Aktuale
Profesionet që s’po u hyjnë në punë kosovarëve
Për pak ditë pritet që në Kosovë të fillojë ndërtimi i Termocentralit “Kosova e Re”. Por, duket se shumë vështirë do të gjenden punëtorë të kualifikuar për tu angazhuar në këtë projekt.
Kjo ka filluar ta shqetësojë edhe Ministrin e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Shyqiri Bytyqin.
Nxënësit që përfundojnë këto shkolla, aktualisht nuk janë të aftë të marrin përsipër punët për të cilat kanë marrë dije.
Për këtë, kreu i arsimit në Kosovë, Shyqiri Bytyqi në një intervistë për Gazetën Fjala ka thënë se prioritet i tyre këtë vit do të jenë reformat në arsim profesional.
Madje viti 2018 është shpallur vit nacional për zhvillimin e shkollave profesionale.
Por, ndonëse i kanë dhënë prioritet kësaj fushe, ata ende nuk e kanë gjetur një model se si do t’i zhvillojnë këto shkolla. Thotë se janë në kërkim të një modeli sa më të mirë.
“Ne vërtetë i kemi dhënë prioritet arsimit professional. Në kuadër të programit tonë qevërisës, e kemi theksuar se do të jetë prioritet i prioriteteve arsimi professional. 2018 e kemi shpall vit nacional , pra do ta kemi një plan nacional për zhvillimin e shkollave profesionale . Ajo çfarë aktualisht ne jemi duke e bërë është gjetja e modelit sa më të mirë të mundshëm”, ka thënë Bytyqi në një intervistë për Gazetën Fjala.
E për të orientuar nxënësit për shkollat profesionle, MASHT-i do të bëjë një vlerësim nga klasa e gjashtë në të nëntën. Bytyqi shton se pas përfundimit të shkollës profesionale të rinjtë do të jenë të gatshëm për tregun e punës.
Deklaron se ka mungesë të kuadrove, sidomos në profesionet teknike.
“Kur po flasim për ktaegorinë të cilën ne me politika dojmë ta orientojmë te shkollat profesionale , e kemi obligim që këto shkolla të jenë vërtetë profesionale dhe ti zhvillojmë në nivelin që të rinjët tanë kur të përfundojnë shkollën profesionale të jenë të gatshëm për tregun e punës, për të cilin sot ka vërtetë shumë kërkesa dhe nuk kemi kuadro sa ka sot tregu, e në veqanti në profesionet teknike”, ka thënë Bytyqi.
Bytyqi pranon se ka të rinjë të cilë i kanë përfunduar studimet në Doktorraturë e Master, por që nuk gjejnë punë dhe detyrohen të punojnë si kamarier. Ndërsa thotë se edhe bizneset ankohen se nuk ka kuadro të përgaditura për punë.
“Këta studentë që marrin diplomë qoftë edhe në nivelet më të larta të edukimit, edhe master edhe doktorraturë, shpesh herë i gjejmë duke punuar si kamarier ose punojnë punë që nuk iu përkasin profesioneve të tyre , e në të njëjtën kohë edhe bizneset ankohen që nuk ka kuadro të përgaditura për punë për profesionet që kërkohen.”, ka deklaruar Kreu i Arsimit në një intervistë për Gazetën Fjala.
Demhasaj: Nevojitet përkrahje nga Qeveria për tu fuqizuar këto shkolla
Luljeta Demjaha nga Qendra Kosovare për Arsim ka thënë për Gazetën Fjala se situata në shkollat profesionale nuk është aspak e lakmueshme, ani pse janë derdhur gogja fonde për këtë qëllim.
Vlerëson se fondet e ndara për arsimin profesional nuk janë orientuar në bazë të nevojave dhe kërkesave për tregun e punës.
“Nëse analizohet numri i projekteve dhe fondeve të derdhura në fushën e arsimit profesional, fitohet përshtypja se nuk janë lënë anash këto shkolla. Por, meqenëse situata në shkolla nuk është aspak e lakmueshme, mund të konkludojmë se intervenimet nuk kanë pasur efektin e duhur. Apo për tu shprehur më saktë, fondet nuk janë orientuar në bazë të nevojave reale të shkollave dhe kërkesave të tregut të punës”, ka thënë Demjaha për Gazetën Fjala.
Demjaha thotë se nuk mjaftojnë vetëm fondet e donatorëve për tu fuqizuar shkollat profesionale. Deklaron se nevojitet edhe përkrahje nga ana e Qeverisë, e udhëzime nga specialist të fushës.
“Nuk mjaftojnë vetëm fondet e donatorëve që të shtyhet prioriteti i ministrisë së arsimit, por ato duhet të fuqizohen edhe me fonde të qeverisë tonë, duke u zotu për prioritetet e veta. Dhe më e rëndësishmja, planifikimi i kahjeve të arsimit profesional duhet të bëhet nga specialist të fushës, të cilët udhëzojnë drejt fondet që ofrohen në dispozicion”, thuhet në përgjigjet e Demjahës drejtuar Gazetës Fjala.
Regjistrimi i nxënësve ë bazë të kërkesës së tregut të punës, kushtet fizike në infrastrukturën shkollore për mësimin teorik dhe praktik, e bashkëpunimi me ndërmarrjet për punë më efikase në praktikën profesionale të nxënësve.
Sipas Demjahës janë veprimet që duhet nërmarrë për tu rritur që këto shkolla të përmirësojnë cilësinë dhe të përgatisin për tregun e punës kuadro. Por, jo vetëm.
“Të zhvillohen programe për zhvillimin profesional të mësimdhënësve në mënyrë që të mirëmbajnë njohuritë e tyre me ndryshumet e shpejta teknologjike; të punohet më shumë në fushën e këshillimit dhe orientimit për karrierë, qysh në shkollën e mesme të ultë, në klasët 7-9, në mënyrë që të ndihmohen nxënësit për të zgjedhur profesionet që premtojnë punësim”, janë veprimet e tjera që duhen të ndërmerren.
Demjaha vlerëson se është e paarsyeshme vonese e hartimit të dokumentit “Kurrikula Bërthamë për shkollat profesionale’, e cila do të jepte udhëzimet e qarta për secilin aspekt të arsimit profesional.
Thotë se kjo kurrikulë do të jepte udhëzime se cilat profilet duhet të ofrohen, qasjen e mësimdhënies, përgatitjen e mësimdhënësve, infrastrukturën shkollore, pajisjet për mësimin praktik, resurset mësimore e bashkëpunimin me ndërmarrjet për praktikë profesionale të nxënësve.
“Të gjitha këto janë përgjegjësi e institucioneve përgjegjëse për arsim profesional në nivel qendror, por edhe Drejtorive komunale për arsim në nivel lokal”, ka thënë Demjaha për Gazetën Fjala.
Profesionet teknike më të kërkuarat
Profilet të cilat janë të lidhura me teknologjinë informative, programim kompjuterik e robotikën, janë aktualisht kuadrot më të kërkuara sikur në sektorin publik, ashtu edhe në atë privat. Madje, siç vlerëson Demjaha, nëse këto kuadro përgaditeten mirë, atëherë janë atraktive edhe për tregun e jashtëm.
Ndonëse shkollat publike në Kosovë i ofrojnë në listën e regjistrimit disa prej këtyre profileve, ajo thotë se realisht nuk janë të përgatitura me pajisje të nevojshme për ta konkretizuar mësimin. Përveq kësaj edhe nuk kanë mësimdhënës të përgatitur mirë në këtë drejtim.
Por, nëse ofrohen me programe praktike dhe të modernizuara, mund të jenë profile shumë atraktive për tregun e punës.
Megjithatë, ajo thotë se për të gjetur punë nuk mjaftojnë vetëm shkathtësit praktike të profesionit.
“Me modernizim të programeve mendoj përveç shkathtësive praktike të profesionit, për të gjetur punë në treg, është e nevojshme të zhvillohen edhe shkathtësitë komunikuese (në gjuhën amtare dhe në gjuhët e huaja, puna me kompjuter, etj.), shkathtësitë për zgjidhje të problemeve, kreative.”, ka thënë Demjahaj.
Aktuale
Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?
Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.
Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.
Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.
Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.
Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.
Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…
Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi
Aktuale
Themelohet Oda e Minierave të Kosovës
Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.
Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.
Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.
“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.
Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.
“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.
Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.
“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi
Aktuale
Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë
Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.
Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.
Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.
Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.
Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.
Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.
Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.
Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.
Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.
Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.
Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.
“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi
“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh
Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme
Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri
Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?
Një autostradë dixhitale do të ndërtohet mes Tokës dhe Hënës
Develon prezanton ekskavatorin tunelues DX235RTF-7
Liebherr blen 119 hektarë në SHBA për të ndërtuar një qendër logjistike
Epiroc përballet me sfida në tregun e ndërtimit
India do të shpenzojë 132 miliardë dollarë në infrastrukturë
Bulevardi i palmave dhe agrumeve në Vlorë, 3.4 milion euro për projektin
Ndërtuesi thotë se i përfundoi punët sipas kontratës te ‘Prishtina e Re’, 40 familje të një kompleksi mohojnë këtë, mbesin pa kushte jetese
Në Kosovë po prodhohen shtëpi të gatshme me beton të parafabrikuar [video]
Agroturizmi më i madh në Ballkan ndërtohet në Suharekë
Këto janë 5 kompanitë ndërtimore më të mëdha në Prishtinë, prinë Marigona Hill
Kush po i pengon hetimet në rastin “Brezovica” ku u sekuestruan 75 villa
Pa e shkatërruar natyrën, lagjja Area34 vjen me shumë kasolla në liqenin e Batllavës
Lëndohen dy punëtor të ndërtimit pas rrëzimit të një plloçe në Kaçanik
Rruga A del këtë javë në tenderim, do të ketë gjashtë korsi
Kompania kosovare “FORMON” krijon ventilatorë të frymëmarrjes
