Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti ka paralajmëruar të shtunën shpalljen e gjendjes së jashtëzakonshme. Hoti ka mbajtur një videokonferencë me kryetarët e komunave, ndërsa i “ka njoftuar ata se me këtë trend të të prekurve me COVID-19, duhet të konsiderohet shpallja e gjendjes së jashtëzakonshme”.
Është neni 131 i Kushtetutës së Republikës së Kosovës që e rregullon çështjen e gjendjes së jashtëzakonshme.
Në këtë nen shkruan se “Presidenti i Republikës mund të shpallë Gjendjen e Jashtëzakonshme, kur: ka nevojë për masa emergjente të mbrojtjes; ka rrezik të brendshëm ndaj rendit kushtetues ose sigurisë publike; ka fatkeqësi natyrore, e cila prek tërë territorin e Republikës së Kosovës ose një pjesë të tij”.
Në pikën 2 të këtij neni të Kushtetutës shkruan se gjatë gjendjes së jashtëzakonshme, Kushtetuta nuk suspendohet.
“Kufizimet mbi të drejtat dhe liritë e garantuara me këtë Kushtetutë bëhen vetëm deri në shkallën e nevojshme, për sa më pak kohë që të jetë e nevojshme dhe në përputhje të plotë me këtë Kushtetutë. Gjatë Gjendjes së Jashtëzakonshme, ligji për zgjedhjet e Kuvendit dhe të Komunave nuk mund të ndryshohet. Parimet e tjera për veprimet e institucioneve publike gjatë Gjendjes së Jashtëzakonshme rregullohen me ligj, por ato nuk duhet të jenë në shpërputhje me këtë nen”.
Kushtetuta parasheh që në rast të nevojës për marrjen e masave emergjente të mbrojtjes, presidenti i Kosovës, pas konsultimit me kryeministrin, të shpall gjendjen e jashtëzakonshme. Presidenti shpallë menjëherë dekretin, i cili përcakton natyrën e kërcënimit dhe çfarëdo kufizimi për të drejtat dhe liritë. Brenda 48 orëve, Kuvendi mund të japë pëlqimin me 2/3 e votave të deputetëve të pranishëm dhe që votojnë. Pa pëlqimin e deputetëve, dekreti nuk ka forcë e efekt.
Pika tjetër parasheh që presidenti në konsultim me kryeministrin shpallë gjendjen e jashtëzakonshme, nëse ka rrezik ndaj rendit kushtetues dhe sigurisë publike, ose ekziston një fatkeqësi natyrore në tërë territorin e Kosovës ose një pjesë të tij.
Gjendja e jashtëzakonshme nuk mund të shpallet për më shumë se 60 ditë. Me pëlqimin e shumicës së deputetëve, nëse është e nevojshme, mund të zgjatet për periudha pasuese prej 30 ditësh. Gjithsej nuk mund të shpallet për më shumë se 90 ditë.
Vetëm kur presidenti konstaton se rreziku ndaj Kosovës është i natyrës së jashtëzakonshme, kuvendi mund të vendos që gjendja e jashtëzakonshme të zgjasë mbi 150 ditë. Për këtë duhen 2/3 e votave të të gjithë deputetëve.
Kushtetuta parasheh edhe mobilizimin e FSK-së, për të ndihmuar në gjendjen e jashtëzakonshme. Presidenti mund të urdhërojë këtë, pas konsultimit me Qeverinë dhe Kuvendin.
Ndërkohë Këshilli i Sigurisë gjatë gjendjes së jashtëzakonshme, ushtron funksione ekzekutive, që kufizohen në funksionet që ndërlidhen në veçanti me gjendjen e jashtëzakonshme. Presidenti drejton Këshillin e Sigurisë gjatë gjendjes së jashtëzakonshme.
Themelimi i Këshillit të Sigurisë së Kosovës është i rregulluar me ligj. Neni 14 i këtij ligji thotë se presidenti kryeson Këshillin e Sigurisë.
Këshillin pos presidentit, kryeministrit dhe ministrave te të cilët duhet të bartet pushteti ekzekutiv, e përbëjnë edhe zyrtarë tjerë, duke përfshirë drejtorin e përgjithshëm të Policisë së Kosovës dhe komandantin e FSK-së.
Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi në mes të marsit kishte përmendur propozimin për shpalljen e gjendjes së jashtëzakonshme. Me propozimin e tij nuk ishte pajtuar Qeveria Kurti. Ishte kohë kur në Kosovë ishin vetëm 19 raste me koronavirus. Tani çdo ditë po konfirmohen mbi 200 raste të reja.
You must be logged in to post a comment Login