Connect with us

Aktuale

Muzeu Guggenheim i Frank Gehry senzacion global, edhe pas 20 vitesh

Published

on

Lista e projekteve të arkitektit amerikano-kanadez Frank Gehry është tejet e gjatë, por nga ajo gjithmonë është veçuar muzeu “Guggenheim” në Bilbao, i cili në këtë muaj mbush 20 vjet të krijimit, duke u shndërruar në një projekt ikonik që shumë qytete të mëdha do të donin ta kopjonin.

Gehry ringjalli besimin se arkitektura mund të jetë ambicioze, e bukur dhe e famshme ndërkombëtarisht në të njëjtën kohë, edhe pse suksesi e kishte zënë arkitektin në befasi.

Arritja e këtij objekti u mat në numrin e vizitorëve, rritjen ekonomike dhe mbulimin enorm mediatik. I shndërruar në senzacion në rrjetin social “Instagram”, projekti arriti të bëhej i famshëm ndonëse disa nuk e dinin se kush e kishte krijuar apo çfarë saktësisht ishte, shrkuan “The Guardian”, transmeton Ndërtimi.info.

“Hipa mbi një kodër dhe pashë një shkëlqim atje poshtë dhe mendova; çfarë dreqi i kam bërë këtyre njerëzve?” ishte shprehur arkitekti kohë pas ndërtimit të këtij objekti madhështorë.

Muzeu ishte hapur 20 vite më parë nga Mreti dhe Mbretëresha e Spanjës dhe prej asaj kohe është shndërruar në ndërtesën me impaktin më të madh të kohëve moderne. Vendi në Bilbao është bazuar në efektin e fenomeneve të tilla ku investimet kulturore dhe arkitektura supozohet të barazojnë ngritjen ekonomike për qytetet të cilat nuk janë shumë të njohura me objekte gjigante të tilla.

Gehry konsiderohet si babai i arkitekturës, krijues i një sërë ndërtesave në tërë botën. Rrallë ndonjëherë ka pasur një numër aq të madh të projekteve origjinale si në rastin e tij. Kjo për shkak se ai erdhi në një kohë të rastësive të kushteve e rrethanave në vend, e një gjë e tillë vështirë se mund të ndodhë përsëri.

Drejtori i muzeut Juan Ignacio Vidarte  njëherësh edhe figurë kyçe për kontriibutin në këtë ndërtesë në vitin 1990, thotë se “ky ishte një projekt transformues”, një katalizator i planit për ta kthyer vendin në një qytet industrial, pas goditjes nga terrorizmi separatist. Ishte një “ nxitës i renovimit ekonomik”. Një “agjent i zhvillimit ekonomik që do të krijonte një imazh pozitiv dhe do të rriste vetëbesimin e qytetit”.

Puna e tij i është shpërblyer me një milion vizitorë brenda vitit dhe rreth 20 milion për pothuajse 20 vite që nga krijimi.

Gehry, i cili mundi dy arkitektë të tjerë në konkursin për të projektuar muzeun  “Guggenheim”, kujton se atij iu kërkua të krijonte atë që atëherë nuk njihej si ikonë.

Ai kujton edhe kohën kur ishte angazhuar për Shtëpinë e Operës në Sydney gjatë asaj kohe ai ishte nervoz.

Ata më thanë: “Z. Gehry, kemi nevojë për Shtëpinë e Operës së Sidneit. Qyteti jonë është duke vdekur”. Unë i shikoja ata dhe thashë: “ Ku është dalja më e afërt? Unë do të bëj më të mirën time, por nuk mund të garantoj asgjë “ishte shprehur arkitekti asokohe.

Kjo në tërësi nuk ishte ide e re – Sidni, me të vërtetë, kishte demonstruar vlerën e pikëpamjes transformuese, siç e kishte Parisi me Qendrën Pompidou. Frankfurti, Glasgosi dhe Pitsburgu ishin përpjekur të ngrinin veten kulturalisht nëpërmjet ndërtimit të muzeut.

Ajo që veçoi Bilbaon ishte shkalla e kontrastit midis statusit të ulët të qytetit dhe ambicies artistike dhe arkitekturore që ishte propozuar.

Gehri, i lindur në Kanadë, tani  88 vjeçarë, qysh në moshën 60 vjeçare  kishte një reputacion të lartë në botën arkitekturore për reinterpretimet e tij imagjinare të strukturave të përditshme të shtëpisë së tij në Los Anxhelos.

Famën e mori më vonë, ndonëse njihej për lirinë e formave të tij, publiku nuk i njohu format komplekse e shumëfunksionale, si në rastin e objektit bilbao./Ndërtimi.info/

 

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending