Connect with us

Aktuale

Si po e ridefinon “Arkitektura Kërkimore” artin

Published

on

Në vitin 1990, kolegji “Goldsmiths”, në Londër krijoi “Young British Artist” (Artistët e rinj britanik). Tani, ky kolegj ka bashkuar një grup shumë më ndryshe të “arkitektëve”, puna e të cilëve ka gjasa të paraqitet në gjykata e nëpër galeri të artit.

Përmes shkallëve të ngushta në kolegjin “Goldsmiths” në Londër, të cilat të çojnë në katin e sipërm, mund të gjesh një dhomë të ajrosur, në cilën krijuesit e filmave, ekspertë të ndryshëm, gazetarë hulumtues e arkeologë punojnë para ekraneve të tyre kompjuterike. Ky objekt njihet si qendra e “Arkitekturës Mjeko-Ligjore”, një agjenci kërkimore që merret me hetime të detajuara në lidhje me abuzimet e të drejtave të njerëzve si dhe me shkeljet mjeko-ligjore, shkruan“The Guardian”, transmeton Ndërtimi.info.

Dëshmitë e përpiluara nga Arkitektura Mjeko-Ligjore i janë dorëzuar Gjykatës Penale Ndërkombëtare për sulmin e Izraelit në Gaza në vitin 2014. Dëshmi tjera janë dërguar në Gjykatën Inter-Amerikane për gjenocidin në Guatemala. Një tjetër rast është dorëzuar në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut për rolin e Italisë në vdekjen e emigrantëve.

“Ne jemi konfrontues, ndërhyrës”, është shprehur aktivisti dhe themeluesi i Arkitekturës Mjeko- Ligjore, Eyal Weizman. Sipas tij, Arkitektura Ligjore ka evoluar si disiplinë hulumtuese, duke drejtuar një sërë rastesh kërkimore.

Në këtë “epokë të së vërtetës”, verifikimi është i thelbësor, kështu që burimet e dokumentacionet e panumërta analizohen deri në detajet më të vogla. Në vizitën e fundit të bërë nga gazetarët, hulumtuesit po sinkronizonin filmimin e kamerave të sigurisë, kur ishte qëlluar një aktivist. Disa të tjerë po merreshin me pamjet e kamerave në lidhje me vrasjen e fundit të një aktivisti që i përkiste komunitetit LGBT, i cili vdiq në Greqi. Hulumtuesi e njëherish krijuesi i këtyre filmave, Laura Poitras po vizitonte gazetarët nga “New York Times”, të cilët kishin shkuar për të mësuar më shumë për hetimet vizuale. Një ekip tjetër aktualisht është duke u trajnuar në Chigago, për t’iu përgjigjur dhunës së policëve.

“Goldsmiths”  dëshmoi edhe një herë se është inkubator i një lëvizjeje të re, madje edhe pas 30 vitesh që kur Damien Hirst dhe shokët e tij paraqitën para publikut ekspozitën e tyre historike të artit, që njihej si “Freeze”. Kjo lëvizje e shfaqur  ka marrë emrin nga Qendra për ArkitekturëKërkimore (CRA) në “Goldsmiths”.

“Arkitektura Kërkimore” nuk ka të bëjë aspak me dizajnimin e ndërtesave, por ka të bëjë gjithçka rreth politikës së hapësirës, ​​veçanërisht se si manipulohet nga shtetet dhe korporatat kundër civilëve dhe mjedisit, që nga goditjet e avionëve në Pakistan e deri tek minierat në Amazonë. Me përdorimin e teknologjisë së sofistikuar, si modelimi 3D e shumë metoda tjera, mund të sigurohen dëshmi të forta të keqbërjes. Puna përfundimtare e këtij grupi, ka gjasë të paraqitet në një gjykatë ndërkombëtare po ashtu edhe në një galeri të artit.

Ky nuk është një art i destinuar për shtëpitë e koleksionistëve. Nuk ka të bëjë me piktura të bukura apo edhe me shprehje të bukura. Studentët dhe stafi i “Qendrës Kërkimore të Arkitekturës” janë duke u përballur me pasion me strukturat e pushtetit përgjegjës për dhunë dhe shkatërrim, duke përdorur mjete të shumta gazetareske dhe teknologjike për të zbuluar tregime të fshehura. Ata e quajnë veten më shumë “praktikues hapësinorë” sesa arkitektë ose artistë, pasi ekspozimi i filmave, imazheve, instalimeve dhe librave të tyre në galeri është vetëm një aspekt i punës së tyre, që përfshin gjithashtu mësimdhënie, bashkëpunim me ekspertë dhe kërkime të vazhdueshme..

“Qendra e Arkitekturës Kërkimore” (CRA) u krijua si një fakultet pasuniversitar në Universitetin “Goldsmiths” nga viti 2005./Ndërtimi.info/

 

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending