Connect with us

Aktuale

Gjendje e keqe në deponitë sanitare të mbeturinave komunale

Published

on

Gjatë periudhës shkurt-qershor 2021, është bërë monitorimi dhe vlerësimi i gjendjes së deponisë sanitare të mbeturinave komunale për regjionin e Pejës, deponisë sanitare të mbeturinave komunale për regjionin e Prizrenit dhe stacionit për trasferimin e mbeturinave komunale në Gjakovë.
Bazuar në vizitat e realizuara në terren është konstatuar që gjendja e deponive nuk është e mirë dhe se ka probleme që ndërlidhen me menaxhimin e deponive.
Ndër problemet kryesore të evidentuare duhet përmendur ngjeshja dhe mbulimi jo i rregullt i mbeturinave, shpërndarje jo e rregullt e mbeturinave në deponi, mbeturina jashtë rrethojave të deponisë, shkarkimi i ujërave të deponisë jashtë bazenit të grumbullimit, prania e qeneve endacak në zonën e deponisë si dhe prania e individëve të pa autorizuar në deponi që merren me grumbullimin e llojeve të caktuara të mbeturinave me qëllim shitjen e tyre.
Lajmi.net sjellë Raportin e plotë:
Vizit monitoruese në deponin sanitare në Pejë
Vizita monitoruese në deponinë sanitare në Pejë (Sferk) është realizuar me datë 23.02.2021, me qëllim që të vlerësohet gjendja dhe menaxhimi i mbeturinave në këtë deponi. Edhe pse kjo deponi menaxhohet nga Komuna e Pejës, mbeturinat deponohen edhe nga komunat tjera të këtij regjioni si: Peja, Istogu, Klina dhe Deçani. Pranimi i mbeturinave në këtë deponi ka filluar në vitin 2001 dhe kohëzgjatja e kësaj deponie është paraparë në 15 vjet.
Gjendja e Deponisë
Gjate vizitës monitoruese në këtë deponi me datën 23.02.2021, është vlersuar së gjendja mjedisore dhe infrastrukturore e deponisë është shumë e rëndë. Pamja e deponisë në përgjithësi te jep imazhin e një deponie skajshmerisht të mbushur më mbeturina dhe jashtë çdo standardi të duhur të menaxhimit. Edhe nga biseda me përgjegjësin e deponisë z. Besnik Kelmendi, u vlerësua se deponia i ka tejkaluar të gjitha kapacitet e parapara për deponimin e mbeturinave, madje masa e tyre mbi nivelin e duhur ka arritur edhe mbi 5 m. Problemi bëhet çdo ditë e më i rëndë, me faktin se mbeturinat akoma pranohen në këtë sipërfaqe të deponisë. Zgjerimi i deponisë që kishte filluar në vitin 2013 fillimisht me një sipërfaqe prej 1 Ha, ka stagnuar dhe nuk është punuar më në ndërtimin e argjinaturave. Andaj, në atë pjesë ende nuk ka filluar deponimi i mbeturinave. Kjo ndërprerje e hapjës së pjesës tjetër të re te deponisë është me arsyetimin e mungesës së fondeve si dhe duhet të paiset me leje nga MMPHI. Ky problem si duket ka marr sinjale pozitive të zgjidhjes sepse do të jetë pjesë implementimit të projektit të financuar nga BE dhe MMPHI.Nga gjendja aktuale e deponisë u konstatua se ngjeshja e mbeturinave nuk bëhet në mënyr të rregullt, ngase sipas përgjegjësit të deponisë ka probleme me makinerinë e rëndë. Gjithashtu, mbulimi i mbeturinave me dheun nuk bëhej në mënyrë uniforme në deponi varësishtë nga mbushja me mbeturina. Aktualisht pjesë të pa mbuluar vlersohen të jenë 3-4 ha, edhe pse kjo hapësirë është e mbushur me mbeturina. Nga mosmbulimi i rregullt i mbeturinave si pasoj e erës, kemi një shpërndaje të mbeturinave veçanerisht të qeseve të plastikës, të cilat jo vetem ne aspektin vizuel por edhe mjedisore shkaktojnë ndotje përreth kesaj zone.
Në këtë deponi kemi shkarkim të ujrave të zeza jashtë lagunës, në dy drejtimë cka kjo ndikon në ndotjën e tokës dhe ujrave nëntokësore.
Si rezultat e mbingarkesës së deponisë, në pjesën lindore të deponisë ështe hudhur një sasi e madhe e mbeturinave. Kjo sipërfaqe me mbeturina ështe jashtë cdo kriteri ligjor për deponim. Kjo sipërfaqe nuk ka asnjë autorizim nga MMPHI për deponimin e mbeturinave, ashtu siç është e paraprë me rregullativen ligjore.
Dukuri shqetësuese është prania e individëve të pa autorizuar në deponi që merren me
grumbullimin e llojeve të caktuara të mbeturinave me qëllim shitjen e tyre, si dhe qënëve
endacak.
Rekomandimet:
Qe te kemi një gjendje me te mire në menaxhimin e mbeturinave ne këtë deponi duhet te merren parasysh këto rekomandime:
 Të bëhet mbulimi i sipërfaqëve të mbushura me mbeturina;
 Të mbahet në funksion të vazhueshëm sistemi i pompimit për të parandaluar rrjedhjet
e ujërave te zeza nga kjo deponi duke respektuar nenin 16 te UA nr. 08/2017 për
menaxhimin e deponive të mbeturinave;
 Të bëhet hapja e pjesës së re të deponisë me të gjitha standardet e lejuar ligjore për
deponim të mbetuinave;
 Të ndalohet rrjedhja e ujrave të zeza nga deponia në dy pjesët aktuale të deponisë;
 Të ndalohet hudhja e mbeturinave jashtë sipërfaqës së deponisë;
 Të parandalohet qasja e personave të pa autorizuar të në deponi;
 Të bëhet kontrollimi i ujërave dhe menaxhimi i kullimit sipas nenit 15 te UA nr.08/2017
 Operatori duhet te sigurojë zbatimin e monitorimit te deponise sipas nenit 16 te UA nr.
08/2017 për menaxhimin e deponive te mbeturinave;
 Te mos pranohen në deponi llojet e mbeturinave siç janë: gomat e përdorura, mbeturinat
e lëngëta, mbeturinat medicinale, mbetjet shtazore etj. te cilat janë te ndaluara me nenin
11 të UA nr. 08/2017 për menaxhimin e deponive te mbeturinave.\
Vizit monitoruese në deponin sanitare në Prizren
Nga zyrtarët e AMMK, vizita monitoruese në deponinë sanitare në Prizren është realizuar me datë 23.02.2021. Qëllimi i vizitës ishte vlerësimi i gjendjes mjedisore te deponisë. Ashtu siç është përcaktuar sipas planit të operimit, në deponinë e Prizrenit, deponohen mbeturinat që vijnë nga Prizreni, Gjakova, Rahoveci, Malisheva, Suhareka, Mamusha. Jetëgjatësia e kesaj deponie është parapa për 15 nga fillimi i operimit. Deponia akoma është në funksion, me gjasë edhe për shumë vite.
Gjendja e Deponisë
Gjëndja mjedisore e deponisë është konstatuar së nuk është e mirë. Në rënd të parë insfrastruktura rrugore mbrenda deponisë duhet të jetë më e rregulluar dhe e shtruar me zhavor, për gaktin se rruga në brendi është e mbuluar me baltë. Pra kërkohet të vehet një shtresë e mirëfilltqë me zhavor. Pjesa e poshtme e deponisë (ana perendimore) është e mbushur me mbeturina, dhe e cila nuk mbulohet me dhe sipas proporcionit të mbushjes. Në pjesën lindore të deponisë vazhdon deponimi i mbeturinave me një proporcion të shpërndar. Në të njëjtën kohë në këtë pjesë bëhet shtyrja dhe ngjeshja me makinerin e rëndë të përcaktuar për ketë operim. Po ashtu, në këtë pjesë të deponisë para disa viteve është hapur një sipërfaqe e re e cila është dedikuar për zgjerimin e deponisë, por e cila akoma nuk është në operim. Përgjegjësi i deponisë z. Asllan Shehu, ka deklaruar se është duke punuara në menaxhimin e deponisë, përkundër veshtirësive që kemi me mjetet dhe infrastrukturën. Ndër të tjera përgjegjesi theksoj se ngjeshja e mbeturinave bëhet në mënyrë të rregullt, por se mbulueshmeria e saj me dhe është duke shkuar ngadal përshkak të mungesesë së kapaciteteve për mbulim.
Në pjesën e poshtme të deponisë (lagunës) kemi hasur ujërrjedhe të vogël të deponisë, cka kjo shkakton probleme të metutjeshme mjedisore në kontaminimin e tokës bujqësore dhe livadheve që shtrihen në anën e poshtme. Gjithashtu, ujërjedha e deponisë shkakton ndotjen edhe të Lumit të Landovicës, e cila shkarkohet pas një distance prej 700 m të qarkullimit. Një problem tjetër është konstatuar prezenca e mbeturinave jashtë rrethojes së deponisë, të hudhura nga persona fizik dhe juridik, dukie shkktuar kështu një ndotje të theksuar me mbeturina në atë zonë. Ky problem mbetet afatgjatë me faktinë së KMDK nuk është përgjegjesë për menaxhimin e mbeturinave jashtë deponisë, ndërsa komuna nuk e evidenton si deponi ilegale dhe si një përgjegjesi e saj për të hequr këtë sasi të mbeturinave. Krahasuar me deponit tjera, në këtë deponi nuk kemi hasur individ të pa autorizuar që merren me ndarjen e mbeturinave. Meqë një pjesë e madhe e deponisë është e pa mbuluar me shtresen e dheut, gjatë kesaj faze kohore sa ishim në monitorim kishte skajshmerisht volum të madhë të insekteve te ndryshme e në veçanti nga mizat. Siç dihet mizat janë bartës të semundjeve infektive, si një rrezik në rend të parë për stafin menaxhues të deponisë dhe me gjerë.
Rekomandimet:
Pas vizitës monitorues të deponisë së Prizrenit, kemi nxjerrë keto rekomandime;
 Të bëhet mbulimi me dheun proporcionalisht me sipërfaqën e mbushur me mbeturina;
 Të mbahet në funksion të vazhueshëm sistemi i pompimit për të parandaluar rrjedhjet
e ujërave te zeza nga laguna e kësaj deponie, duke respektuar nenin 16 te UA nr.
08/2017 për menaxhimin e deponive te mbeturinave;
 Të mos bëhet hapja e pjesës së re te deponisë pa i respektuar rregullat ligjore dhe pa u
pajisur me leje përkatëse nga MMPHI;
 Të ndalohet rrjedhja e ujërave të zeza nga laguna e deponisë;
 Të bëhen përpjekje për parandalimin e hudhjës së mbeturinave jashtë sipërfaqës së
deponisë,
 Të bëhet vlerësimi i gjëndjes së mjedisit të deponisë nga ana e kompanisë, veçanerishtë
nga ana e poshtme e ujërrjedhëse e lagunës,
 Operatori duhet te sigurojë zbatimin e monitorimit te deponise sipas nenit 16 te UA nr.
08/2017 për menaxhimin e deponive te mbeturinave;
 Te krijohen kushte dhe infrastrukturë me e mirë mbrenda deponisë nga KMDK, etj.
Vizita monitoruese në stacion për transferim të mbeturinave komunale në Gjakovë
Më datë 23.02.21, është bërë një vizitë për vlerësimin e gjendjes mjedisore në stacionin për transferim të mbeturinave komunale në Gjakovës. Gjatë vizitës takuam z. Nuri Mulliqi, si administrator gjatë ditës së vizitës. Ndër të tjera nga z. Mulliqi u njoftuam rreth gjendjes së stacionit për transferim, për formën e menaxhimit, për hyrjet mbeturinave brenda një dite dhe daljet dhe hapat që është duke marr kompania për përmirësimin e gjendjes.
