Aktuale
Shtatë vitet kur furishëm në tokën e bukës u “mboll” beton [video]
Shkendije Ahmeti
Vitet mes 2008-s dhe 2015-s kanë qenë të këqija për tokat bujqësore. Në vend se të mbillet grurë apo misër, aty u mboll beton. Mbi tokë bujqësore u ndërtua. Ky shndërrim i tokave bujqësore në beton, del të jetë shqetësuese për Federatën Sindikale të Bujqve në vend.
Uzurpimi i tokave bujqësore me beton duhet të jetë alarmante për qytetarët dhe shtetin, pasi rrezikohet nga importin i kulturave bujqësore. Mirëpo Ministria e Bujqësisë thotë se ka mjaft tokë bujqësore për shfrytëzim.
Sipas vlerësimeve të ministrisë del që brenda një viti Kosova të humb rreth 500 hektarë tokë bujqësore, të cilat zëvendësohen me toka ndërtimi.
Sipërfaqet më të preferuar për tu kthyer në betoni janë kryesisht rreth magjistraleve, në të gjitha komunat e Kosovës janë shndërruar në zona industriale, objekte afariste e komerciale dhe banesa kolektive.
Tahir Tahiri, udhëheqës i Federatës Sindikale të Bujqve ka treguar për Ndërtimi.info se nga tokë bujqësore lehtë shndërrohet në ndërtim, por jo anasjelltas.
“Më së shumti ndërtohet pranë autostradave, pran magjistraleve, pranë qendrave ku mund të zhvillohen biznese të lloj-llojshme. Siç janë restaurantet, pishina, depot e materialit ndërtimor, pompa të benzinës, depo të mbeturinave gjegjësisht të veturave të vjetra, lloj-lloj formash që njerëzit mendojnë me zhvillu një biznes për të mbijetuar, për të pasur përfitime personale. Në këtë mënyrë përveç që uzurpohen dhe zvogëlohen sipërfaqet e tokave bujqësore të mbrojtura me ligj ato toka po betonohen me zhavorr e me gur që është shumë vështirë edhe nëse shteti intervenon edhe nëse fermeri ose individi që donë të zhvilloj një biznes të tillë dhe që donë ndërkohë me kthy prapë në tokë bujqësore është shumë vështirë, sepse aq shume futen gur e beton nëpër ato pjesë saqë është vështirë me i kthy në toka pjellore”, thotë Tahiri.
Gjitha zonat e Kosovës, disa më shumë e disa më pak po degradojnë tokat bujqësore, edhe pse po ekziston Ligji për Tokat Bujqësore, Tahiri është shprehur se ky ligj nuk po implementohet, duke zvogëluar tokën e bukës.
“E për neve është më shqetësuese që ne po e importojmë bukën, edhe atë më të madhe. Këtë vit nuk kemi më shumë se deri 20-25 për qind bukë për popullatë. Gjithë pjesën tjetër të grurit dhe kulturave bujqësore i marrin prej importit e çka është më shqetësuese për neve si sindikate është që i marrim të gjitha nga Serbia”, tha Tahiri.
Shefi i Divizionit për Tokën Bujqësore, që funksionon në kuadër të Ministrisë se Bujqësisë, Idriz Gashi për Ndërtimi.info ka treguar se grumbullimi i të dhënave se sa hektarë tokë bujqësore shndërrohen në tokë ndërtimi është kompetencë të kuvendeve komunale.
“Sipërfaqet e tokave bujqësore të cilat shndërrohen në tokën ndërtimore, kjo kompetencë iu takon kuvendeve komunale të bëjnë grumbullimin e këtyre të dhënave bazuar në ligjin për tokat bujqësore dhe këto të dhëna t’i dërgojnë në Ministrinë e Bujqësisë. Përkundër kërkesës që kemi dërguar të gjitha komunave të Kosovës që këto të dhëna të sigurohen ende nuk kemi marrë ndonjë shifër të saktë. Vlerësohet që në Kosovë humbin për çdo vit në mënyrë të organizuar, kur them në mënyrë të organizuar me plane zhvillimore komunale në mënyrë të paoraganizuar rreth 500 hektarë…Vitet kur ka humbur sipërfaqja e tokës bujqësore, zhvillimi më i hovshëm ka qenë nga viti 2008 deri në 2015 edhe po ndodh”, ka treguar Gashi.
Ndër tjera Gashi thotë se nuk do ketë ndonjë pengesë në sektorin e zhvillimit të bujqësisë, por vetëm se çdo gjë duhet të bëhet në mënyrë të koordinuar me institucionet tjera për zhvillim ekonomik.
“Nga ana tjetër sa i përket tokës bujqësore, toka bujqësore në Kosovë ka një pjellori të lartë, mund të themi se kemi tokë kualitative…kështu që nuk vlerësoj që do të kemi ndonjë pengesë në sektorin e zhvillimit të bujqësisë mirëpo kjo do të jetë në mënyrë të koordinuar me institucionet tjera, të kem zhvillim ekonomik. Zhvillimi ekonomik kryesisht bëhet në ndërtime në tokat bujqësore qoftë infrastruktura, qoftë në zhvillimin e zonave ekomomike, zgjerimin e zonave urbane e tjera”, tha ai.
Gashi ka treguar se një tokë bujqësore të shndërrohet në tokë ndërtimi duhet të jetë e paraparë me plan zhvillimor komunal.
“Kjo çështje është e rregulluar me kornizën ligjore në fuqi, baza kryesore është ligji për planifikim hapësinor dhe ligji për tokat bujqësore të cilat në fakt janë të inkuperuara njëra me tjetrën. Pasandej, para aprovimit të planit zhvillimor komunal, kërkesa duhet t’i nënshtrohet Ministrisë së Bujqësisë e cila e shqyrton se ajo komuna, zgjerimin e zonave urbane në tokë bujqësore ku mund të ndalohet apo ku mund të aprovohet, varësisht nga kualiteti i tokës të cilat planifikohet të bëhet zgjerimi i tokës urbane në toka bujqësore”, tregoi Gashi.
Edhe procesi i privatizimit ka ndikuar në zvogëlimin e sipërfaqes së tokës së punueshme. Sipas një raporti të publikuar nga Ministria e Bujqësisë, thuhet se nga viti 2004 e deri në vitin 2014 janë privatizuar mbi 28 mijë hektarë, më çmim mesatare të shitjes prej 34 euro për një ari.