Connect with us

Aktuale

Ky është vendi ku do të ndërtohet Termocentrali “Kosova e Re”

Published

on

Termocentrali “Kosova e Re” do të ndërtohet në pronë të Korporatës Energjetike të Kosovës (KEK) në afërsi të Termocentralit “Kosova B”, kështu ka bërë të ditur Ministri i Zhvillimit Ekonomik Valdrin Lluka, shkruan Ndërtimi.info

Ai tha se ndërtimi i termocentralit në këtë pjesë është bërë me qëllim të shfrytëzimit të infrastrukturës ekzistuese e që do të rezultojë me çmimin më të ulët të ndërtimit, dhe çmimit të energjisë.

Postimi i plotë i ministrit Lluka:

Ku do të ndërtohet TC Kosova e Re?
08.02.2018

Të nderuar qytetarë,

Ashtu siç kemi premtuar si Ministri e Zhvillimit Ekonomik, po fillojmë të shpalosim një e nga një temat më kyçe të dala nga marrëveshjet e nënshkruara mes Qeverisë së Kosovës, ndërmarrjeve publike në Kosovë (KEK, KOSTT, Ibër-Lepenci) dhe ContourGlobal – investitorit për ndërtimin e termocentralit Kosova e Re.

Sot do ta trajtoj Marrëveshjen për Bartjen e Lokacionit (ang. Site Transfer Agreement), të cilën mund ta shkarkoni këtu. https://goo.gl/6Wjte5

Dua të filloj me një përmbledhje mbi përzgjedhjen e lokacionit. Një studim i para-fizibilitetit, i realizuar në vitin 2006 i financuar nga Bashkimi Evropian kishte identifikuar tri lokacione për ndërtimin e termocentralit të ri: pranë TC Kosova B, në Bivolak dhe në Grabovc të Poshtëm. Në fillim të vitit 2007 u shtua edhe një lokacion i mundshëm pranë TC Kosova A, duke zëvendësuar atë në Grabovc të Poshtëm. Mirëpo, si rrjedhojë e debatit publik në kuadër të Vlerësimit Strategjik Mjedisor dhe Social (VSMS), lokacioni pranë TC Kosova A doli të jetë i papërshtatshëm. Edhe shoqëria civile në atë kohë doli me rekomandim që lokacioni pranë TC Kosova B të shfrytëzohet për ndërtimin e blloqeve të reja, si vazhdimësi e blloqeve B1, dhe B2.

Këto janë kriteret e përdorura gjatë përzgjedhjes së lokacionit për ndërtimin e termocentralin të ri:

– të jetë i përcaktuar si zonë për aktivitete industriale, ose zonë e mëhershme industriale (ang. brown-field);

– sipërfaqe toke e pashfrytëzuar ose që mund të lirohet lehtë;

– topografi relativisht e rrafshët me kushte të pranueshme gjeo-teknike, zonë me intensitet jo të lartë sizmik, dhe pa rrezik të vërshimit;

– të jetë në kahun tjetër të erës nga qendrat e populluara dhe jo në afërsi të qendrave të banimit;

– të jetë larg parqeve natyrore, habitateve të mbrojtura, dhe zonave arkeologjike;

– të mos ketë dukshmëri të lartë duke ndikuar negativisht në peizazh;

– të jetë sa më afër infrastrukturës ekzistuese energjetike, infrastrukturës të furnizimit me ujë dhe të furnizimit me lëndë djegëse;

– të ketë qasje të lehtë në infrastrukturë të transportit rrugorë dhe hekurudhor;

– lokacion me pronësi që eviton nevojën për shpronësime dhe zhvendosje eventuale; dhe

– të ketë vlerësim të kënaqshëm ekonomik.

Përfundimisht lokacioni i përzgjedhur për ndërtimin e Termocentralit Kosova e Re është pranë TC Kosova B. Lokacioni është një fushë industriale që gjendet përafërsisht 1.5 kilometra në perëndim të Obiliqit dhe 9 kilometra në perëndim të Prishtinës.

Vlen të përmendet se në kohën kur është ndërtuar TC Kosova B, ky lokacion ishte përzgjedhur si i përshtatshëm për ndërtimin e kapaciteteve të reja deri 2000 MW. Prandaj, janë bërë investime përkatëse në kanalin e furnizimit me ujë (kanali i Ibër-Lepencit), infrastrukturën e transportit, dhe rrjetin e transmisionit (nënstacioni 400/220 KOSTT, pranë TC Kosova B).

Lokacioni i përzgjedhur do të shfrytëzojë plotësisht infrastrukturën energjetike ekzistuese përfshirë deponinë e qymyrit, që rezulton me kosto më të ulët të ndërtimit dhe përfundimisht reflektohet me çmim më të vogël të energjisë.

Marrëveshja për bartjen e lokacionit rregullon marrëdhëniet mes ContourGlobal dhe KEK Sh.a. ku lënda e marrëveshjes është (1) shitja dhe bartja e lokacionit ku do të ndërtohet Termocentrali Kosova e Re, (2) qasja në tokë shtesë gjatë fazës së ndërtimit, si dhe (3) lejimi i kalimit të infrastrukturës përcjellëse të TC Kosova e Re nëpër pronë të KEK-ut, si p.sh. infrastruktura e furnizimit me ujë nga kanali i Ibër-Lepencit apo transportit të hirit dhe gjipsit në deponitë e përkufizuara në zonat e shfrytëzuara të mihjes së linjitit.

Pronar i vetëm i tokës ku do të ndërtohet termocentrali Kosova e Re është Korporata Energjetike e Kosovës Sh.a., (pronë e shtetit) dhe nuk ka asnjë parcelë private që të ketë nevojë për shpronësim.

Çmimi i shitjes së tokës ku do të ndërtohet termocentrali Kosova e Re është caktuar vetëm si vlerë simbolike, pra 10 Euro në tërësi, dhe kjo është bërë për shkak se lokacioni së bashku me termocentralin Kosova e Re do të transferohen në pronësi të shtetit pas 20 viteve dhe pa asnjë kosto.

Kalimi i pronës nga KEK tek ContourGlobal pritet të bëhet në të njëjtën ditë me arritjen e përmbylljes financiare. Kjo bëhet vetëm atëherë kur investitori i ka përmbushur të gjitha obligimet e veta për projektin – siç është përzgjedhja e kompanisë ndërtuese, ofrimi i garancive përkatëse, sigurimi i plotë (100%) i financimit në formë të kontributit të ekuitetit dhe i kredive nga huadhënësit, marrja e të gjitha lejeve dhe pëlqimeve përkatëse etj. E nga ana tjetër, edhe kur Qeveria e Kosovës t’i ketë përmbushur të gjitha obligimet e veta në kuadër të pakos së marrëveshjeve të projektit.

Lokacioni ku do të ndërtohet termocentrali Kosova e Re në asnjë mënyrë nuk do të ndikojë në operimin e rregullt të TC Kosova B. Për më tepër, mes dy termocentraleve është lënë hapësirë e mjaftueshme për zgjerimin eventual të kapaciteteve të TC Kosova B, nëse kjo do të jetë opsion në të ardhmen.

Me lejoni t’ju informojë se gjatë muajve të ardhshëm, Qeveria e Kosovës është zotuar për disa studime teknike shtesë për lokacionin, të dhëna të cilat do të përdoren në përgatitjen e tenderit për ndërtimin e termocentralit Kosova e Re.

Përfundim:

TC Kosova e Re do të ndërtohet në afërsi të TC Kosova B me qëllim të shfrytëzimit të infrastrukturës ekzistuese e që do të rezulton me çmim më të ulët të ndërtimit / çmimit të energjisë;

I tërë lokacioni është në pronësi të KEK Sh.a. dhe shmang nevojën për shpronësime;

Çmimi i caktuar është simbolik, duke marr parasysh se lokacioni me gjithë termocentralin Kosova e Re bartet në pronësi të Qeverisë së Kosovës pas 20 viteve;

Lokacioni nuk bartet para se investitori të përmbushë të gjitha obligimet që rrjedhin nga marrëveshjet komerciale, d.m.th. deri në datën e përmbylljes financiare;

Lokacioni i përzgjedhur nuk kufizon operimin e rregullt të TC Kosova B, nuk pengon implementimin e aktiviteteve për rehabilitimin e TC Kosova B dhe nuk kufizon zgjerimin eventual të kapaciteteve të TC Kosova B.

No automatic alt text available.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending