Shkalla në të cilën një ndërtesë angazhohet me kulturën ose peizazhin e një vendi kontrollohet kryesisht nga qëllimi i projektimit, pra koncepti arkitektonik dhe suksesi i zbatimit të tij.
Fotografia zbulon marrëdhëniet, por nuk i ndërton ato në radhë të parë. Edhe në rastin ekstrem kur një strukturë është projektuar me vetëdije për të diferencuar dhe ndarë veten nga çdo lloj mjedisi, kulturor apo natyror, ajo ende vendoset në mënyrë të pashmangshme në një kontekst dhe perceptohet si pjesë e tij.
Thënë kjo, përmes fotografisë sime, nuk mundem dhe nuk aspiroj të shkëput kontekstin fizik nga ai kulturor.
Vitet që kalova duke fotografuar vendet e gërmimeve ishin formuese si në mënyrën se si i perceptoj unë ashtu edhe në mënyrën se si fotografoj artefaktet në një peizazh. Në një gërmim ndeshesh me ngatërrimin e kulturës dhe vendit, në një kuptim shumë të mirëfilltë: të dyja bëhen efektivisht një pasi shtresat pasuese të peizazheve të dikurshme sedimentojnë njëra mbi tjetrën dhe rrëmbejnë mure, shtylla, oborre.
Procesi i marrjes dhe rindërtimit të kulturës, kërkimi arkeologjik, kërkon një angazhim me peizazhin, një rrëshqitje të ndërgjegjshme dhe të studiuar të këtyre shtresave gjeologjike.
Fotografia duhet ta zbulojë këtë marrëdhënie përmes dy komponentëve të saj kryesorë: fizikës ose hapësinor dhe kohorë ose procedural.
Megjithatë, edhe pa marrë parasysh arkeologjinë, besoj se nuk është e mundur të ndahet kultura – që është një fenomen thellësisht i lokalizuar – nga peizazhi. E kundërta është gjithashtu e vërtetë, ose siç ka thënë historiani Simon Schama, “Peizazhet janë kulturë përpara se të jenë natyrë; konstruktet e imagjinatës të projektuara mbi dru, ujë dhe shkëmb”.
Prandaj, rrëfimi definitivisht shtrihet në atë që ju e quani “makro diskutim” duke e vendosur arkitekturën në një kontekst kulturor, sepse është e pamundur të mos e zgjerosh atë. Diskutimi “mikro” i vendit dhe diskutimi “makro” i kulturës janë për mua e njëjta gjë.
#Autorja e këtij shkrimi, Erieta Attali arkitekte nga Tel Avivi është përkushtuar ndërveprimit midis arkitekturës dhe peizazhit për tridhjetë vitet e fundit.
Nëpërmjet punës së saj pioniere, ajo ka krijuar një rrugë të re në fotografinë arkitekturore, ku përmbajtja dhe konteksti janë të përmbysura. Fotografia e saj eksploron sesi kushtet ekstreme dhe terrenet sfiduese bëjnë që njerëzimi të riorientohet dhe të ripërqendrohet përmes përgjigjeve arkitekturore.
Fotografia e saj jokonvencionale bazohet në një metodë pune të nxjerrë nga përvoja e saj në arkeologji dhe fotografi të artit të bukur.
Hulumtimi i saj aktual mbi peizazhet urbane, qendrat historike dhe periferitë e qytetit e ka informuar dhe përmirësuar punën e saj.
Në imazhet e saj, arkitektura mishëron një element natyror të ndërlidhur me kontekstin.” Erieta Attali është një profesoreshë vizitore në Universitetin Kombëtar në Singapor dhe ajo banon midis Parisit, NYC dhe Singaporit. Ajo fitoi çmimin gjerman të librit fotografik 19|20 me monografinë e saj fotografike “Periferia, Arkeologjia e Dritës”./Media Ndërtimi.