Karakteristikat e përgjithshme të stacionit
stacionin për transferim të mbeturinave komunale në Gjakovë, menaxhohet nga Kompania Rajonale e Mbeturinave “Çabrati” Sh.A. Stacioni është i lokalizuar në periferi të qytetit të Gjakovës në drejtimin e rrugës Gjakovë – Prizren. Mbeturinat nga ky stacion transferohen në deponin sanitare në Landovicë-Prizren. Pjesa kryesore e stacionit ka një bazament prej betoni. Ndërsa pjesa tjetër përreth stacionit ku ka prani të mbeturinave nuk ka ndonjë bazament apo shtresë izoluese.
Të gjeturat gjatë monitorimit
Përgjatë rrugës në drejtim të hyrjes në stacionin e transferimit të mbeturinave, gjendet një sasi e madhe e mbeturinave. Kjo gjendje është gjatë tërë rrugës në anën e majtë në drejtim të stacionit të transferit. Lartësia e mbeturinave në këtë pjesë arrin 2-3 m. Gjendja në këtë stacion akoma është e rënd, edhe përkundër transferimit të një sasie të konsiderueshme të mbeturinave ekzistuese në deponinë sanitare në Landovicë. Përkundër përpjekjes që kompania është duke bërë për largimin e mbeturinave deri në 130 t, sasia e shkarkuar gjatë viteve paraprak ka qenë shumë me i madhe sesa heqja e tyre. Prandaj kjo gjendje duhet kohe për tu përmirësuar nëse vazhdohet më këtë tempo te heqjes se mbeturinave. Një projekt i iniciuar nga Komuna dhe i mbështetur edhe nga MMPHI, për ndarjen dhe klasifikimin e mbeturinave në stacion, është në proces të ndërtimit. Ky projekt parasheh ndërtimin e një objekti për ndarjen e mbeturinave para se ato de të dërgohen në deponinë në e Landovicë. Ky objekt do të ndihmonte që të ndahen mbeturinat dhe jo e tërë të dërgohet për deponim. Sipas z. Mulliqi, ky objekt do të përfundoj gjatë vitit 2021, meqë edhe teknologjia për operim kishte arritur.
Duhet theksuar se neglizhenca e komunës për vite me radhë për të menaxhuar stacionin për transferim të mbeturinave komunale, sipas standardeve ligjore, ka ndikuar që edhe kompania për menaxhim të mbeturinave të humb efikasitetin e operimit dhe mirëmbajtjes së infrastrukturës operuese të stacionit. Si pasoj e mos mbështetjes se kompanisë, gjendja në stacion prej vitit në vit është përkeqësuar, ku edhe kulmin e arriti në vitin 2020, ku një sipërfaqe bukur e madhe e mbeturinave është djegur. Akoma ky stacion paraqet një imazh mjaft të keq për këtë komunë dhe një burim të theksuar të ndotjes së mjedisit.
Rekomandimet
Rekomandojmë që në këtë stacion të ndërmerren këto veprime:
 Nga kompania menaxhuese ”Çabrati”, kërkohet që të largohen të gjitha mbeturinat të
cilat janë akumuluar me vite;
 Të fillohet me ndarjen e mbeturinave pasi të përfundon objekti për riciklim;
 Komuna e Gjakovës, të merr masa në mbështetjen e kompanisë për largimin e të
gjitha mbeturinave jashtë transferit, veçanërisht përgjatë rrugës në drejtim të
transferit;
 Të bëhet transferimi i tërë kësaj sasie mbeturinash në deponin e Landovicës;
 Izolimi i hapësirës dhe ndërtimi sa më parë i rrethojës, si masë parandaluese për futjen
e personave të paautorizuar dhe qenve endacak;
 Të bëhet pastrimi i gjithë zonës nga mbeturinat;
 Te behet dezinfektimi i hapësirës para dhe pas heqjes së mbeturinave./Lajmi.net/

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending