Ata që kalojnë në qendër të Mitrovicës, saktësisht në bërthamën e vjetër të qytetit, e shohin një shtëpi të lartë e të vjetër. E ndërtuar në vitin 1930, Shtëpia e Xhafer Devës tani pranë ka objekte dhe institucione qendrore të qytetit, shkruan Ndërtimi.info.

Emrin e ka marrë nga pronari  Xhafer Deva, njëri prej personaliteteve më të shquara të këtij rajoni, i cili ishte prefekt i Mitrovicës si dhe Ministër i Punëve të Brendshme në Qeverinë Shqiptare (1943/44).

Shtëpia që në fillim të ndërtimit kishte karakter banimi, pas Luftës së Dytë Botërore, e tërë pasuria e Xhafer Devës ishte konfiskuar nga pushteti i kohës dhe kjo pronë kaloi në pronësi shoqërore. Pas konfiskimit, shtëpia shërbeu si ambulancë, e më vonë si strehimore për familjet e pastrehë.

Shtëpia e Xhafer Devës ka vlerë të jashtëzakonshme shoqërore, kulturore–historike dhe arkitektonike për tërë rajonin. Duke pasur vlerë të veçantë kjo shtëpi është pjesë e listës së Trashëgimisë Kulturore të Kosovës.

Ky objekt i trashëgimisë kulturore i përket arkitekturës moderne euro-perëndimore dhe shquhet me elemente të shumta dekoruese në eksterier. Si e tillë kjo është një ndër shtëpitë e para të këtij stili në Mitrovicë dhe Kosovë në përgjithësi.

Stili i ndërtimit të kësaj shtëpie, paraqet kthesë radikale të kalimit nga ndërtimi i objekteve me ndikim të arkitekturës të stilit oriental, në ndërtim të objekteve me stil të arkitekturës moderne europiane. Sistemi i ndërtimit është masiv. Material kryesor i ndërtimit janë gurët dhe tullat e argjilës së pjekur të lidhura me llaç gëlqeror, ndërsa konstruksioni meskatësh është nga druri. Kulmi është dy ujor nga konstruksioni i drurit, i rrethuar me mur të kurorës, ndërsa mbulesa është me qeramidhe. Suvatimi i brendshëm dhe i jashtëm është bërë nga llaçi gëlqeror.

Në objekt nuk janë bërë transformime të theksuara, përveç disa ndërhyrjeve në ndarjen e hapësirave të Ndërtesa ka ruajtur gjendjen fillestare të ndërtimit.