Connect with us

Aktuale

“Qyteti i përjetshëm” vepra e pavdekshme e Arata Isozakit

Published

on

Para pak ditësh ishte emër jo shumë i dëgjuar në vendin tonë, por pasi u nderua me çmimin “Pitzker”, arkitektit japonez Arata Isozaki po vazhdon t’i lakohet emri dhe t’i shënjestrohet i gjithë kontributi i jashtëzakonshëm që ka bërë për fushën e arkitekturës.

Arata Isozaki nuk është i njohur vetëm për punimet e tij të ndërtuara në mbarë botën, por edhe për teorinë e urbanizimit që përfshinë tekste dhe propozime të ndryshme, transmeton Ndërtimi.info.

E pikërisht në fushën e urbanizmit, ai zhvilloi një nga projektet më interesante të tij, master-planin futurist, të njohur si “Qyteti në ajër”, plan ky të cilin e relizoi në lagjen Shinjuku të Tokios, në Japoni.

Në fund të Luftës së Dytë Botërore, në Japoni – një vend që ishte në rindërtim të plotë material e shpirtëror, u shfaq një lëvizje arkitekturore dhe urbanistike avangarde, e njohur si “Metabolizmi”. Arkitektët japonezë filluan të eksplorojnë marrëdhëniet midis qenies njerëzore dhe mjedisit të ndërtuar.

Metabolizmi theksoi konceptin e rritjes biologjike në arkitekturë, duke nënkuptuar se qyteti, si dhe strukturat e tij, janë organizma të gjallë që zhvillohen së bashku. Arkitektura më pas u perceptua si një qenie në transformim të vazhdueshëm, si një lëvizje, e aftë për të reflektuar në projektimin e saj një realitet dinamik.

“Metabolizmi” u veçua nga pjesa më e madhe e diskursit ndërkombëtar të krijuar pas Luftës së Dytë Botërore. Ata u distancuan nga arkitektura e përcaktuar nga programimi funksional dhe u zhvendosën drejt reflektimit se si të krijohen qytete utopike pas shkatërrimeve të bëra nga lufta.

Arata Isozaki ishte 12 vjeç kur Hiroshima dhe Nagasaki u bombarduan. Ai e kuptoi historinë urbane si një ekzistencë rrethore. Si një vizion që lëviz nga ndërtimi në shkatërrimi e anasjelltas, duke vënë theksin në veprime të tilla si fatkeqësitë natyrore dhe luftërat, që kanë aftësinë për të shkatërruar qytete të tëra.

“Gërmadhat që formësuan mjedisin tim të fëmijërisë u prodhuan nga veprimet e një shkatërrimi të papritur … duke u endur midis tyre u ndërgjegjësova për fenomenin e zhdukjes, më shumë sesa për një ndjenjën tranzicionit të gjërave”

Megjithëse Isozaki asnjëherë nuk ishte formalisht pjesë e grupit të Metabolistëve, vizioni i tij fillestar i viteve gjashtëdhjetë u shoqërua me lëvizjen e njohur. Në vitin 1962, ai krijoi një propozim futurist që mbështetej në idenë e metamorfozës së qytetit: “Qyteti në ajër”.

Qyteti në ajër është një projekt i kapsulave të pezulluara në ajër mbi megastrukturat cilindrike dhe modulare. Këto struktura lejojnë zgjerimin dhe riorganizimin e hapësirës urbane, duke përfshirë ose hequr njësitë e kapsulave, në mënyrë që të plotësojnë në kohë reale nevojat e banorëve. Ndërkohë, themelet e kullave u ngjanin kratrave të mëdha të mbetura nga bomba, duke iu referuar reve të tymit të ngritura gjatë bombardimeve nga Shtetet e Bashkuara gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Për Arata Isozaki, qyteti është i destinuar të shkatërrohet. Një shkatërrim është e ardhmja e qytetit tonë dhe e ardhmja është vetë shkatërrimi. Në Procesin e Inkubacionit, ai thotë:

“Qytetet e ardhshme janë vetë rrënojat. Qytetet tona bashkëkohore … janë të destinuara të jetojnë vetëm një moment të shkurtër. Të japin energjinë e tyre dhe kthehen në materiale inerte. Të gjitha propozimet tona do të varrosen. Dhe edhe një herë mekanizmi i inkubacionit do të rindërtohet. Kjo do të jetë e ardhmja jonë “

Në momentin kur u propozua qyteti në ajër, Tokio kishte kufizuar lartësinë maksimale të ndërtimit deri në 31 metra. Isozaki tha:

“Tokio është e pashpresë … Unë jam duke lënë gjithçka nën 30 metra për të tjerët. Nëse ata mendojnë se mund të zgjidhin rrëmujën në këtë qytet, le të provojnë, unë do të mendoj për arkitekturën dhe qytetin, mbi 30 metra”.

Me pothuajse 60 vite që nga krijimi i saj, “Qyteti në ajër” është një punë e përjetshme nga Arata Isozaki. /Ndërtimi.info/

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending