëm dhe më tërheqës të festivalit, duke eksploruar temën përmes dizajnit dhe duke synuar të gjenerojë ndërveprime midis arkitektëve dhe publikut më të gjerë. Që nga viti 2015, festivali ka krijuar mbi 120 instalime urbane.

Këtë vit, arkitektët dhe projektuesit e ftuar propozojnë një shumëllojshmëri të gjerë qasjesh, nga rinatyrëzimi i hapësirave publike, tek riinterpretimi i metodave popullore, ripërdorimi i materialeve nga botimet e mëparshme, krijimi i eksplorimeve përmes lëvizjes ose sfidimi i konceptit të strehimit. Eksploroni listën e plotë të instalimeve urbane të ardhshme të përgatitura për këtë edicion.

Edicionet e mëparshme të festivalit mirëpritën ndërhyrje nga dizajnerë të njohur dhe të ardhshëm, duke përfshirë Studio Ossidiana, Tudor Vlāsceanu Architect, Rintala Eggertsson Architects ose Piovenefabi. Duke hapur biseda rreth komunitetit dhe identiteteve lokale, si dhe çështjeve të përfshirjes, ndryshimit të përkufizimeve të familjeve apo sfidave të ekologjisë, festivali përfaqëson një mundësi për eksplorim përmes dizajnit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Auditohet procesi i lejeve të ndërtimit në Komunën e Prishtinës për periudhën 2021-2023

Published

on

Në vazhdën e zbatimit të Planit Vjetor të Auditimit për sezonin auditues 2023/2024, Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) është duke realizuar auditimin e performancës “Procesi i lejeve të ndërtimit në komunën e Prishtinës” për periudhën 2021-2023.

Auditimi do të vlerësojë nëse komuna e Prishtinës përdori në mënyrë efektive dhe efikase mekanizmat që sigurojnë së ndërtimet e larta janë në përputhje me planifikimet hapësinore, nëse komuna përdori mekanizmat në dispozicion për të siguruar se janë lëshuar certifikatat e përdorimit e që përbëjnë vërtetim të cilësisë dhe sigurisë së ndërtesave për përdorim.

Duke pasur parasysh zhvillimin e hovshëm të ndërtimeve të larta në komunën e Prishtinës dhe sigurimin e kushteve sa më cilësore të banimit, Zyra Kombëtare e Audimit përmes këtij auditimi do të vlerësojë gjendjen aktuale me qëllim të përmirësimit të procesit të lejeve të ndërtimit dhe pajisjes me certifikata të përdorimit në Komunën e Prishtinës.

Zyra Kombëtare e Auditimit vlerëson se është me interes për publikun vlerësimi i procesit të dhënies së lejeve të ndërtimit që nga planifikimi e deri të lëshimi i certifikatave të përdorimit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Rreth 400 ndërmarrje të vogla dhe të mesme priten të përfitojnë grante

Published

on

Sot përfundon afati për aplikim për grante për ndërmarrjet mikro të vogla dhe të mesme, e hapur nga Agjencia për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë. Zyrtarë nga KIESA thonë se në tri kategori të ndryshme, pritet t’i kenë rreth 400 përfitues të granteve, ndërsa vlera totale e mbështetjes është 2.5 milionë euro.

Grant-skema për blerjen e makinerive prodhuese dhe përpunuese në vlerë prej 1.7 milion euro, Grant-skema për certifikimin e produkteve, në vlerë prej 500 mijë euro, dhe Grant-skema për digjitalizimin e bizneseve në vlerë prej 300 mijë euro, janë tri thirrje për aplikim nga KIESA, për ndërmarrje mikro, të vogla dhe të mesme.

Drejtori i Agjencisë për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë, Zef Dedaj, në një intervistë për Radio Kosovën, thotë se qëllimi i kësaj mbështetjeje është që të nxitë bizneset për të kontribuuar në ekonominë qarkore dhe për të digjitalizuar bizneset e tyre. Ai thotë se bizneset e udhëhequra nga gratë dhe ato me synim punësimin e grave, do të kenë përparësi më shumë.

“Këtë vit te makineria presim t’i kemi rreth 70 – 80 përfitues, te certifikimi 25 deri në 300, te digjitalizimi i bizneseve rreth 100 kompani përfituese. Kur flasim për grant-skemat e dy viteve të fundit, te digjitalizimi, nga 64 përfitues kemi pasur 34 biznese femra, nga 70 që i kemi pasur për makineri vitin e fundit 9 apo 10 prej tyre kanë qenë të udhëhequra nga femrat. Kriteret bazë të udhëzimit administrativ duhet t’i plotësojnë të gjithë, e në këtë rast kur flasim për biznese të udhëhequra nga gratë, ato kanë pikë më shumë. Dua të theksoj se mjaft shpesh kemi biznese të udhëhequra nga gratë që janë prezentë në panaire”, tha ai.

Ater Arifi, nga Prizreni, ka 23 vjet që merret me artizanate të ngjyrosjes dhe dizajnit. Duke folur për Radio Kosovën, ajo thotë se përkrahjet nga komuna dhe ministria u ndihmojë që të ecin përpara drejt zhvillimit.

“Qe 23 vjet i mësoj gratë në kurse për ngjyrosje në dru, pëlhurë, xhama, stoli dhe prodhim të sapunëve bio. Deri më tash i kemi trajnuar mbi 15 gra që tashmë kanë marrë këtë profesion, e për këtë na ka përkrahur komuna me drejtoritë, grante prej ministrisë dhe shumë gra janë punësuar në Prizren. Kursi zgjat dy muaj, janë teknika të ndryshme. Këto panaire na ndihmojnë shumë. Kemi marrë subvencion para dy vitesh dhe jemi shumë të kënaqur”, theksoi ai.

Edhe Zejxhan Celina, një filigraniste nga Prizreni, thotë se ka biznes individual që merret me stoli filigrani të kombinuar me perla.

“Përfitojmë grante e subvencione, por nuk na japin para për të blerë materialë, ato i jepen për inventarë p.sh makina, tavolina e të tjera. Grantet i marrim vetëm një herë, sepse dy tavolina apo makina nuk na duhen. Organizojmë kurse të ndryshme dhe duhet të aplikojmë për subvencione, sepse Prizreni është një vend që ka shumë turistë dhe duhet ta zgjerojmë kapacitetin e punës dhe ta profesionalizojmë edhe më shumë. Në panaire ne njohim njerëz, shohim produktet tona sepse jo gjithkush ka mundësi t’i shoh”, tha ajo.

Ndryshe, përveç këtyre tri grant-skemave, Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, pritet të lansojë edhe tri grant-skema të reja për zhvillim të inovacionit, turizmit dhe artizanateve./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending