Connect with us

Aktuale

Minierat në Kosovë me probleme të shumta

Published

on

Sektori minerar në Kosovë përballet me probleme të shumta, ndonëse është sektori me potencialin më të madh për zhvillim ekonomik të Kosovës, është thënë sot në tryezën e organizuar nga Oda e Afarizmit të Kosovës, me temën “Sektori minerar në Kosovë – Sukses apo Dështim?”.

Këshilltar politik në MZHE, Ibrahim Rexhepi tha se sektori minerar në Kosovë është sektori kyç për zhvillimin e Kosovës, sektor strategjik, sektor që ofron hapësirë ku mund të thithen investimet dhe është sektor që mund të ketë ndikim në zhvillimin e shumë veprimtarive të tjera.

Por që ai tha se nëse flasin për gjendjen e deritanishme, ndoshta ka një lëvizje, por realisht sektori me potencialin më të madh, nuk është në nivelin që ka mund të jetë, sipas tij më afër është dështimi sesa suksesi.

“Të marrim minierat e qymyr, sot e kemi një situatë shumë të rëndë energjetike, e cila ndërlidhet pikërisht me qymyrin në vendin me rezerva më të mëdha të qymyrit, është rreziku i një krize energjetike për shkak të mungesës së qymyrit, të eksplantimit të qymyrit. Pse, sepse nuk janë kryer me kohë punët, që kjo të jep me kuptua që nuk ka një konsistencë në zbatimin e politikave dhe implementimin e vendimeve, nuk ka konsistencë në respektimin e afateve, por edhe në parashikimin e rreziqeve që mund të jenë. Njësoj është edhe çështja në Trepçë, Trepça në bazë të disa shifrave por nuk paraqet as 20 për qind të potencialit që ka. Po flas edhe tek pjesa e minierave, por edhe e plantacionit, mos të flasim për pjesën tjetër të përpunimit”, tha ai.

Ai tha se në ministri janë drejtuar disa vija, ku realisht duhet të fokusohen në mënyrë që të fillojë të lëviz diçka, që ky sektor të jap efektet të cilat vërtet i ka.

Kryetari i Bordit të KPMM-së, Musa Shabani tha se mineralet metalore dhe energjetike kanë probleme me licencat, ndërsa tregoi edhe arsyet se pse ka probleme.

“Zonat me interes të veçantë të shpallura nga 2008 nga qeveria, kanë mbetur zona të bllokuara, gjithashtu janë edhe zonat e Trepçës, apo licencat e Trepçës, të cilat janë të pezulluara për shkak se ligji për rikonstruktimin e Trepçës, i cili është miratuar vitin e kaluar nga Parlamenti. Ende nuk është venë në zbatim dhe këto zona kanë mbetur me një status të pezulluar, dhe ende ne si Komision i Pavarur për Miniera dhe Minerale, përkundër që ka kompani të interesuara për këto zona, ende nuk mundemi me dhanë licencë. Kurse për minerale energjetike, gjithashtu deri sot nuk ka asnjë licencë, përveç licencave të KEK-ut edhe pse edhe në këtë sektor ka pasur të interesuar për eksplantim të qymyrit për produkte të ndryshme”, tha ai.

Ai tha se në përgjithësi licenca të lëshuara në Kosovë deri sot, sipas statistikave janë gjithsej 532 subjekte. Licenca të hulumtimit janë 172, prej të cilave për guri të fortë janë 74, material industrial janë 24 dhe minerale metalike janë 59 licenca në Kosovë.

Drejtori ekzekutiv i Odës së Afarizmit të Kosovës, Ismet Mulaj tha se ka pasur strategji të hartuara prej Qeverisë së Kosovës, por që sipas tij nuk kanë qenë strategji në bazë të nevojave që i ka biznesi.

“Ka pasur strategji të hartuara prej Qeverisë së Kosovës, por jo strategji në bazë të nevojave që i ka biznesi, se a është me ma prioritet me ia dhënë dikujt që ka 50 milionë euro interes me investuar, për shembull dhe me ja dhënë tokën për 9 vite, apo me ja dhënë dikujt për pesë vite e me i investua 10 milionë, e masë pesë viteve me ja marrë këtë, se nuk mundet me ia rivazhduar kontratën. Këto janë problem i strategjisë. Së dyti, institucionet mekanizmat, të cilët kryejnë shërbime për biznesin, të jenë mekanizma efikas dhe transparent, demokratik, që kryejnë shërbime për ju, për shkak se pa zhvillim të bizneseve nuk ka me pas mirëqenie. Së treti po ju premtoj, se si Odë e Afarizmit të Kosovës në bashkëpunim me këto institucione që i kemi, që i ka mandatuar ligji, do t’i shtyjmë këto kërkesa përpara”, tha ai.

Ndërsa, tha se rastet individuale janë të interesuar t’i përdorin për raste studimore, për të treguar se çka ka ndodhur në të kaluarën që të mos përsëriten në të ardhmen.

Xhemil Luma nga fabrika “Li Kos”, tregoi eksperiencën e tij për fillimin e një fabrike për prodhimin e tjegullave në bashkëpunim me një investitor të jashtëm, por që ky projekt mbet në gjysmë, për shkak të kërcënimeve të investitorit dhe sulmit fizik që i kishte ndodhur vetë Xhemil Lumës.

“Ka qenë një investitor jashtëzakonisht serioz për ngritjen e një fabrike për prodhimin e tjegullave, 12 milionë faza e parë dhe 7 milionë faza e dytë. Të gjitha dokumentet janë marrë dhe gjatë aktivitetit të rrafshimit të themelit dhe kur kam shkuar mi hap themelet, kam hasur në një situatë jo të këndshme, ka qenë një sulm fizik, kam pasur lëndime të rënda trupore dhe kanë qenë kërcënimet me jetë edhe të investitorit nga jashtë. Projekti është ndërprerë, por çka me brengos edhe dëshpërimi më i madh, ka qenë që të gjithë ata me të cilët kemi qenë bashkë dhe i kemi lutur investitorët e huaj me ardhur, të gjithë kanë heshtur dhe nuk kam pasur kurrë një përkrahje prej institucioneve”, tha ai.

Nga fabrika “Guri”, Asllan Bilalli tha se katër kompani të huaja i ka sjellë në Kosovë për të bashkëpunuar, por që të gjithë kanë ikur, se nuk ka gjet bashkëpunim tek institucionet e Kosovës.

“Katër kompani të huaja i kam sjellë me bashkëpunuar, të katërtat më kanë ikur. Vitin e kaluar në Ministrinë e Zhvillimit vet kam qenë me njerëz me kompani shumë të fortë, kur kam shkuar hajde me e adresua për me ma dhënë ata një përkrahje dhe së pakti ata me ditë se ku janë duke punuar. Besomi kur kam hyrë të lajmërohem gjashtë ditë rregullisht nuk kam mundur të vij në rend. Pas gjashtë dite një person tek dera më ka thënë ‘lej ti shënimet, nëse ministri ka interes të thërret’. Kam shkuar në Parlament kam kërkuar një ndihmë, se kështu i kam investitorët amani ju koftë, nuk njoh shumë ligje, përkrahmëni jo financiarisht, moralisht, njerëzisht. E njëjta fjalë ‘lej shënimet këtu, nëse kemi interes të thërrasim”, tha ai.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending