Connect with us

Aktuale

Tkurret toka bujqësore në Kosovë, krijohen zona industriale dhe urbane

Published

on

Sipërfaqja e tokës bujqësore në Kosovë nga viti në vit po zvogëlohet. Tokat bujqësore janë shndërruar në zona industriale, objekte afariste, komerciale dhe banesa kolektive.

Që nga paslufta, në Kosovë hektarë të shumtë të tokave bujqësore, kryesisht rreth magjistraleve në të gjitha komunat e Kosovës, janë përdorur për qëllime jobujqësore.

Ndërrimi i destinimit nga toka bujqësore theksohet si një problem për të siguruar prodhime bujqësore në të ardhmen.

Të dhënat zyrtare mungojnë se sa hektarë tokë bujqësore i është ndërruar desitinimi.

Por, sipas disa të dhënave të Ministrisë së Bujqësisë Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, në vit rreth 500 hektarëve tokë bujqësore u ndërrohet destinimi. Kurse sipas të dhënave të Sindikatave të Bujqve kjo shkon edhe më shumë, dhe atë deri në 1000 hektarë.

Idriz Gashi, shef i Divizionit për Tokën Bujqësore, që funksionon në kuadër të Ministrisë së Bujqësisë i tha REL se sa i përket ndërrimit të destinimit të tokave bujqësore, Ministria e Bujqësisë nuk ka të dhëna të sakta.

Sipas tij, komunat e Kosovës, të cilat në bazë të Ligjit për bujqësi e kanë kompetencë, nuk i kanë sjell këto të dhëna.

Por, Gashi bën të ditur se të dhënat e fundit për këtë janë nga një projekt i bërë vite me parë në bashkëpunim me Komisionin Evropian.

“Bazuar në një analizë të argumentuar në aspektin territorial dhe ligjor që Ministria e Bujqësisë e ka realizuar me një projekt të Komisionit Evropian, ku kanë qenë të përfshirë edhe ekspertë ndërkombëtarë, vlerësohet se në Kosovë brenda një viti, përafërsisht nga toka bujqësore në destinime jobujqësore kalojnë rreth 500 hektarë në mënyrë të planifikuar dhe të paplanifikuar”, thotë Gashi.

Sipas të dhënave të fundit të regjistrimit të bujqësisë, tokë bujqësore llogariten të jenë 413,635 hektarë.

Nëse kjo sipërfaqe tokë bujqësore llogaritet për kokë banori, sipas Gashit është shumë e ulët dhe nën mesataren e standardit të Organizatës së Ushqimit dhe Bujqësisë së OKB-së (FAO).

“Sipas standardeve të FAO-së, limiti i tokës bujqësore për kokë banori është rreth 17 ari për të siguruara të mirat materiale për një zhvillim të qëndrueshëm të njerizimit, derisa, përafërsisht ne kemi vetëm 15 ari tokë bujqësore për kokë banori dhe jemi nën limitin ekzistencial. Por, që kjo nuk paraqet ndonjë rrezik për të ardhmen, pasi që 50 mijë hektarë tokë pyjore mund të shndërrohen në toka bujqësore”, thotë Gashi.

Ekspertë të bujqësisë në Kosovë vazhdimisht kanë tërhequr vërejtjen se ndërrimi i destinimit të tokës bujqësore në të ardhmen do të sjellë pasoja, në mungesë të sigurimit të produkteve elementare bujqësore.

Këtë shqetësim e ngrehin edhe përfaqësues të sindikatave të bujqve.

Kryetari i Federatës Sindikale të Bujqve, Tahir Tahiri, në një bisedë për Radion Evropa e Lirë thotë se qysh nga paslufta ndërtimet të shumta janë bërë në tokat bujqësore.

“Konsiderohet se në vit uzurpohen 800 deri në 1000 hektarë tokë bujqësore. Kjo për bujqësinë dhe shtetin e Kosovës është dëm i madh që do të ketë pasoja të mëdha edhe në të ardhmen. Kemi sipërfaqe të vogla të tokave bujqësore për kokë banori. Ne po varemi nga produktet bujqësore të importuara, ky import në të ardhmen do të rritet. Betonimi i tokave bujqësore po e zvogëlon mundësinë për të siguruar produktet bujqësore, por zvogëlon edhe zhvillimin e bujqësisë”, thotë Tahiri.

Tokat bujqësore më cilësore të Kosovës, sipas Tahirit, janë betonuar dhe sipas tij, ajo tokë bujqësore në të cilën është ndërtuar më nuk do të mund të kthehet në tokë të punueshme.

“Ato toka janë të mbrojtura me Ligjin për tokat bujqësore, por ato ligje nuk përfillen nga institucionet tona, fatkeqësisht. Kuvendet komunale lejojnë dhe lëshojnë leje për ndërtim të objekteve të ndryshme në tokat bujqësore që janë të mbrojtura me ligj. Si sindikatë kemi reaguar tek institucionet kompetente që të ndërpritet kjo dukuri dhe të lirohen tokat bujqësore që janë të uzurpuara, por deri më tani asgjë nuk ka në këtë drejtim”, thotë Tahiri.

Kosova që nga viti 2005 ka në fuqi Ligjin për tokën bujqësore, i cili ka për qëllim krijimin e bazës ligjore për shfrytëzimin, mbrojtjen dhe rregullimin e tokës bujqësore.

Sipas këtij ligji, pronari apo shfrytëzuesi i tokës bujqësore është i detyruar që tokën bujqësore ta shfrytëzojë në mënyrën, e cila u përshtatet vetive natyrore të tokës, duke mos e zvogëluar vlerën e saj dhe duke përdorur masat agroteknike përkatëse.

Ky ligj parasheh edhe dënime për personat fizikë apo juridikë, të cilët ndërrojnë destinimin e tokës bujqësore apo e shfrytëzojnë për qëllime jobujqësore.

Dënimi, sipas ligjit, parasheh një shumë prej 1.000 euro deri në 10.000 euro.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending