Pas hetimit të Grenfell Tower, arkitektët duhet të përballen me përgjegjësinë e tyre për krizën e sigurisë së ndërtesave në Britani në vend që të fajësojnë kontratat që pakësojnë ndikimin e tyre, shkruan Peter Apps.
Mund të mos jetë më tituj kombëtarë, por Britania po përjeton një krizë të vazhdueshme të sigurisë së ndërtesave. Pas zjarrit shkatërrues të Grenfell Tower në vitin 2017, mijëra ndërtesa të tjera janë gjetur të kenë materiale të djegshme në muret e tyre ose probleme të tjera serioze të sigurisë nga zjarri. Në një vend me një mbështetje të gjatë për t’u thënë njerëzve në ndërtesat e djegura të “qëndrojnë” për shkak të besimit të natyrshëm se struktura do të përmbajë flakët, ky është një problem madhor.
Një numër i pallogaritshëm njerëzish – me gjasë në dhjetëra apo edhe qindra mijëra – po vuajnë pasojat financiare dhe emocionale të jetesës në shtëpitë që janë ndërtuar duke përdorur materiale të papërshtatshme. Pavarësisht përpjekjeve të tëra, qeveria nuk ka mundur ta zgjidhë këtë çështje.
Sa herë që flas me një arkitekt, jam duke numëruar mbrapsht derisa të dëgjoj të njëjtën gjë
Sa herë që flas me një arkitekt për situatën, po numëroj në kokë derisa të dëgjoj të njëjtën gjë. Një tundje e urtë e kokës dhe më pas një pyetje retorike: “Epo, a e dini cili është problemi i vërtetë?” Përgjigja: kontrata “projektimi dhe ndërtimi”, të cilat heqin kontrollin nga arkitekti mbi një projekt dhe e vendosin atë në duart e kontraktorit kryesor.
Logjika është se dizajnet zvogëlohen dhe materialet ndërrohen nga kontraktorët e etur për fitim me një sy në marzhin e tyre. Dhe kjo, nëse duhen besuar shumë e shumë arkitektë, është rrënja e të gjitha të këqijave në sektorin e ndërtimit. Nëse do t’i vendosnim arkitektët në një pozicion me më shumë ndikim, problemet thjesht do të shkriheshin.
Megjithatë, problemi është se ky argument nuk i reziston kontaktit me realitetin e krizës së sigurisë së ndërtesave.
Në çdo shtresë, kishte një dështim për të shqyrtuar siç duhet pajtueshmërinë dhe sigurinë dhe një supozim dembel se kjo përgjegjësi qëndronte me dikë tjetër në zinxhir. Në këtë rast, me të gjithë që shikonin diku tjetër, kjo përgjegjësi nuk u ul askund dhe siguria thjesht ra në anash – një shqetësim dytësor për efikasitetin termik, estetikën dhe (mbi të gjitha) koston.
Të kuptuarit se si të reformohet industria kërkon që të gjithë në ndërtim të shikojnë në mënyrë kritike rolin e tyre – jo jashtë të tjerëve. Në fakt, ky është pikërisht qëndrimi që na çoi këtu në radhë të parë.
Pra, jo, vënia nën kontroll e arkitektëve nuk do të zgjidhë, në vetvete, problemet që na sollën krizën e sigurisë së ndërtesave. Të paktën jo derisa arkitektët, së bashku me pjesën tjetër të industrisë, të jenë në gjendje të përballojnë me ndershmëri gabimet që na çuan këtu.
Shkruar nga: Peter Apps është zëvendës redaktor në Inside Housing./Media Ndërtimi.