Uncategorized
Rëndësia e shëndetit dhe sigurisë në punë
![](https://ndertimi.info/wp-content/uploads/2019/04/izolim-1.jpg)
Nga: Suad Bushi
Puna është një emërtim, që mund të tregojë: në kuptimin e përgjithshëm veprimtarinë trupore apo mendore të qëllimshme e të paramenduar të njeriut, për të kryer apo bërë diçka.
Por, në Kosovë puna ka shkuar deri në një anë ç’orientimi total. Në disa kushte, puna po bëhet një faktor i madh rreziku për dëmtimin e shëndetit, shkaktimin e paaftësisë për punë madje edhe vdekjen.
Në Republikën e Kosovës mungesa e kushteve të Shëndetit dhe Sigurisë në punë, po sjell shumë fatalitete.
Gjatë vitit 2018, ka pasur 23 raste të vdekjes së punëtorëve, në vendin e punës, si dhe më shumë se 120 lëndime. Shumica e lëndimeve nuk raportohen kinse bëhet dëmtimi i imazhit të kompanisë dhe të njëjtat raportohen vetëm kur ashpërsia e lëndimit është shumë e rëndë dhe nuk mundet të tejkalohet pa u raportuar tek Inspektorati i punës.
Duke aluaduar se kemi një legjislacion të zhvilluar sa i përket Shëndetit dhe Sigurisë në Punë, përsëri Kosova po përballet me shumë fatalitete e lëndime, të cilat po ndodhin në veprimtari të ndryshme ku më e prekura është ajo e sektorit të ndërtimtarisë .
Sfidat që po hasen në terren janë të ndryshme, duke filluar nga numri i vogël i inspektorëve të punës, pakujdesia e deri tek kushtet jo të mira në vendet e punës, si dhe mungesa e njohurive sa i përket çështjeve të Shëndetit dhe Sigurisë në Punë.
Një gjë tjetër me rëndësi të përmendet është se edhe familjet e të aksidentuarëve në vendin e punës nuk kanë përkrahje financiare. Familjet që ballafaqohen me raste të tilla duhet të marrin ndihmë financiare nga Qeveria, ose nga ndonjë fond i veçantë.
Ndihma financiare nuk do ta kthente në jetë punëtorin, që ka humbur jetën në vendin e punës, por trupi i tij do të pushonte i qetë në varreza, duke e ditur që familja tash ka një të ardhur mujore, që e bën më të lehtë mbijetesën.
Çdo kompani përcakton parimin se punonjësit duhet të jenë të mbrojtur nga sëmundjet profesionale, lëndimet dhe fatalitetet që rrjedhin nga vendet e punës, megjithatë, në shumë kompani të ndryshme realiteti është shumë ndryshe.
Në shumë vende pune, siguria menaxhohet si një procesi ndarë, është këputur kryesisht nga shërbimi, prodhimi dhe fitimi. Megjithatë, shëndeti dhe siguria duhet të jenë një rezultat, kulturë, përformancë dhe pjesë e punës së përditshme të puntorëve.
Në shumicën e aksidenteve, që ndodhin në Kosovë, kompanitë deklarohen se iu vjen keq për humbjet, por a mjafton përgjigjja e tyre?!̋ “Na vjen keqˮ. Ata vazhdojnë me jetën e tyre dhe jetojnë me një dënim të përjetshëm të humbjes së jetëve të puntorëve të ndryshëm, duke tentuar që t’i mbushin gjepat e tyre mbi gjakun e puntorëve.
Siguria dhe Shëndeti i puntorëve është një nga çështjet më të rëndësishëm në vendin e punës dhe është plotësisht përgjegjësi e pronarëve të bizneseve për t’u siguruar që punonjësit e tyre të punojnë në mjedis të sigurtë. Menaxhmenti duhet të sigurohet që puntorët janë të motivuar dhe t’i nxisin punonjësit, për të qenë aktiv në procesin e punës, si dhe të raportojnë të gjitha veprimet e pasigurta dhe kushtet e pasigurta .
Të dhënat e ndryshme tregojnë informata se si njerëzit duhet ti përshtaten mentalisht dhe fizikisht ambientit të tyre punues, ashtu që nëse dikush punon në një kohë të gjatë në kushte jo të mira dhe me mjete jo adekuate ekziston mundësia që personi në fjalë të lëndohet ose edhe të marrë ndonjë sëmundje profesionale të punës.
Gjithashtu, për ti motivuar punëtorët, menaxhmenti duhet të ofrojë shpërblime, si vlerësim për punën e tyre. Kështu, këto hapa do ta bëjnë vendin tuaj të punës shumë të sigurtë.
Ekspertët e sigurisë, pajtohen që zbatimi i një sistemi të raportimit të ashtu quajtur Gati Incidente është shumë gjë e mirë dhe duhet të aplikohet edhe në kompanitë kosovare e sidomos tek ndërtimet e vrazhda.
Raportimi shton vlerën në një organizatë, kur trajtohet në mënyren e duhur dhe përdoret për të përmirësuar vendin e punës dhe me qëllimin që të mirren masa korrigjuese ndaj rreziqeve.
Motoja e çdo kompanie sa i përket raportimit të Gati Incidenteve ,vendeve të pasigurta duhet të jetë që “Ne nuk shikojmë se çfarë ka ndodhur; ne shikojmë se çfarë mund të kishte ndodhur”.
Për çdo ndërmarrje, pavarësisht nga madhësia, investimet në programet e sigurisë dhe shëndetit në punë, janë të dobishme, si dhe kostoja e krijimit të këtij programi do të jetë shumë më pak se kostoja që kompanitë duhet të paguajnë si kompensim, ose për të rregulluar imazhin e tyre pas ndonjë aksidenti serioz që, mundet të ndodh si pasojë e kushteve të këqija në vendet e punës.
Në mesin e shumë arsyeve, po i cekim (3) arsye kryesore pse duhet të investohet në Shëndetin dhe Sigurinë në Punë :
- Arsyet Morale
Tek arsyet morale, hyjnë kërkesat dhe nevojat njerëzore për të punuar, sepse çdo njeri ka të drejtë të punojë e me këtë rast edhe të ketë mbrojtje të shëndetit në procesin e punës, si dhe të jetë i mbrojtur nga lëndimet në punë.
A ka gjë më të keqe se një puntor i cili zgjohet në mëngjes, për të siguruar mbijetesën për anëtarët e familjes e për fëmijët e tij dhe i njejti të kthehet si kufomë tek familja e tij.
Besoj që nuk ka kompani ose pronarë në botë që dëshiron që puntorët e tij/saj të marrin dëme ose pasoja nga aktivitieti i tyre punues
2. Arsyet Ekonomike
Çdo aksident në vendin e punës, do të ketë një pasojë financiare.
Arsyet ekonomike janë të ndryshme, pse duhet të investohet në Shëndetin dhe Sigurinë në Punë?.
Duke filluar nga shpenzimet që shkaktohen nga dëmet që sjellin mungesa e zbatueshmërisë së sistemit të mbrojtjes në punë, zëvendësimi i punëtorit të lënduar me një punëtor tjetër, trajnimi i puntorit të ri e vonesat e shumta në prodhim/shërbim.
- ArsyetLigjore
Që kanë të bëjnë me të gjitha kërkesat ligjore që dalin nga Ligji i Shëndetit dhe Sigurisë në Punë dhe rregullore tjera përkatëse dhe mos zbatimi i dispozitave ligjore që rrjedhin nga Ligji i Shëndetit dhe Sigurisë në punë, pason me gjoba nga 500 (pesëqind),deri në 35000 (tridhjetë e pesë mijë) euro.
Dhe në fund, të gjithë le të mundohemi që të paktën t’i dëgjojmë fjalët e fëmijëve tanë që thonë:
“Nëse e shihni Babin tim duke punuar në mënyrë jo të sigurtë, JU LUTEM NDALONE ATË “.
![](https://ndertimi.info/wp-content/uploads/2019/05/image.png)
![](https://ndertimi.info/wp-content/uploads/2022/04/logo-ndertimi.png)