Connect with us

Aktuale

Monumenti “Newborn” sivjet me motive mjedisore

Published

on

Edhe këtë vit si çdo vit tjetër monumenti “Newborn” në Prishtinë do të marrë pamje tjetër. Këtë vit për dallim prej viteve tjera “Newborn” po përcjellë një mesazh global për festën e 17 Shkurtit.

Autori i monumentit “Newborn”, Fisnik Ismaili, në një intervistë për Ekonomia Online, tha se këtë vit ky monument ka për qëllim të përcjell mesazh tek qytetarët që të përkujdesen më shumë për mjedisin si dhe mos t’i përsërisin gabimet e shekullit të kaluar.

“Natyrisht tash është bërë traditë çdo vit me ngjyrosë, sivjet e ka një tematikë si çdo herë, Newborni merret me një çështje aktuale që ka të bëjë me neve si shoqëri, por diçka që ia japim si porosi krejt botës,çdo herë porosia ka qenë si një bashkë dyzim në mes neve edhe pjesëmarrësit tonë në botë. Çka është aktuale shumë kohëve të fundit, jo veç në Kosovë, por edhe në botë, është ambienti. Ne po përballemi këtu me shumë probleme ambientale, duke u nisur prej kryeqytetit që shpesh po na del i pari në botë si më i ndoturi e deri tek problemet e tjera, lumenjtë, shtretërit e lumenjve, drutë e vjedhur, përdorimi i makinave dhe gjithë këto që e dëmtojnë ambientin”, ka treguar Ismaili, për Ekonomia Online.

E çdo shkronjë e Newbornit ka domethënien e saj e cila fillon me natyrën dhe përfundon me natyrën.

“Mesazhi i Newbornit këtë vit që është mesazh global, janë problemet klimatike, ruajtja e ambientit dhe secilës shkronjë ia kemi dhënë nga një domethënie, fillon me shkronjën N përfundon me shkronjën N, N-ja është Natyra, E-ja është Energjia, w është water, në shqip Uji, B-ja është Biodiversiteti, O-ja është Oksigjeni dhe R-ja është Reciklimi. Të gjithë rrethohemi prej natyrës dhe secila shkronjë e e ka një domethënie të vetë të cilat po  paraqesim nëpërmes doodles, i cili është një stil i vizatimit që është shumë i popullarizuar tash dhe secila shkronjë është e punuar prej një artisti”, tha Ismaili.

Edhe këtë vit të rinjve kosovarë ju dha mundësia që aftësitë e tyre në art të i shprehin edhe gjatë punimeve të monumentit Newborn.

“Çdo ide për ngjyrosje, çdo vit duhet të aprovohet prej Institutit Kosovar të Mbrojtjes së Monumenteve, kemi dashtë ta bëjmë një mekanizëm të cilin duhet ta bëjmë patjetër ku e bëjmë një thirrje që të gjithë të aplikojnë më idetë e tyre, por meqenëse nuk ndodhi as këtë vit, ne aplikuam me ide, ideja është prej grupit tonë, në bashkëpunim me organizatën Mural Festi, si çdo vit kemi pasë artistë që kanë shprehë interesim me ardhë me punu me ne, janë të gjithë vullnetarë”, tha ai.

Ndonëse Kosova këtë vit ka shënuar ngjarjen e saj më të madhe, atë të transformimit të FSK-së në Ushtri, Ismaili thotë se ngjyrat e ushtrisë qytetarët nuk po i pëlqejnë, pasi sipas tyre ato japin një pamje të zymtë dhe ua përkujtojnë luftën.

“Padyshim se transformimi i FSK-së në Ushtri është ngjarje shumë e madhe, por është vetëm një ngjarje në mesin e shumë ngjarjeve të tjera. Newborni e ka pasë një tematikë ushtrie para 4-5 viteve, kur i kemi ngjyrosë të gjitha shkronjat me lara të kamofllazhave të 7 ushtrive të ndryshme që na kanë ndihmu gjatë luftës, ajo tematikë është tejkaluar një herë, kritikat më të mëdha i patëm marrë për atë Newborn, pasi që u ka dukë i zymtë, u ka përkujtuar luftën dhe u tejkalu kjo duke e trajtu një çështje e cila është më e rëndësishme se të gjitha temat e tjera”, u shpreh ai.

Ismaili tha se kjo ide e re e cila po vjen me 17 shkurt të këtij viti, e që është pamja e re e Newbornit, do jetë një këshillë e cila do i shërbej posaçërisht të rinjve të Kosovës.

“Ambienti është më i rëndësishëm pasi po nuk pate kushte për jetë bazike, atëherë nuk të duhet as ushtria, as vetura, as puna, ne duhet të kemi një ambient ku duhet të jetojmë. Ne jemi fajtorë që po ua lënë fëmijëve kështu ambientin sepse ata do ta kenë për detyrë me i rregulluar gabimet që i kemi bërë ne në 30 40 vjetët e fundit, kjo më shumë shërben si një këshillë për rininë që duhet të përkujdesen dhe mos ti përsërisin gabimet që njerëzimi i kë bërë në shekullin e kaluar”, tha ai.

Monumenti “Newborn” u vendos në qendër të Prishtinës me 17 shkurt 2008, në ditën e shpalljes së Pavarësisë së Kosovës. Ai simbolizon lindjen e një shteti të ri siç është Kosova.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending