Connect with us

Aktuale

Ndërtimi rriti besimin në ekonominë e Shqipërisë

Published

on

Bumi i sektorit të ndërtimit si në objekte të reja ashtu edhe në kontratat e porosisë e ka rritur indeksin e besimit në ekonomi përtej mesatares historike në tremujorin e parë 2019 edhe pse degët e tjera të ekonomisë, mbeten dobët.

Banka e Shqipërisë raportoi sot se treguesi i ndjesisë ekonomike (TNE) u rrit me 4.6 pikë gjatë tremujorit të parë të vitit 2019, duke shënuar vlerën 106.5.

Ky nivel i TNE-së mbetet mbi mesataren e tij afatgjatë. Përmirësimi i treguesit i atribuohet kryesisht rritjes së besimit në sektorin e ndërtimit dhe besimit konsumator. Besimi u përmirësua edhe në sektorin e tregtisë, e paralelisht me të u rrit lehtësisht në sektorin e shërbimeve. Në të njëjtin tremujor, besimi në sektorin e industrisë shënoi rënie.

Industria me rënie

Treguesi i besimit në sektorin e industrisë (TBI) shënoi rënie me 0.7 pikë përqindje gjatë tremujorit të parë. Megjithatë, TBI-ja vijon të mbetet mbi mesataren historike, me 5.4 pikë përqindje.

Dinamika rënëse e treguesit pasqyroi përkeqësimin e dy prej balancave formuese të tij, kontratat porositëse (me 8.8 pikë përqindje) dhe gjendja e inventarëve2 (me 0.8 pikë përqindje). Balanca tjetër përbërëse e TBI-së, prodhimi, shënoi një rritje me 7.4 pikë përqindje, rritje e cila nuk arriti të balancojë efektin rënës nga dy komponentët e tjerë të treguesit.

Rënie shënuan edhe balanca të tjera të vrojtimit si: kontratat porositëse nga eksportet, pritjet për ecurinë e prodhimit dhe pritjet për ecurinë e punësimit në tremujorin e ardhshëm. Për sa i takon gjendjes financiare dhe normës së shfrytëzimit të kapaciteteve, ato rezultuan të përmirësuara në tremujorin në analizë. Më konkretisht, norma e shfrytëzimit të kapaciteteve qëndroi rreth mesatares 77.1%, duke u rritur me 1.3 pikë përqindje krahasuar me tremujorin e mëparshëm. Kjo normë rezulton 2.7 pikë përqindje mbi nivelin e shënuar në të njëjtin tremujor një vit më parë dhe 4.6 pikë përqindje mbi mesataren historike të saj.

Ndërtimi, rritje historike e besimit

Treguesi i besimit në sektorin e ndërtimit (TBN) u rrit me 8.0 pikë përqindje gjatë tremujorit të parë, duke u zhvendosur mbi mesataren historike të tij. Dinamika e TBN-së u ndikua nga rritja e të dy balancave përbërëse të treguesit, aktivitetit ndërtues me 9.3 pikë përqindje dhe kontratave porositëse me 6.7 pikë përqindje.

Edhe balancat e tjera të vrojtimit si: gjendja financiare, punësimi dhe pritjet për të në të ardhmen, shënuan rritje në tremujorin e parë. Këtë dinamikë ndoqi edhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve, e cila u rrit si në terma tremujorë me 3.6 pikë përqindje, ashtu edhe në terma vjetorë me 4.0 pikë përqindje. Kjo normë e shfrytëzimit të kapaciteteve rreth 66.4%, qëndron 2.7 pikë përqindje mbi mesataren historike të treguesit.

Shërbimet, në vendumëro

Treguesi i besimit në sektorin e shërbimeve (TBSH) shënoi një rritje të lehtë me 0.3 pikë përqindje në tremujorin e parë, duke ndërprerë dinamikën rënëse të ndjekur prej një viti. Treguesi qëndron 4.3 pikë përqindje mbi mesataren historike të tij. Përmirësimi i TBSH-së i atribuohet vetëm njërit prej komponentëve të tij formues, balancës së kërkesës, të përmirësuar me 1.0 pikë përqindje. Ndërkohë, balanca tjetër përbërëse e TBSH-së, ecuria e biznesit, shënoi rënie me 0.4 pikë përqindje. Dinamika rënëse shfaqën edhe balancat e tjera të vrojtimit si: pritjet për kërkesën në tremujorin e ardhshëm, punësimi, pritjet për të në tremujorin e ardhshëm dhe gjendja financiare. Për sa i takon normës së shfrytëzimit të kapaciteteve, ajo rezultoi rreth 78.9%, 7.9 pikë përqindje mbi nivelin e shënuar në tremujorin e mëparshëm. Kjo normë qëndron mbi nivelin e shënuar në të njëjtën periudhë një vit më parë dhe ndjeshëm mbi mesataren historike.

Tregtia me rënie

Edhe treguesi i besimit në sektorin e tregtisë (TBT) ndërpreu prirjen rënëse të tre tremujorëve të mëparshëm, duke u rritur me 4.0 pikë përqindje gjatë tremujorit në analizë. Megjithatë, treguesi mbetet nën mesataren historike.

Në përmirësimin e TBT-së kontribuuan të dy balancat përbërëse të tij, ecuria e biznesit dhe pritjet për ecurinë e punësimit në tremujorin e ardhshëm, të cilat u rritën me përkatësisht 4.2 dhe 3.8 pikë përqindje. Rritje shënoi edhe balanca e punësimit në tremujorin në analizë. Ndërkohë, balanca të tjera të vrojtimit, si: gjendja financiare dhe pritjet për ecurinë e biznesit në tremujorin e ardhshëm; ranë krahasuar me tremujorin e mëparshëm. Lidhur me normën e shfrytëzimit të kapaciteteve, me gjithë rënien tremujore prej 4.0 pikësh përqindjeje, ajo qëndron rreth 1.3 pikë përqindje mbi nivelin e shënuar në të njëjtën periudhë një vit më parë. Megjithatë, niveli i rezultuar i normës së shfrytëzimit të kapaciteteve rreth 71.2% në tremujorin e parë mbetet nën mesataren historike.

Konsumatorët optimistë, përmirësohen blerjet e mëdha

Treguesi i besimit konsumator (TBK) u rrit me 3.2 pikë përqindje në tremujorin e parë, duke qëndruar mbi mesataren historike të tij për të dytin tremujor radhazi.

Përmirësimi i mëtejshëm i besimit konsumator reflektoi rritjen e të katër balancave formuese të tij: blerjet e mëdha me 5.9 pikë përqindje; situata e përgjithshme ekonomike e pritur në vend me 2.8 pikë përqindje; situata e të ardhurave dhe shpenzimeve me 2.6 pikë përqindje; dhe situata financiare e pritur e familjes me 1.7 pikë përqindje. /Monitor

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending