Connect with us

Aktuale

Pesë monumente shekullore osmane në Shqipëri do të restaurohen

Published

on

Agjencia Turke për Bashkëpunim dhe Koordinim (TIKA) do të nisë punimet për restaurimin e pesë monumenteve osmane në Shqipëri

Në një deklaratë nga Zyra Koordinative e TIKA-s në Tiranë thuhet se agjencia në Shqipëri përpos ndihmës teknike dhe projekteve për bashkëpunim, kanë marrë përsipër edhe misionin e mbrojtjes së pasurive të përbashkëta historike dhe kulturore, mbrojtjen e tyre, gjallërimin dhe përcjelljen te brezat e rinj dhe se me projektet e filluara për restaurimin e xhamive, kjo organizatë vazhdon t’u dalë zot edhe monumenteve osmane.

Në deklaratë rikujtohet se tashmë ka përfunduar restaurimi i xhamisë në Kalanë e Prezës, Xhamisë Murat Bej në Krujë, Xhamisë së Nazireshës në Elbasan, Xhamisë Iljaz Bej Mirahori në Korçë dhe Xhamisë së Plumbit në Berat. Ndërkaq, brenda muajit mars do të nisin punimet për restaurimin e Xhamisë së Et’hem Beut në kryeqytetin e Tiranës, Xhamisë së Pazarit në Gjirokastër, Xhamisë Mbret në Berat dhe Teqesë Halveti dhe Xhamisë së Beqarëve në Berat.

Në deklaratë gjithashtu thuhet se në vitin 2018 në Shqipëri planifikohet realizimi i një numri të madh të ndihmave teknike dhe projekteve të bashkëpunimit.

“Në kuadër të misionit për ruajtje të pasurive të përbashkëta historike dhe kulturore, mbrojtjen, gjallërimin dhe përcjelljen te gjeneratat e reja, kemi përcaktuar dhe përpiluar projektet, ku janë bërë përgatitjet e nevojshme për fillimin e restaurimit të pesë monumenteve të përbashkëta historike dhe kulturore. Punimet do të fillojnë brenda muajit mars të vitit 2018 dhe do të përfundojnë brenda dy vitesh”, thuhet në deklaratë.

Siç theksohet në deklaratë, TIKA në Shqipëri është aktive që nga viti 1996 dhe ka realizuar mbi 300 ndihma teknike dhe projekte të bashkëpunimit me qëllim mbështetjen e zhvillimit të Shqipërisë.

Xhamia e Et’hem Beut

Ndërtimi i Xhamisë së Et’hem Beu në kryeqytetin e Tiranës, e cila konsiderohet si një prej monumenteve më të rëndësishme të ngelura nga periudha osmane, ka filluar më vitin 1793 nga Molla Beu, ndërkaq është përfunduar në vitin 1821 nga i biri i Molla Beut, Et’hem Beu.

Duke shpëtuar nga rrënimi në periudhën e Enver Hoxhës, Xhamia e Et’hem Beut ka arritur në ditët e tona dhe cilësohet si një prej monumenteve të rralla osmane. Xhamia është restauruar në vitet 1870 dhe në 1985, megjithatë është mbyllur për shkak të periudhës komuniste në Shqipëri (1946-1985) për t’u rihapur për adhurim në vitin 1991.

E ndërtuar në një themel drejtkëndor, me një minare dhe një kupolë, xhamia posedon sipërfaqe prej 310 metra katrorë.

Pjesa e brendshme e murit dhe kupolës së xhamisë janë zbukuruar me teknika miniature të zbukurimeve fetare me motive lulesh dhe është shembull i veçantë i një përzierje të artit lokal oriental, barokut dhe linjës kryesore të artit osman.

 Xhamia e Pazarit

Gjirokastra, qytet në jug të vendit, bën pjesë në mesin e qyteteve të rralla në Ballkan të cilët kanë ruajtur veçantitë arkitekturale të periudhës osmane.

Xhamia e Pazarit në Gjirokastër është ndërtuar mes viteve 1754-1755 dhe deri më sot ka pësuar mjaft ndryshime. Në vitin 1967, ajo është mbyllur për adhurim nga regjimi i kohës dhe është përdorur si depo dhe fushë trajnimi për akrobatët. Pas rrëzimit të regjimit në vitin 1991, xhamia është rihapur sërish për adhurim.

Xhamia është në formë kubike, e ndërtuar mbi një kornizë tetëkëndore. Çatia e kupolës kryesore është e mbuluar me gurë. Në anën e djathtë gjendet një tyrbe me çati tetëkëndore e mbuluar me gurë.

Gjatë ndërtimit janë përdorur gurë gëlqeror të punuar me ngjyrë të bardhë dhe hiri. Arkitektura e kësaj xhamie përshtatet me arkitekturën e dyqaneve të çarshisë.

Xhamia Mbret dhe Teqeja Halveti

Xhamia Mbret është ndërtuar në vitin 1492 me dekretin e Sulltan Bajazidit të Dytë gjatë udhëtimit në Shqipëri në rrugën Ohër-Elbasan, duke shkuar drejt Vlorës.

Në çatinë e pjesës së mihrabit dhe pjesës së veçantë për gratë është përdorur dru i ngjyrosur dhe në të katër anët e dy çative me punime dore janë shënuar 99 emrat e Allahut. Në kupolat në mesin e çatisë bashkë me shënimet dhe shkrimet nga Kur’ani, gjenden dhe punime druri.

Nga ana tjetër, Teqeja Halveti është ndërtuar mes viteve 1781-1782 nga Kurt Ahmet Pasha për Shejh Hasanin dhe tarikatin Halveti.

Teqeja e cila është ndërtuar me gurë me teknika të murëzimit, përbëhet nga semahanja, tyrbeja dhe vendi i xhematit të fundit. Pjesa e semahanes është ndërtuar nga konstruksioni druror. Çatia është e mbuluar me tjegulla allaturka ndërkaq nga brenda është mbuluar me dru të ngjyrosur.

Xhamia e Beqarëve

Një tjetër monument osman në qytetin e Beratit është edhe Xhamia e Beqarëve, apo e njohur ndryshe dhe me emrin Xhamia e Sylejman Pashës. Ajo është ndërtuar nga i biri i vlonjatit Ibrahim Pasha, Sylejman Pasha, në vitin 1827-1828. Në sipërfaqet e mureve të brendshme dhe të jashtme të xhamisë gjenden zbukurime të realizuara me tekniken e afreskut, të cilat në përgjithësi gjenden në medaljonet, panelet e murit, rrethimet apo në brendi të kornizave. Temat e vizatuara në mure janë zakonisht nga natyra e vdekur, peizazhe dhe imazhe të qytetit.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending