Connect with us

Aktuale

Lejet e ndërtimit, rryma elektrike e kreditë janë probleme për ndërtimin në Kosovë, sipas BB-së

Published

on

Në raportin e fundit të Bankës Botërore mbi klimën e të bërit biznes, Kosova është renditur në vendin e 60-të në mesin 190 ekonomive të vlerësuara. Ky po që ishte një lajm shumë i mirë, në përmirësimin e radhitjes nga pozita 64-të në pozitën e 60–të, mirëpo ka edhe shumë vërejte dhe këshilla për përmirësim. Më poshtë mund të lexoni disa nga të gjeturat kryesore për sektorin e ndërtimtarisë.

Indikatorët që bëjnë që Kosova mos të ketë pozitë më të lartë janë lejet e ndërtimit, qasja në energji elektrike dhe kredi, mbrojtja e investitorëve të pakicave dhe zbatimi i kontratave.

“Ekonomia e Kosovës përjetoi një rritje të fortë gjatë dekadës së fundit të nxitur nga kërkesat e brendshme në masë të madhe financuar nga remitancat dhe ndihmat .Të dhënat nga regjistri i firmave të sektorit formal gjatë viteve 2005-2014, zbulojnë që shkalla e krijimit të vendeve të reja të punës nga firmat formale ka rënë nga mbi 7,000 vende të reja të punës në fillim të vitit këtë periudhë”, thuhet në raportin e BB. Sektorët e tregtisë dhe shërbimeve janë sektorët e vetëm që kanë pasur rritje në aspektin e krijimit të vendeve të punës, ndërsa kontributi i sektorit prodhues ka qenë negativ që nga viti 2012, ku kapaciteti i sektorit të ndërtimit për të shtuar vende të reja të punës ka qenë gjithashtu në rënie.

Në kapitullin e zhvillimeve të reja makroekonomike dhe fiskale citohet se shërbimet janë sektori më i madh me vlerën të madhe që kontribuojnë në rritjen  prej 56% të GDP-së dhe, që janë të pasuar  nga ndërtimi, pasuria e patundshme dhe shitja me pakicë.

Shërbimet e ndërtimit dhe pasuritë e paluajtshme janë  më të mëdhatë brenda sektorit të shërbimeve të cilat marrin vlerën e rreth 15.5 GDP-së. Brenda raportit thuhet se kapaciteti prodhues i Kosovës po rritet por është i ngushtë, i koncentruar dhe jo-konkurrues. Ky raport nënvizon  varshmërinë nga importet, ndërsa potencohet se ekziston një perceptim se ka zëvendësim të importit në disa sektorë të tillë si ushqimi dhe materiali ndërtimor, por nuk ka dëshmi të mjaftueshme për të verifikuar këtë hamendje.

Në kapitullin e tretë të këtij raporti është analiza se kush punëson më shumë në vend. Këtu përmendet se firmat janë të përqendruara në disa sektorë. Pjesa e firmave në sektorin e shërbimeve u rrit nga 21 % në 28 % , si dhe për minierat, shërbimet dhe ndërtimet nga 7% në 10%  midis 2005 dhe 2014. Punët u zhvendosen nga prodhimi drejt tregtisë dhe në një masë të vogël në shërbime. Mesatarisht janë 48 % e firmave të Kosovës mbijetojnë përtej pesë viteve të para të operimit. Në të gjithë rajonet në Kosovë, ndërkohë që në të gjithë sektorët, nivelet më të larta të mbijetesës janë në biznes / financa, si dhe në miniera / gurore (edhe pse këto të fundit kanë shumë pak kompani në përgjithësi), ndërsa në hoteleri  dhe ndërtime, normat e mbijetesës duket të jenë relativisht më të ulëta. 

Gjeografikisht, Prishtina përbënte 58%  të krijimit të vendeve të reja të punës. Firmat e vogla, veçanërisht në Prishtinë, kanë treguar potencialin më të madh të rritjes. Normat e rritjes së firmës duket të jenë më të lartat në sektorin e biznesit/financave dhe në sektorët e ndërtimit.

Në prodhim, produktiviteti është më i lartë në tregti, ndërtim dhe bujqësi, ndërsa më i ulët në shërbime.

Pagat më të larta lidhen me arsimin, pjesërisht për shkak të klasifikimit profesional dhe sektorial. Fitimet lidhen pozitivisht me arritjet arsimore për burrat dhe gratë.

Click to comment

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending