Connect with us

Aktuale

Raporti i Progresit gjen ngecje të mëdha në prokurimin publik

Published

on

Korrupsioni gjatë ciklit të prokurimit publik, kapaciteti i dobët i institucioneve të prokurimit për administrimin e prokurimit publik si dhe mungesa e bashkëpunimit në mes të institucioneve të prokurimit publik, janë vetëm disa nga mangësitë e gjetura në Raportin e Progresit, të vitit 2019 për Kosovën.

I vetmi përparim në prokurim, sipas Komisionit Evropian, është platforma elektronike e prokurimit.

“Njëfarë përparimi është arritur me futjen e mëtejshme të platformës elektronike të prokurimit. Sidoqoftë, nevojiten përpjekje më të mëdha për të parandaluar parregullsitë dhe korrupsionin gjatë ciklit të prokurimit”, kështu e përshkruan KE përparimin në fushën e prokurimit.

Në Raportin e Progresit theksohet se Kosova ende duhet të adresojë kapacitetin e dobët të institucioneve të prokurimit publik.

“Kosova ende duhet të adresojë kapacitetin e dobët të institucioneve të prokurimit publik për të administruar prokurimin publik, monitorimin dhe zbatimin e pamjaftueshëm të kontratave të cilat janë të cënueshme ndaj korrupsionit” potencohet në raport.

Ky adresim, sipas gjetjeve të Komisionit Evropian duhet të vijë për shkak se shumica e rekomandimeve që janë dhënë për Kosovën në vitin 2018 mbesin akoma të vlefshme.

“Kosova duhet të harmonizojë më tej legjislacionin e vet për prokurimin publik, duke përfshirë edhe partnertitetet publike dhe koncesionet dhe të sigurojë zbatimin e duhur të Ligjit për prokurimi publik; të sigurojë që Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP) të jetë plotësisht funksional dhe që kufizimet e kapacitetit të stafit të adresohen” theksohet në raport.

Tutje në raport thuhet se duhet të bëhet edhe rritja e kapacitetit të të gjitha institucioneve të prokurimit publik si dhe bashkëpunimi i ndërmjetshëm për të siguruar zbatimin e vazhdueshëm të rregullatorit të prokurimit publik.

Implementimi i kapaciteteve

Korniza ligjore e Kosovës për prokurimin publik siç përmendet në raport, është përafruar gjerësisht me Direktivat e BE-së të vitit 2004 për prokurimet klasike, komunale dhe për koncesionet. Por, përshtatja e mëtejshme me Direktivën e BE-së , të vitit 2014, është akoma e nevojshme.

Referuar gjetjeve të raportit, të gjitha instrumentet ligjore dhe financiare të përdorura në fushën e prokurimit publik dhe koncesionet, duke përfshirë marrëveshjet ndërqeveritare të përfunduara me vendet e treta, duhet të pasqyrojë parimet e transparencës, konkurrencës, trajtimit të barabartë dhe mosdiskriminimit.

“Kosova ka një strategji (2017-2021) dhe planin e veprimit (2017-2019) për të përmirësuar sistemin e prokurimit publik. Megjithatë, nuk ka marrëveshje për ta vlerësuar zbatimin e saj. Objektivat kryesore të prokurimit publik janë të pasqyruara edhe në Strategjinë e Menaxhimit të Financave Publike 2016-2020. Për këtë gjë mungojnë hapat konkretë, aktivitetet e koordinuara dhe përcaktimi i afateve kohore mungon zbatimi i strategjisë dhe planit të veprimit”, thuhet në raportin e vitit 2019, për Kosovën.

Institucionet e Prokurimit Publik në Kosovë, sipas Komisionit Evropian, duhet të koordinohen më shumë dhe të përballen me sfida të mëdha në ushtrimin e funksioneve dhe detyrave të tyre në mënyrë efektive dhe efikase.

Sipas gjetjeve të Komisionit Evropian, në vitin 2018, pjesa e prokurimit publik përbënte 9.4% të GSP-së (631.6 milionë euro). Nga kjo, 89% e kontratave janë dhënë duke përdorur procedurë të hapur. Por, megjithëkëtë, 99% e kontratave publike janë dhënë sipas kriterit të çmimit më të ulët, në vend të raportit çmim – cilësi e cila është në linjë me Direktivën e BE-së për prokurimin publik. Në raport theksohet se çmimet për artikujt e njëjtë dallojnë shumë midis autoriteteve kontraktuese.

“ Fakti se autoritetet kontraktuese nuk kanë kapacitet për të hartuar specifikimet e duhura teknike, minojnë cilësinë, efikasitetin, transparencën dhe efektivitetin dhe mbikëqyrjen e ciklit të prokurimit” është shkruar në Raportin e Progresit.

“Të gjitha 188 autoritetet kontraktuese në nivel qendror dhe lokal duhet të përdorin sistemin e prokurimit elektronik për çdo lloj aktiviteti të prokurimit. Që nga janari 2019, dorëzimi elektronik i ofertave është i detyrueshëm për të gjitha llojet dhe vlerat e prokurimit dhe dorëzimi fizik nuk është i lejuar më. Trajnimi i vazhdueshëm kërkohet për të zhvilluar aftësinë e ofertuesve dhe blerësve për të përdorur prokurimin elektronik. Rreth 6 mijë operatorë ekonomik dhe 15,000 përdorues aktualisht janë të regjistruar dhe e përdorin në mënyrë aktive sistemin e prokurimit elektronik. Prokurimi i centralizuar është i detyrueshëm për 14 kategori të mallrave dhe shërbimeve të listuara nga Ministria e Financave dhe zbatohet për agjencitë me më pak se 50 punonjës” thuhet në gjetjet e Komisionit Evropian.

Sipas këtyre gjetjeve, monitorimi i aktiviteteve qendrore të blerjes mbetet veçanërisht i rëndësishëm për shkak të nivelit të lartë të vlerave dhe kompleksitetit.

E mangësitë e tilla siç shpjegohet në raport po rrjedhin nga planifikimi i dobët dhe dështimi nga ana e autoriteteve kontraktuese për të kryer hulumtime të tregut. Poashtu edhe analizat e pamjaftueshme dhe mbledhja e të dhënave shtojnë ekzekutimin e dobët të kontratave.

E përdorimi i kriterit të “çmimit më të ulët”, çdo herë, sipas raportit, mund të çojë në kosto më të larta dhe blerje me cilësi të dobët.

Mungesa e zbatimit të vendimeve të Organit Shqyrtues të Prokurimit

Mungesa e zbatimit të vendimeve nga ana e Organit Shqyrtues të Prokurimit (OSHP), gjithashtu është përmendur në raport.

“Deri në tetor 2018, OSHP kishte pranuar 614 ankesa dhe kishte shqyrtuar 521 ankesa. Vendimet e OSHP-së publikohen në faqen e saj, por baza e të dhënave e saj nuk është e lehtë për t’u përdorur”, thuhet në raport.

Operatorët ekonomik, sipas gjetjeve të Komisionit Evropian, kanë të drejtë të kërkojnë nga OSHP që të bëjë shqyrtimin e ankesave të tyre. E në rast të mosrespektimit të vendimeve të saj “OSHP-ja ka fuqinë të vendosë gjoba për autoritetet kontraktuese. Katër dënime të tilla, u shqiptuan në vitin 2018”.

Se ky organ nuk është i plotë është theksuar edhe në raport. Kjo për shkak se dy prej pesë anëtarëve të bordit të saj janë pezulluar që nga qershori 2017, për shkak të padisë së ngritur ndaj tyre në një rast korrupsioni.

Stafi i OSHP-së përbëhet nga 18 nëpunës civilë dhe një numër ekspertësh të jashtëm. Vendimet e saj, të cilat janë bërë nga bordi nuk zbatohen gjithmonë./Ndërtimi.info/

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending