Connect with us

Aktuale

Termocentrali “Kosova e Re”, drejt finalizimit

Published

on

Pas më shumë se një dekade përgatitje e zvarritje, në pjesën e parë të vitit të ardhshëm pritet të fillojë ndërtimi i Termocentrali “Kosova e Re”.

Ky projekt që përfaqëson investimin më të madh të huaj në Kosovë, sipas zyrtarëve qeveritarë, pritet të stabilizojë situatën me energji elektrike, të rezultojë në përmirësimin e cilësisë se ajrit, rritë shkallën e punësimit dhe të nxisë zhvillimin e përgjithshëm ekonomik.

Në fund të vitit të kaluar, Qeveria e Kosovës ka nënshkruar marrëveshjen komercialeme kompaninë amerikane “Contour Global”, për ndërtimin e këtij termocentrali me kapacitet 500 megavat, i cili do kushtojë 1.3 miliard euro.

Qeveria e Kosovës dhe “ ContourGlobal”, ndërkaq, javën e kaluar ka përzgjedhur katër ofertuesit e mundshëm për kontraktimin, për inxhinierim, projektim, ndërtim dhe mirëmbajtje për projektin e Termocentralit “Kosova e Re”.

Ministri i Zhvillimit Ekonomik, Valdrin Lluka në një bisedë për Radion Evropa e Lirë, thotë se ndërtimi i këtij termocentrali do të përmirësojë stabilitetin e furnizimit me energji elektrike, duke i dhënë fund humbjeve prej 415 milionë dollarë në vit, të shkaktuara nga furnizimi i paqëndrueshëm i energjisë në Kosovë.

“Ky termocentral përveç se do të stabilizojë furnizimin më energji elektrike, do të sigurojë gjithashtu që të kemi energji stabile dhe me kualitet të mirë, pasi edhe kjo është më rëndësi edhe gjatë periudhave kur ka vështirësi në importin e energjisë, konkretisht gjatë sezonit të dimrit”.

“Prandaj, me këtë projekt do të eliminohen një pjesë e madhe e problemeve aktuale energjetike, pasi investimet do të vazhdojnë edhe në përmirësimin e rrjetit të distribuimit”, thotë Lluka .

Në anën tjetër, Et’hem Çeku, që ishte ministër i Energjisë dhe Minierave në kohën kur u hartua projekti në vitin 2005, thotë se Kosova ka nevojë për kapacitete të reja energjetike, duke marrë parasysh vjetërsinë e termocentraleve aktuale prodhuese, “Kosova A” dhe “Kosova B”.

Por, që sipas tij, kapacitetet prej 500 megavatësh janë të pamjaftueshme për një zhvillim më të qëndrueshëm ekonomik.

Ai ndërkaq konsideron se sektori energjetik është dashur të jetë faktor ndikues edhe në buxhetin e Kosovës, pasi vendet e Ballkanit kanë nevojë për energji.

“Në qoftë se planifikojmë zhvillim mesatar prej 4 për qind në vit, dhe kur e shohim nevojat e ekonomisë,bizneseve të Kosovës dhe ardhjen e investitorëve të huaj në Kosovë ky planifikim për të ndërtuar këto kapacitete, janë të pamjaftueshme për ekonominë dhe për nevojat e brendshme të Kosovës”, tha Çeku.

Sipas projektit fillestar, ndërtimi i Termocentralit “Kosova e Re” ishte paraparë të bëhet me kapacitet të prodhimit prej 2100 megavatësh, 1600 megavatë më shumë se me marrëveshjen aktuale.

Por, si projekt i filluar qysh në vitin 2005, për vite të tëra, apo varësisht nga ndryshimi i Qeverisë, edhe projekti ka pësuar ndryshime.

Arsye tjetër, sipas Çekut, se kapacitete energjetike janë të pamjaftueshme është edhe mbyllja e Termocentralit “Kosova A” për shkak të vjetërsisë se tij, dhe që është cilësuar si ndotësi më i madh i mjedisit.

Ky ishte zotimi i Qeverisë së Kosovës në Sekretariatin e Komunitetit të Energjisë së Vjenës dhe Bashkimit Evropian, në kuadër të zbatimit të standardeve të Bashkimit Evropian në emetimin e gazrave.

Kurse në Strategjinë e Energjisë në Republikën e Kosovës për vitet 2016- 2025, përmendet vazhdimi i punës së termocentralit “Kosova A”, deri në hyrjen në punë të termocentralit “Kosova e Re”.

Termocentrali “Kosova A” përbëhet nga pesë blloqe. Blloku i parë, A-1, ka hyrë në fuqi në vitin 1962 kurse blloku A-5 në vitin 1975 . Si pasojë e vjetërsisë, dy blloqet nuk funksionojnë.

“Pas mbylljes se Termocentralit ‘Kosova A’ për shkak të vjetërsisë, edhe Termocentrali tjetër ‘Kosova B’, më pas duhet të kalojë në riformatizim të plotë. Kosovës i mbesin vetëm këta megavat të cilët do të jenë shumë, shumë të limituara, për të nevojat e ekonomisë se Kosovës dhe furnizimit të qytetarëve me energji elektrike”, thotë Çeku.

Edhe ekspertë për çështje energjetike pohojnë se kapacitetet prodhuese të termocentralit të ri, janë të pamjaftueshme që të arrijë të mbulojëkërkesat me energji elektrike që ka Kosova.

Hamdi Malushaj, drejtor në kompaninë “Evroenergie”, kompani kjo që merret me analiza dhe studime të çështjeve energjetike në tregun e Kosovës dhe Gjermanisë, thekson se kërkesa për energji elektrikederi në vitin 2023do të rritet në deri 1700 megavatë”.

“Kërkesat momentale për energji në treg janë më të mëdha se sa krejt kapaciteti i termocentrali. Nga ana tjetër, pritet rrënimi i termocentralit ‘Kosova e A’ pritet vjetërsimi i Termocentralit ‘Kosova B’”, thotë Malushaj.

Pavarësisht këtyre, ministri Valdrin Lluka, shprehet optimist se pas vitit 2023, kur parashikohet të përfundojë ndërtimi Termocentralit “Kosova e Re”, pasqyra energjetike në Kosovë do jetë ndryshe.

Sidoqoftë, “Contour Global” ka parashikuar të krijojë Fondin për Zhvillimin e Komunitetit, buxheti i të cilit arrin një shumë prej 10 milionë euro, e që do të investohen për një periudhë shtatëvjeçare.

Këto mjete do të investohen në komunat që prek termocentrali “Kosova e Re”, me qëllim të përmirësimit të mjedisit social dhe nxitjes së zhvillimit ekonomik përmes punësimit.

Gjatë fazës së ndërtimit të termocentralit pritet të punësohen rreth 10 mijë persona, kurse pas përfundimit të fazës së ndërtimit, në punë do të mbesin rreth 700 punëtorë.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending