Connect with us

Aktuale

Investimet 372 milionëshe të Turqisë në Kosovë, edhe në ndërtimtari e infrastrukturë

Published

on

Turqia është një prej shteteve me prezencën më të madhe të investimeve direkte në Kosovë. Njëherësh është një ndër shtetet e para që ka njohur Kosovën me shpalljen e pavarësisë në shkurt të vitit 2008.

Mbi 372 milionë euro, llogariten investimet e Turqisë në Kosovë, që nga viti 2008 kur në Kosovë vepron Oda Tregtare Kosovare-Turke, thotë Arben Fetahu, drejtor ekzekutiv i kësaj ode.

Në një bisedë për Radion Evropa e Lirë, Fetahu thotë se investimet nga Turqia zënë vendin e parë sa i përket ndikimit në ekonomi.

“Realisht vitin e kaluar Turqia e ka zënë vendin e dytë sa u përket investimeve të drejtpërdrejta në Kosovë. Vendin e parë, vazhdimisht e zënë Gjermania ose Zvicra. Por, një gjë që duhet ditur është se investimet e huaja nga Gjermania, Zvicra ose nga Britania e Madhe vende të njohura për diasporën e gjerë kosovare, rëndom janë në patundshmëri, si shtëpi apo banesa”.

“Kurse investimet e huaja nga Turqia janë të orientuara nga ekonomia, investime të cilat sjellin vende pune dhe gjenerim ekonomik”, thotë Fetahu.

Bazuar në të dhënat e Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë, nga janari deri në gusht të këtij viti, investimet e Turqisë në Kosovë ishin mbi 19 milionë euro, nga 201 milionë euro nga investimet në përgjithësi.

Këto të dhëna, Turqinë e radhisin si shtetin e pestë, pas Gjermanisë, Zvicrës, Austrisë dhe Britanisë se Madhe.

Investimet turke janë të orientuara në sektorin bankar, edukim, shëndetësi, prodhimtari, energji, ndërtimtari, tregti, hoteleri, transport dhe fusha tjera.

Numri i përgjithshëm i bizneseve turke të regjistruara në Kosovë është rreth 800, thotë Arben Fetahu, por që sipas tij, 200 biznese aktualisht janë aktive.

Investimet e Turqisë në Ballkan, përfshirë këtu edhe Kosovën, janë të mirëseardhura dhe të nevojshme, thotë Guner Ureva, drejtor i Departamentit për Diplomaci Ekonomike, në Ministrinë e Punëve të Jashtme.

“Ballkani është një hapësirë për investime turke, natyrisht duke marrë parasysh edhe lidhjet, komunikimin e investitorëve potencialë turq me vendet e Bashkimit Evropian, shtetet e Ballkanit. Edhe Kosova mund të shërbejë si një bazë që do të prodhohen produktet nga investimet turke më orgjinë në Kosovë për t’u plasuar në tregjet e Bashkimit Evropian”, thotë Ureva për Radion Evropa e Lirë

Se kompanitë turke vazhdojnë të paraqesin interesim për investime në Kosovë thonë edhe në Konsullatën e Përgjithshme të Republikës se Kosovës në Stamboll. Erven Fusha, konsull i përgjithshëm në detyrë thotë për Radion Evropa e Lirë, se disa herë në javë takohen me biznesmen turq, për t’u treguar kushtet e të bërit biznes në Kosovë.

“Përafërsisht kemi katër ose pesë takime në javë me biznesmen apo investitorë të ndryshëm turq që janë të interesuar të investojnë në Kosovë. Interesimet e tyre janë të llojeve të ndryshme, disa dëshirojnë të investojnë në bujqësi, infrastrukturë apo edhe investime tjera më kapital më të madh”, tha Fusha.

Ndryshe, përveç investimeve direkte, në Kosovë disa nga kompanitë me kapital më të madh financiar janë dhënë më koncesion konsorciumeve turke.

Bechtel-Enka, konzorcium amerikano-turk, ka bërë ndërtimin e autostradës që lidhë Kosovën me Shqipërinë, me një çmim prej një miliard euro, kurse tashmë është duke ndërtuar edhe autostradën Prishtinë – Shkup, në vlerë mbi 600 milionë euro.

Një konsorcium tjetër ai turko-francez, Limak-Aeroport de Lyon në vitin 2010 ka marrë me koncesion për njëzet vjet, Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës “Adem Jashari”, me obligimin që të investojë mbi 100 milionë euro në të.

Kurse në vitin 2012 ,konzorciumi turk Limak-Çalik privatizoi rrjetin kosovar të shpërndarjes dhe furnizimit me energji elektrike, duke e blerë atë për 26.3 milionë euro.

Që prej vitit 2004 në Kosovë vepron edhe Agjencia Turke për Bashkëpunim dhe Koordinim [TIKA].

Nga ajo periudhë kjo organizatë ka realizuar qindra projekte të ndryshme, si dhe ka restauruar një numër të madh të xhamive, por edhe ka bërë investime në ndërtimin e xhamive të reja në të gjithë Kosovën. Investime nga kjo agjenci ka pasur edhe në sektorin e shëndetësisë dhe këndeve të lojërave në parqe të kryeqytetit.

Nga investimet turke në Kosovë, ndërkaq funksionojnë edhe një numër i institucioneve arsimore .

Përveç investimeve direkte, Kosova ka të nënshkruar marrëveshjen për tregti të lirë më Turqinë që nga viti 2013, por ende nuk është ratifikuar në Kuvendin e Kosovë,s kurse shteti turk e ka ratifikuar këtë marrëveshje që moti.

Marrëveshja për tregti të lirë me Turqinë, sipas ekspertëve, vë në pah disbalancet tregtare mes dyja shteteve, marrë parasysh fuqinë e madhe ekonomike e tregtare që ka Turqia në krahasim me Kosovën.

Importet e shtetit turk në Kosovë gjatë vitit të kaluar kanë qenë mbi 288 milionë euro, kurse eksportet e Kosovës në Turqi rreth 8 milionë euro.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending