Connect with us

Aktuale

Rregullimi i sheshit pa i siguruar mjetet e fut në borxhe komunën e Ferizajt

Published

on

Gazeta Jeta në Kosovë ka gjetur se deri te nënshkrimi i kontratës janë bërë disa shkelje që lidheshin me planifikimin e gabuar financiar të projektit të realizuar përmes prokurimit nga qeverisja lokale në Ferizaj gjatë vitit 2016 dhe 2017. Si pasojë e këtij keq-planifikimi komuna mund të përballet me borxhet.

Me 19 tetor të vitit 2016, Komuna e Ferizajt kishte filluar procedurat e tenderimit për rregullimin e sheshit, ndërkaq me 2 nëntor kishte shpallur njoftimin për kontratë. Sipas njoftimit, projekti do të ishte trevjeçar dhe vlera e parashikuar e tij do të ishte 1 milion e 338 mijë euro.

Në bazë të buxhetit të Komunës së Ferizajt për vitin 2016, kur edhe ka filluar procedura e prokurimit për Projektin “Rregullimi i Qendrës së Qytetit, Faza II” ishin planifikuar vetëm 190 mijë euro në tre vjet, 2016-2018. Ndërkaq, në Kornizën Afatmesme Buxhetore të Komunës së Ferizajt për vitet 2016-2018, parashihej faza e III-të e rregullimit të qendrës dhe jo faza II.

Ndryshe nga buxheti i Komunës së Ferizajt, në buxhetin e Kosovës figurojnë 190 mijë euro të ndara për tre vjet për realizimin e këtij projekti.

Sipas këtyre projeksioneve buxhetore, Komuna e Ferizajt nuk ka pasur mjete financiare të planifikuara mjaftueshëm për të nisur procedura të prokurimit. Pra, procedura për kontratë në vlerën 1 milion e 338 mijë euro është nisur duke pasur vetëm 190 mijë euro të planifikuara për të njëjtën kontratë.

Deklarata e “disponueshmërisë” së fondeve

Ligji për Prokurim Publik obligon Zyrtarin Kryesor Financiar dhe Zyrtarin Kryesor Administrativ (Kryetarin e Komunës) që të përpilojë një deklaratë të nevojave dhe përcaktimit të disponueshmërisë së fondeve, para fillimit të procedurave të prokurimit. Krejt kjo për të siguruar që organizata buxhetore nuk hyn në procedurë të prokurimit pa pasur mjete të mjaftueshme në dispozicion.

Deklarata e disponueshmërisë së mjeteve

Siç kërkohet në ligj, kjo deklaratë është dorëzuar në KRPP nga Komuna e Ferizajt. Sipas deklaratës, të cilën e ka siguruar Gazeta Jeta në Kosovë, thuhet se janë planifikuar të ndahen për këtë projekt 1 milion e 148 mijë euro vetëm në vitin 2018. Por, kjo shumë nuk figuron as në buxhetin e vitit 2016, në të cilin futen edhe planifikimet afatmesme trevjeçare, bazuar në kornizën afatmesme. Madje, edhe në buxhetin e Komunës së Ferizajt për vitin 2017, i cili është miratuar pas inicimit të tenderit, nuk ishte parashikuar asnjë euro për vitin 2018 për këtë projekt. Deklarata për zotim të mjeteve ishte nënshkruar në datën e njëjtë kur është iniciuar procedura e prokurimit për këtë projekt.

Ligji për Prokurim Publik obligon që kryetari i komunës të rikonfirmojë disponueshmërinë e mjeteve financiare para njoftimit për dhënie të kontratës. Në këtë rast, kjo deklaratë ishte nënshkruar nga kryetari Svarça para njoftimit, duke respektuar kërkesën ligjore.

Mirëpo, në fakt, rikonfirmimi për disponueshmërinë e fondeve nuk përkon me mjetet e ndara në bazë të buxhetit të Komunës së Ferizajt për vitin 2017 e as në buxhetin e Kosovës. Sipas buxhetit të Kosovës për vitin 2017, janë vetëm 786,100 euro të parashikuara për këtë projekt, për vitet 2017-2019.  Pra, më pak se kontrata e nënshkruar dhe shumë më pak sesa zotimi i mjeteve që ishte bërë në fillim të projektit.

Për më tepër, ky veprim është në kundërshtim me nenin 9.3 të Ligjit për Prokurim Publik në Kosovë. Neni 9.3 i këtij ligji, kërkon që në rastet kur një prokurim krijon obligime financiare në vitet e ardhshme fiskale, Zyrtari Kryesor Financiar duhet të “(i) sigurojë që tabelat e bashkëngjitura Ligjit për Ndarjet Buxhetore ofrojnë bazë të arsyeshme për të pritur se në vitet a ardhshme fiskale do t’i ofrohen fonde të mjaftueshme për përmbushjen e obligimeve të tilla (…)”.

Nga tabelat e bashkëngjitura në ligjin për buxhet për vitin 2016 dhe 2017 vërehet se nuk kanë krijuar bazë të arsyeshme për të përmbushur obligimet financiare që rrjedhin nga kjo kontratë. Rrjedhimisht, Zyrtari Kryesor Financiar i Komunës së Ferizajt dhe kryetari i Komunës, Muharrem Svarça, kanë nënshkruar deklaratën për disponueshmëri të fondeve të “padisponueshme”.

Borxhet që mund të rrjedhin nga kjo kontratë

Sipas planifikimeve buxhetore të Komunës së Ferizajt, e përfshirë edhe në buxhetin e Kosovës, Komuna e Ferizajt mund të hyjë në borxh prej më së paku 113 mijë eurove për të përmbushur obligimet financiare nga kjo kontratë. Më konkretisht, sipas tabelave të buxhetit të Kosovës për vitin 2017, për këtë kontratë do të jenë në dispozicion 786,100 euro. Ndërkaq obligimet financiare nga kontrata kapin shumën prej 899,426.64 euro ose 113,326.64 euro më shumë sesa mjetet në dispozicion.

Për më tepër, për të mbuluar këtë obligim financiar, Komuna e Ferizajt do të duhet të sakrifikojë projekte të tjera të planifikuara për vitet e ardhshme.

Madje, bazuar në buxhetin e vitit 2018 del që komuna do të mbetet borxh gati gjysmën e kostos së këtij projekti. Për vitin 2018 për këtë projekt janë planifikuar vetëm 131 mijë e 300 euro. Nuk dihet se sa mjete janë paguar deri më tani. Ndërsa, pjesa më e madhe e buxhetit për këtë projekt është lënë për vitin 2019. Bazuar në planifikimin afatmesëm, për vitin 2019 janë planifikuar 447 mijë euro, apo më shumë se gjysma e kostos së projektit të nisur në vitin 2016.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending