Pretendimi i bërë nga një specialiste kulturore e Kembrixhit se i është ndaluar diskutimi mbi manastirin në Deçan në një konferencë ndërkombëtare në Pejë, ka shkaktuar një debat të ashpër rreth fjalës së lirë.
Një studiuese mbi Trashëgiminë Kulturore në Universitetin e Kembrixhit në Mbretërinë e Bashkuar, Nora Visoka Weller, e ka akuzuar një konferencë në Pejë për censurë, me pretendimin se organizatorët e konferencës, “Marrëdhëniet rajonale dhe ndërkombëtare të udhëhequra nga Trashëgimia: pengesë apo efekt zingjiror?”, pjesë e projektit hulumtues ILUCIDARE, i thanë asaj të mos diskutonte për manastirin ortodoks në Deçan.
Organizatorët e konferencës në Pejë i kanë mohuar këto akuza.
Sipas Visoka Weller, e specializuar mbi trashëgiminë dhe konfliktet dhe politikat ndërkombëtare për mbrojtjen e trashëgimisë, ky ndalim ishte i papranueshëm dhe çështjet e trashëgimisë nuk mund të debatohen siç duhet aty ku nuk lejohet e drejta mbi lirinë e shprehjes, raporton Kallxo.com.
“Më ftuan të flisja për politizimin e trashëgimisë kulturore, por më kërkuan të flisja për shembuj të tjerë brenda punës sime, e të mos e përmendja asnjëherë Manastirin e Deçanit”, shkroi ajo në Facebook të martën.
“Kjo censurë është e papranueshme nga ana ime dhe në fund ligjërimi u anulua. Kultura dhe zhvillimi i debatit të bazuar në trashëgiminë ndëretnike nuk mund të debatohet nëse nuk njihet e drejta themelore për lirinë e shprehjes. Çfarë lloj persekutimi është ky?”, ka shkruar Visoka Ëeller në faqen e saj në Facebook.Partnerët lokalë të projektit dhe fondacioni i trashëgimisë pan-evropiane me bazë në Bruksel dhe Hagë, Europa Nostra, i mohojnë pretendimet e bëra nga Visoka Weller.
Koenraad Van Balen, koordinator i projektit dhe kryesues i Komitetit Drejtues të projektit kërkimor ILUCIDARE, tha për BIRN se asnjë temë nuk u censurua në konferencë.
Sipas tij, tema e manastirit është përmendur nga partneri nikoqir, mirëpo nuk është futur në agjendën finale të konferencës për shkak se konsorciumi nuk ka pasur kohë të mjaftueshme për të përgatitur një diskutim shkencor për të.
“Nora Ëeller kishte kontakte paraprake me partnerin nikoqir të takimit tonë në Kosovë, por meqë punëtoria e propozuar nuk u mbajt në programin final, ajo nuk u ftua për diskutim në takimin tonë. Prandaj, pretendimet e saj për censurë janë befasuese dhe të pasakta”, tha Van Balen nga Europa Nostra.
Ai shtoi se tema e Manastirit të Deçanit kërkon përgatitje të plotë nga të gjithë pjesëmarrësit në diskutim.